فرهنگ معین
فرهنگ عمید
دانشنامه عمومی
روان گسیختگی، [ ۱۳] اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی ( به انگلیسی: Schizophrenia ) یک اختلال روانی است که با دوره های مداوم یا عودکننده روان پریشانه مشخص می شود. [ ۵] علائم اصلی شامل توهم ( غالبا توهم شنیداری ) ، هذیان و اختلال تفکر است. [ ۷] علائم دیگر عبارتند از کناره گیری اجتماعی، کاهش ابراز عواطف و بی تفاوتی. [ ۵] [ ۱۴] علائم معمولاً به تدریج بروز پیدا می کنند، در اوایل بزرگسالی شروع می شوند و در بسیاری از موارد هرگز به طور کامل برطرف نمی شوند. [ ۳] [ ۷] برای تشخیص، هیچ آزمون عینی مشخصی وجود ندارد؛ بر اساس رفتار مشاهده شده از بیمار توسط پزشک یا روان شناس بالینی، برای تشخیص نیاز است سابقه ای شامل تجارب گزارش شده فرد و گزارش افراد آشنا با فرد تهیه شود. [ ۷] برای تشخیص بیماری اسکیزوفرنی، پزشکان باید تأیید کنند که علائم و اختلالات عملکردی در فرد به مدت شش ماه ( بر اساس DSM - 5 ) یا یک ماه ( بر اساس ICD - 11 ) وجود داشته است. [ ۷] [ ۱۱] بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دارای سایر اختلالات روانی نیز هستند، به ویژه اختلالات سوءمصرف مواد، اختلالات افسردگی، اختلالات اضطرابی و اختلال وسواس فکری - عملی. [ ۷] [ ۱۵] [ ۱۶] [ ۱۷]
حدود ۰٫۳ تا ۰٫۷ درصد از مردم در طول زندگی خود به عنوان بیمار اسکیزوفرنی تشخیص داده می شوند . [ ۱۸] تخمین ها در سال ۲۰۱۷ حکایت از ابتلای ۱٫۱ میلیون مورد جدید داشته است و در سال ۲۰۱۹ مجموعاً ۲۰ میلیون مورد از این بیماری در جهان وجود داشته است. [ ۲] [ ۱۹] مردان بیشتر از زنان مبتلا می شوند و سن شروع بیماری در مردان به طور متوسط پایین تر از زنان است؛[ ۲] اگرچه برخی از تحقیقات گسترده تفاوت جنسیتی در شیوع این اختلال پیدا نکرده اند. [ ۲۰] [ ۲۱] علل احتمالی ابتلا به اسکیزوفرنی شامل عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی است. [ ۵] عوامل ژنتیکی شامل انواع واریانس های ژنتیکی متداول و نادر است. [ ۲۲] عوامل محیطی احتمالی شامل بزرگ شدن در شهر، مصرف ماری جوآنا در دوران بلوغ، عفونت ها، سن مادر یا پدر فرد و تغذیه نامناسب مادر در دوران بارداری است. [ ۵] [ ۲۳] تقریباً نیمی از مبتلایان به اسکیزوفرنی در درازمدت بدون عود مجدد بهبود چشمگیری خواهند داشت و بخش کوچکی از این افراد به طور کامل بهبود می یابند. [ ۷] [ ۲۴] اما۵۰٪ باقی مانده دچار نقص مادام العمر خواهند بود. [ ۲۵] در برخی موارد ممکن است فرد به طور مکرر در بیمارستان بستری شود. [ ۲۴] مشکلات اجتماعی مانند بیکاری طولانی مدت، فقر، بی خانمانی و سوء استفاده از بیمار و بزه دیدگی شایع است. [ ۲۶] [ ۲۷] متوسط امید به زندگی افراد مبتلا به این اختلال ۲۰ سال کمتر از جمعیت عمومی است. [ ۱۰] این مسئله، پیامد افزایش مشکلات سلامت جسمی و میزان خودکشی بالاتر ( حدود ۵٪ ) در بیماران اسکیزوفرنی است. تخمین زده می شود در سال ۲۰۱۵، ۱۷۰۰۰ نفر در سراسر جهان در اثر عواملی که مربوط به اسکیزوفرنی یا ناشی از آن است، جان خود را از دست داده اند. [ ۲۸] [ ۲۹] [ ۱۲] هسته اصلی درمان، مصرف داروهای ضدروان پریشی است که روان درمانی، آموزش شغلی و توان بخشی اجتماعی در کنار آن صورت می گیرد. [ ۵] تا یک سوم از بیماران ممکن است به داروهای ضد روان پریشی نسل اول پاسخ ندهند، در این صورت ممکن است از داروی ضد روان پریشی نسل دو مثل کلوزاپین استفاده شود. [ ۳۰] در شرایطی که پزشکان تشخیص دهند که خطر صدمه زدن به خود یا دیگران وجود دارد، ممکن است بستری اجباری کوتاه مدت در بیمارستان تجویز شود. توهمه الیزایی را شامل می شود[ ۳۱] بستری طولانی مدت تنها در تعداد کمی از موارد شدید ابتلا به اسکیزوفرنی استفاده می شود. [ ۳۲] در برخی از کشورهایی که خدمات حمایتی محدود است یا در دسترس نیست، اقامت طولانی مدت بیشتری در بیمارستان مشاهده می شود. [ ۳۳]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفحدود ۰٫۳ تا ۰٫۷ درصد از مردم در طول زندگی خود به عنوان بیمار اسکیزوفرنی تشخیص داده می شوند . [ ۱۸] تخمین ها در سال ۲۰۱۷ حکایت از ابتلای ۱٫۱ میلیون مورد جدید داشته است و در سال ۲۰۱۹ مجموعاً ۲۰ میلیون مورد از این بیماری در جهان وجود داشته است. [ ۲] [ ۱۹] مردان بیشتر از زنان مبتلا می شوند و سن شروع بیماری در مردان به طور متوسط پایین تر از زنان است؛[ ۲] اگرچه برخی از تحقیقات گسترده تفاوت جنسیتی در شیوع این اختلال پیدا نکرده اند. [ ۲۰] [ ۲۱] علل احتمالی ابتلا به اسکیزوفرنی شامل عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی است. [ ۵] عوامل ژنتیکی شامل انواع واریانس های ژنتیکی متداول و نادر است. [ ۲۲] عوامل محیطی احتمالی شامل بزرگ شدن در شهر، مصرف ماری جوآنا در دوران بلوغ، عفونت ها، سن مادر یا پدر فرد و تغذیه نامناسب مادر در دوران بارداری است. [ ۵] [ ۲۳] تقریباً نیمی از مبتلایان به اسکیزوفرنی در درازمدت بدون عود مجدد بهبود چشمگیری خواهند داشت و بخش کوچکی از این افراد به طور کامل بهبود می یابند. [ ۷] [ ۲۴] اما۵۰٪ باقی مانده دچار نقص مادام العمر خواهند بود. [ ۲۵] در برخی موارد ممکن است فرد به طور مکرر در بیمارستان بستری شود. [ ۲۴] مشکلات اجتماعی مانند بیکاری طولانی مدت، فقر، بی خانمانی و سوء استفاده از بیمار و بزه دیدگی شایع است. [ ۲۶] [ ۲۷] متوسط امید به زندگی افراد مبتلا به این اختلال ۲۰ سال کمتر از جمعیت عمومی است. [ ۱۰] این مسئله، پیامد افزایش مشکلات سلامت جسمی و میزان خودکشی بالاتر ( حدود ۵٪ ) در بیماران اسکیزوفرنی است. تخمین زده می شود در سال ۲۰۱۵، ۱۷۰۰۰ نفر در سراسر جهان در اثر عواملی که مربوط به اسکیزوفرنی یا ناشی از آن است، جان خود را از دست داده اند. [ ۲۸] [ ۲۹] [ ۱۲] هسته اصلی درمان، مصرف داروهای ضدروان پریشی است که روان درمانی، آموزش شغلی و توان بخشی اجتماعی در کنار آن صورت می گیرد. [ ۵] تا یک سوم از بیماران ممکن است به داروهای ضد روان پریشی نسل اول پاسخ ندهند، در این صورت ممکن است از داروی ضد روان پریشی نسل دو مثل کلوزاپین استفاده شود. [ ۳۰] در شرایطی که پزشکان تشخیص دهند که خطر صدمه زدن به خود یا دیگران وجود دارد، ممکن است بستری اجباری کوتاه مدت در بیمارستان تجویز شود. توهمه الیزایی را شامل می شود[ ۳۱] بستری طولانی مدت تنها در تعداد کمی از موارد شدید ابتلا به اسکیزوفرنی استفاده می شود. [ ۳۲] در برخی از کشورهایی که خدمات حمایتی محدود است یا در دسترس نیست، اقامت طولانی مدت بیشتری در بیمارستان مشاهده می شود. [ ۳۳]
wiki: اسکیزوفرنی
دانشنامه آزاد فارسی
اسکیزوفْرِنی (schizophrenia)
نام دسته ای از بیماری های روانی حاد، با علایم مشترکی چون توهم، هذیان، افت هیجانی، پریشان فکری، و فرار از واقعیت. مبتلایان را برحسب این که کدام علایم در آنان نمود بیشتری دارد، به چهار گروه اصلی دسته بندی می کنند: ۱. نوع ساده یا نامتمایز، که موجب کاهش تدریجی روابط و علایق خارجی بیمار می شود. در این نوع، هیجانات بیمار بی عمق و تفکر او ساده است و رفتاری کلیشه ای می یابد. ۲. نوع نامنظم (سازمان نایافته) که قبلاً هِبِفرِنیایی نامیده می شد. این نوع سبب بروز واکنش های عاطفی نابه جا، رفتارهای عجیب و احمقانه، هذیان (باورهای کاذب)، و توهم (درک محرک کاذب که وجود خارجی ندارد) می شود. ۳. نوع کاتاتونیایی که با ویژگی هایی چون اختلال بارز روانی ـ حرکتی، شامل بی حرکتی جنبشی، فعالیت حرکتی مفرط، منفی کاری شدید، لالی انتخابی، حرکات ارادی عجیب و غریب، پژواک گویی، یا پژواک کرداری همراه است. بی حرکتی جنبشی ممکن است به شکل کاتالپسی (انعطاف پذیری مومی) یا بُهت کاتاتونیایی ظاهر شود. ۴. نوع پارانویایی، که معمولاً در سنین بالاتر بروز می کند و ویژگی اصلی آن هذیان ها و توهم های شنیداری، و هذیان گویی با تصور توأم با حفظ نسبی کارکردشناختی و عاطفه است. در این نوع اسکیزوفرنی، هذیان ها معمولاً به گزند و آسیب یا بزرگ منشی یا هر دو مربوط است. شخص بیمار امکان دارد علایمی از هر چهار نوع اسکیزوفرنی داشته باشد. اسکیزوفرنی که ممکن است از هر ۱۰۰۰ تن هشت تن را گرفتار کند، شایع ترین بیماری روانی به شمار می آید. بیشتر بیماران بستری شده در آسایشگاه ها و بیمارستان های روانی به اسکیزوفرنی دچارند. این بیماری معمولاً از دورۀ نوجوانی بروز می کند و سیر آن بسیار متغیر است. نزدیک به یک سوم از بیماران کاملاً بهبود می یابند، در یک سوم از آنان بیماری رفت وبرگشت دارد، و یک سوم دیگر نیز به نوع حاد و مزمن آن دچار می شوند. آرای گوناگونی دربارۀ منشأ این بیماری وجود دارد که محور آن ها عوامل کالبدشناختی، زیست شیمیایی، روان شناختی، اجتماعی، ژنتیکی، و محیطی است. با این همه، هیچ یک از آن ها به اثبات نرسیده است. فشارهای زندگی را در شروع اسکیزوفرنی مؤثر دانسته اند.
نام دسته ای از بیماری های روانی حاد، با علایم مشترکی چون توهم، هذیان، افت هیجانی، پریشان فکری، و فرار از واقعیت. مبتلایان را برحسب این که کدام علایم در آنان نمود بیشتری دارد، به چهار گروه اصلی دسته بندی می کنند: ۱. نوع ساده یا نامتمایز، که موجب کاهش تدریجی روابط و علایق خارجی بیمار می شود. در این نوع، هیجانات بیمار بی عمق و تفکر او ساده است و رفتاری کلیشه ای می یابد. ۲. نوع نامنظم (سازمان نایافته) که قبلاً هِبِفرِنیایی نامیده می شد. این نوع سبب بروز واکنش های عاطفی نابه جا، رفتارهای عجیب و احمقانه، هذیان (باورهای کاذب)، و توهم (درک محرک کاذب که وجود خارجی ندارد) می شود. ۳. نوع کاتاتونیایی که با ویژگی هایی چون اختلال بارز روانی ـ حرکتی، شامل بی حرکتی جنبشی، فعالیت حرکتی مفرط، منفی کاری شدید، لالی انتخابی، حرکات ارادی عجیب و غریب، پژواک گویی، یا پژواک کرداری همراه است. بی حرکتی جنبشی ممکن است به شکل کاتالپسی (انعطاف پذیری مومی) یا بُهت کاتاتونیایی ظاهر شود. ۴. نوع پارانویایی، که معمولاً در سنین بالاتر بروز می کند و ویژگی اصلی آن هذیان ها و توهم های شنیداری، و هذیان گویی با تصور توأم با حفظ نسبی کارکردشناختی و عاطفه است. در این نوع اسکیزوفرنی، هذیان ها معمولاً به گزند و آسیب یا بزرگ منشی یا هر دو مربوط است. شخص بیمار امکان دارد علایمی از هر چهار نوع اسکیزوفرنی داشته باشد. اسکیزوفرنی که ممکن است از هر ۱۰۰۰ تن هشت تن را گرفتار کند، شایع ترین بیماری روانی به شمار می آید. بیشتر بیماران بستری شده در آسایشگاه ها و بیمارستان های روانی به اسکیزوفرنی دچارند. این بیماری معمولاً از دورۀ نوجوانی بروز می کند و سیر آن بسیار متغیر است. نزدیک به یک سوم از بیماران کاملاً بهبود می یابند، در یک سوم از آنان بیماری رفت وبرگشت دارد، و یک سوم دیگر نیز به نوع حاد و مزمن آن دچار می شوند. آرای گوناگونی دربارۀ منشأ این بیماری وجود دارد که محور آن ها عوامل کالبدشناختی، زیست شیمیایی، روان شناختی، اجتماعی، ژنتیکی، و محیطی است. با این همه، هیچ یک از آن ها به اثبات نرسیده است. فشارهای زندگی را در شروع اسکیزوفرنی مؤثر دانسته اند.
wikijoo: اسکیزوفرنی
پیشنهاد کاربران
روان گسیختگی، اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی ( به انگلیسی: Schizophrenia ) یک اختلال روانی است که با دوره های مداوم یا عودکننده روان پریشانه مشخص می شود. علائم اصلی شامل توهم ( غالبا توهم شنیداری ) ، هذیان و اختلال
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
تفکر است. علائم دیگر عبارتند از کناره گیری اجتماعی، کاهش ابراز عواطف و بی تفاوتی. علائم معمولاً به تدریج بروز پیدا می کنند، در اوایل بزرگسالی شروع می شوند و در بسیاری از موارد هرگز به طور کامل برطرف نمی شوند. برای تشخیص، هیچ آزمون عینی مشخصی وجود ندارد؛ بر اساس رفتار مشاهده شده از بیمار توسط پزشک یا روان شناس بالینی، برای تشخیص نیاز است سابقه ای شامل تجارب گزارش شده فرد و گزارش افراد آشنا با فرد تهیه شود. برای تشخیص بیماری اسکیزوفرنی، پزشکان باید تأیید کنند که علائم و اختلالات عملکردی در فرد به مدت شش ماه ( بر اساس DSM - 5 ) یا یک ماه ( بر اساس ICD - 11 ) وجود داشته است. بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دارای سایر اختلالات روانی نیز هستند، به ویژه اختلالات سوءمصرف مواد، اختلالات افسردگی، اختلالات اضطرابی و اختلال وسواس فکری - عملی.
روان گسیختگی، شیزوفرنی، توهمات و هذیان ها
اسکیزوفرنی ( اختلال روان گسیختگی ) schizophrenic disorders
اسکیزوفرنی گروهی از اختلالات روانی شامل انواع اسکیزوفرنی کاتاتونیک ، پارانویید، آشفته ، تمایزنیافته و باقیمانده . واژه �اسکیزو� به معنی گسیختگی است و �فرنی� نیز به ذهن و روان اشاره دارد. اسکیزوفرنی اغلب به اختلال گسیختگی شخصیتی اشاره دارد، زیرا افکار و احساسات فرد مبتلا به این عارضه دارای ارتباط منطقی و معمول با یکدیگر نیستند. فرد مبتلا قادر نیست تخیلات خود را از واقعیت افتراق دهد و بنابراین رفتاری غیرمنطقی و غیرعادی دارد.
... [مشاهده متن کامل]
اسکیزوفرنی گروهی از اختلالات روانی شامل انواع اسکیزوفرنی کاتاتونیک ، پارانویید، آشفته ، تمایزنیافته و باقیمانده . واژه �اسکیزو� به معنی گسیختگی است و �فرنی� نیز به ذهن و روان اشاره دارد. اسکیزوفرنی اغلب به اختلال گسیختگی شخصیتی اشاره دارد، زیرا افکار و احساسات فرد مبتلا به این عارضه دارای ارتباط منطقی و معمول با یکدیگر نیستند. فرد مبتلا قادر نیست تخیلات خود را از واقعیت افتراق دهد و بنابراین رفتاری غیرمنطقی و غیرعادی دارد.
... [مشاهده متن کامل]
اسکیزوفرنی SCHIZOPHRENIA :[اصطلاح جامعه شناسی] گونه ای بیماری روانی شدید که در آن معنای واقعیت نزد فرد تحریف می شود.
منبع https://rasekhoon. net
منبع https://rasekhoon. net
اسکیز=تقسیم فرنی= کارکردهای ذهنی
علائم این بیماری را می توان به سه دسته تقسیم نمود:
۱. نشانه های مثبت positive symptoms ( فزونی در فکر، احساس و رفتار )
۲. نشانه های منفی negative symptoms ( کمبود در فکر، احساس و رفتار )
۳. نشانه های حرکتی روانی psychomotor symptoms
... [مشاهده متن کامل]
1. نشانه های مثبت:
علائم مثبت، «فزونی های آسیب شناسانه» هستند، و یا رفتارهای غریبی که به رفتارهای عادی فرد بیمار افزوده می شوند. هذیان ها، تفکر و گفتار از هم گسیخته، ادراکات تشدید شده و توهم ها، و واکنش های نابجا از جمله علائم معمول در این بیماران هستند.
۲. نشانه های منفی:
علائم منفی «کمبودهای آسیب شناسانه» شخصیتی هستند که شخص بیمار فاقد آنهاست. فقر در گفتار، واکنش های کند و سطحی، از دست دادن اراده، و گریختن از اجتماع نشانه های هستند که معمولا در این بیماران دیده می شوند. چنین کمبودهایی زندگی و فعالیت های فرد را به شدت تحت تاثیر قرار می دهند.
۳. نشانه های حرکتی روانی:
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی گاه نشانه های روانی حرکتی نیز بروز می دهند، مثل حرکات عجیب، شکلک های تکراری، و ژست های نامعمول. به نظر می رسد که این ژست های غیرعادی معولا نوعی منظور شخصی برای فرد بیمار دارند، مثل نوعی آیین یا جادو.
از مهمترین عوارض این بیماری توهم، عدم ارتباط منطقی در کلام، حیران شدن و گمگشتگی در زمان و مکان، گیج و منگی، بهت و مات زدگی و فراموشی است.
این بیماری اکثراً در سنین حدود ۱۹ تا ۲۱ سالگی رخ می دهد. بیماران تصاویری را می بینند و صداها، بوها و مزه هایی را احساس می کنند که واقعی نیستند.
عوامل بیماری
به نظر می رسد که این بیماری یک بیماری چندعاملی یا پلی ژنیک باشد. با استفاده از داروهایی که برای درمان این بیماران به کار می رود، مشخص شده که ازدیاد فعالیت دوپامین ( که یکی از نوروترانسمتیرها است ) در ایجاد این بیماری نقش دارد. در حال حاضر حدود ۲۴ میلیون نفر به این بیماری مبتلا هستند. الیگو دندروسیت ها مهم ترین سلول های عامل روان گسیختگی هستند. درالیگو دندروسیتهای افراد مبتلا به روان گسیختگی، حداقل ۱۵ ژن درست عمل نمی کند. مشخص شده است که ژن رسپتورهای دوپامین D۲ وD۳ ( یعنی DRD۲ وDRD3 ) و همچنین ژن تیروزین هیدروکسیلاز با روان گسیختگی ارتباط دارد. آنزیم تیروزین هیدروکسیلاز، تیروزین را به دی هیدروکسی فنیل آلانین که پیش ساز دوپامین است تبدیل می کند. همچنین ژن رسپتورهیستامین H۲، ( HRH2 ) به عنوان یکی از کاندیدهای این بیماری محسوب شده است. یکی دیگر از ژنهایی که در رابطه با این بیماری شناسایی شده است ژن CHRNA۷ است که زیرواحد آلفا یکی از رسپتورهای اسید نیکوتینیک، را کد می کند. ژن کد کننده یکی از رسپتورهای سروتونین ( HTR2A ) نیز از دیگر ژنهایی است که با روان گسیختگی پیوستگی دارد. بانگاهی به انبوه ژنهای کاندید برای بیماری روان گسیختگی، درمی یابیم که اغلب این ژنها، در ارتباط با نوروتراتنسمیترها می باشند. برخی ار این ژنها رسپتورهای نوروترانسمیترها را کد می کنند و برخی دیگر در سنتز آنها نقش دارند.
پیشینه
علایم این بیماری در گذشته های دور نیز شناخته شده بود. ولی پیشینیان تعبیرهای اسطوره ای برای آن داشتند. پیشینیان می گفتند دیوانه کسی است که دیو را می بیند و مجنون کسی است که جن را می بیند. این همان شیزوفرنی است. شیزوفرنی نوعی از بیماری است که بیمار موجودی را می بیند که دیگران نمی بینند و مردم به این دلیل که آن موجود مورد ادعا را نمی بینند به فردی که آن موجود را می بیند مجنون یا دیوانه می گویند. به این بیماری در قدیم دیوانگی یا جن زدگی می گفتند.
در قرن نونزدهم پزشکان این بیماری را به عنوان جنون و دیوانگی محض می انگاشتند و در اوسط همین قرن بندیکت اوگوستن مورل برای اولین بار به توصیف این بیماری در کتاب خود پرداخت و از آن به عنوان «توقف ناگهانی تمام قوای روحی» یاد کرد. این بیماری در آن زمان اغلب در دسته هیستری به شمار می رفت و به آن هیستری گیج و منگ می گفتند.
ت.
۱. نشانه های مثبت positive symptoms ( فزونی در فکر، احساس و رفتار )
۲. نشانه های منفی negative symptoms ( کمبود در فکر، احساس و رفتار )
۳. نشانه های حرکتی روانی psychomotor symptoms
... [مشاهده متن کامل]
1. نشانه های مثبت:
علائم مثبت، «فزونی های آسیب شناسانه» هستند، و یا رفتارهای غریبی که به رفتارهای عادی فرد بیمار افزوده می شوند. هذیان ها، تفکر و گفتار از هم گسیخته، ادراکات تشدید شده و توهم ها، و واکنش های نابجا از جمله علائم معمول در این بیماران هستند.
۲. نشانه های منفی:
علائم منفی «کمبودهای آسیب شناسانه» شخصیتی هستند که شخص بیمار فاقد آنهاست. فقر در گفتار، واکنش های کند و سطحی، از دست دادن اراده، و گریختن از اجتماع نشانه های هستند که معمولا در این بیماران دیده می شوند. چنین کمبودهایی زندگی و فعالیت های فرد را به شدت تحت تاثیر قرار می دهند.
۳. نشانه های حرکتی روانی:
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی گاه نشانه های روانی حرکتی نیز بروز می دهند، مثل حرکات عجیب، شکلک های تکراری، و ژست های نامعمول. به نظر می رسد که این ژست های غیرعادی معولا نوعی منظور شخصی برای فرد بیمار دارند، مثل نوعی آیین یا جادو.
از مهمترین عوارض این بیماری توهم، عدم ارتباط منطقی در کلام، حیران شدن و گمگشتگی در زمان و مکان، گیج و منگی، بهت و مات زدگی و فراموشی است.
این بیماری اکثراً در سنین حدود ۱۹ تا ۲۱ سالگی رخ می دهد. بیماران تصاویری را می بینند و صداها، بوها و مزه هایی را احساس می کنند که واقعی نیستند.
عوامل بیماری
به نظر می رسد که این بیماری یک بیماری چندعاملی یا پلی ژنیک باشد. با استفاده از داروهایی که برای درمان این بیماران به کار می رود، مشخص شده که ازدیاد فعالیت دوپامین ( که یکی از نوروترانسمتیرها است ) در ایجاد این بیماری نقش دارد. در حال حاضر حدود ۲۴ میلیون نفر به این بیماری مبتلا هستند. الیگو دندروسیت ها مهم ترین سلول های عامل روان گسیختگی هستند. درالیگو دندروسیتهای افراد مبتلا به روان گسیختگی، حداقل ۱۵ ژن درست عمل نمی کند. مشخص شده است که ژن رسپتورهای دوپامین D۲ وD۳ ( یعنی DRD۲ وDRD3 ) و همچنین ژن تیروزین هیدروکسیلاز با روان گسیختگی ارتباط دارد. آنزیم تیروزین هیدروکسیلاز، تیروزین را به دی هیدروکسی فنیل آلانین که پیش ساز دوپامین است تبدیل می کند. همچنین ژن رسپتورهیستامین H۲، ( HRH2 ) به عنوان یکی از کاندیدهای این بیماری محسوب شده است. یکی دیگر از ژنهایی که در رابطه با این بیماری شناسایی شده است ژن CHRNA۷ است که زیرواحد آلفا یکی از رسپتورهای اسید نیکوتینیک، را کد می کند. ژن کد کننده یکی از رسپتورهای سروتونین ( HTR2A ) نیز از دیگر ژنهایی است که با روان گسیختگی پیوستگی دارد. بانگاهی به انبوه ژنهای کاندید برای بیماری روان گسیختگی، درمی یابیم که اغلب این ژنها، در ارتباط با نوروتراتنسمیترها می باشند. برخی ار این ژنها رسپتورهای نوروترانسمیترها را کد می کنند و برخی دیگر در سنتز آنها نقش دارند.
پیشینه
علایم این بیماری در گذشته های دور نیز شناخته شده بود. ولی پیشینیان تعبیرهای اسطوره ای برای آن داشتند. پیشینیان می گفتند دیوانه کسی است که دیو را می بیند و مجنون کسی است که جن را می بیند. این همان شیزوفرنی است. شیزوفرنی نوعی از بیماری است که بیمار موجودی را می بیند که دیگران نمی بینند و مردم به این دلیل که آن موجود مورد ادعا را نمی بینند به فردی که آن موجود را می بیند مجنون یا دیوانه می گویند. به این بیماری در قدیم دیوانگی یا جن زدگی می گفتند.
در قرن نونزدهم پزشکان این بیماری را به عنوان جنون و دیوانگی محض می انگاشتند و در اوسط همین قرن بندیکت اوگوستن مورل برای اولین بار به توصیف این بیماری در کتاب خود پرداخت و از آن به عنوان «توقف ناگهانی تمام قوای روحی» یاد کرد. این بیماری در آن زمان اغلب در دسته هیستری به شمار می رفت و به آن هیستری گیج و منگ می گفتند.
ت.