اسکناس

به گزارش همشهری آنلاین، ماجرای نخستین پول کاغذی در ایران این است که �گیخاتو خان�، شاه ایلخان مغول پول کم آورده بود و می خواست پول کاغذی را در ایران رواج دهد و ماجرا این شد: �در پی کمبود نقدینگی در خزانه که عمدتا بر اثر ولخرجی های خان و درباریان بروز کرده بود گیخاتو خان دستور داد به جای درهم و دینار، براساس پول چینی که چاو نامیده می شد، پول کاغذی منتشر کنند. چاوخانه ای [برای انتشار چاو یا همان پول کاغذی] در تبریز فراهم آمد و نخستین بار در این شهر، چاو در میان مردم منتشر شد اما به سبب ناآشنایی مردم و عدم اطمینان از پشتوانه مالی چاو و نیز سودجویی بازرگانان از این پول جدید استقبال نشد. در تبریز یک هفته مردم آن را به کار بردند اما به سرعت به معاملات پنهانی به روش سابق پرداختند. . . واژه چاو از واژه مغولی میانه و چینی Chao گرفته شده است �.
دلیل اصلی مقاومت مردم در برابر این پول کاغذی هم به روایت تاریخ این است: �مردم احساس می کردند گیخاتو خان می خواهد طلا و نقره با ارزش آنها را بگیرد و در مقابل مشتی کاغذ بی ارزش به آنها بدهد و خزانه اش را پُر کند. به همین خاطر این طرح با شکست روبه رو شد و مردم طلا و نقره خود را با مشتی کاغذ عوض نکردند. . . این مخالفت های اجتماعی تا آنجا پیش رفت که اشعار بسیاری در هجو و استهزاء استفاده از چاو سروده شد�.
دلیل اصلی مقاومت مردم در برابر این پول کاغذی هم به روایت تاریخ این است: �مردم احساس می کردند گیخاتو خان می خواهد طلا و نقره با ارزش آنها را بگیرد و در مقابل مشتی کاغذ بی ارزش به آنها بدهد و خزانه اش را پُر کند. به همین خاطر این طرح با شکست روبه رو شد و مردم طلا و نقره خود را با مشتی کاغذ عوض نکردند. . . این مخالفت های اجتماعی تا آنجا پیش رفت که اشعار بسیاری در هجو و استهزاء استفاده از چاو سروده شد�.
می گویند واژه چاپ و چاپخانه امروزی از همان چاو و چاوخانه آمده است و البته فقط همین نیست و واژه هایی در زبان فارسی هست که به موضوع چاپ نخستین اسکناس در دوره مغول مربوط است و فریبی که در پس ماجرا بود و این طوری است: �این موضوع تبدیل به سابقه ای فریب کارانه برای چاو گردید و تا امروز در زبان فارسی اصطلاحات و لغاتی از قبیل چاو زدن یا چاپ زدن به معنی دروغ گفتن و چاپچی به معنی دروغگو همچنان به کار می رود. لغت بسیار متداول چاپیدن نیز به معنی غارت کردن و به یغما بردن و سرکیسه کردن، شده است�.
ریشهٔ واژه اسکناس، آسی نیا ( Assignat ) در فرانسوی است که در زبان روسی به صورت آسیگناتسیا ( Ассигнация ) و در زبان فارسی، با تغییر لفظی در دوره فتحعلی شاه به صورت اسکناس درآمد. Assignat در زبان فرانسه به معنای تضمین پرداخت وجه از طرف دولت بوده است.
منابع ها. مشیری، مهشید، فرهنگ واژه های اروپایی در فارسی، تهران: نشر البرز، ۱۳۷۱خ.
موسوی فرد، سمیرا ( ۵ اسفند ۱۳۹۰ ) . �از چاو تا اسکناس�. موسسه همشهری. دریافت شده در ۲۴ فوریه ۲۰۱۲.
یادکرد
�تاریخچه اسکناس در ایران�. بانک مرکزی جمهوری اسلامی. بایگانی شده از اصلی در ۲۴ فوریه ۲۰۱۲. دریافت شده در ۲۴ فوریه ۲۰۱۲.
https://www. cbi. ir/page/5681. aspx
واژه اسکناس
معادل ابجد 192
تعداد حروف 6
تلفظ 'eskenās
نقش دستوری اسم
ترکیب ( اسم ) [روسی، مٲخوذ از فرانسوی: assignat] ( اقتصاد )
مختصات ( اِ کِ ) [ روس . ] ( اِ. )
آواشناسی 'eskenAs
الگوی تکیه WWS
شمارگان هجا 3
منبع لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی عمید
فرهنگ فارسی معین
فرهنگ واژه های سره
فرهنگ فارسی هوشیار
واژگان مترادف و متضاد
واژه چاو
منابع ها.
در کتاب لغت نامه دهخدا چینی هست
( historical ) A paper money used in medieval China and briefly introduced by the Mongols to Iran in 1294; the first paper currency in the Islamic world, it proved an economic failure.
واژه چاو در منابع های ترکی هست
K�l�kian, Diran ( 1911 ) “چاو”, in Dictionnaire turc - fran�ais‎, Constantinople: Mihran, page 465
https://menadoc. bibliothek. uni - halle. de/ssg/content/pageview/821268
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Redhouse, James W. ( 1890 ) “چاو”, in A Turkish and English Lexicon‎, Constantinople: A. H. Boyajian, page 711
https://books. google. com/books?id=w_FAAQAAMAAJ&pg=PA711#v=onepage&q&f=false
بهترین واژه جایگزین در فارسی به جای واژه بیگانه اسکناس واژه فارسی ارزبرگ هست.

لباس همینتور.
همسر همینتور.
محلّه، شهر، کشور، حتی ایزدان ها.
همه چیز! حتی پدر ومادر.
عجب!