اسماعیل نواب صفا

دانشنامه آزاد فارسی

اسماعیل نواب صفا (کرمانشاه ۲۹ اسفند ۱۳۰۳ش - تهران ۱۹ فروردین ۱۳۸۴ش)
(نام کامل: سید اسماعیل نواب صفا) شاعر، ترانه­ سرا و پژوهشگر ایرانی. خاندان پدری­ اش از خانواده­ های مشهور اصفهان بوده­ اند و همچنین نشاط اصفهانی (شاعر معروف دوره­ ی قاجار) نیز دایی پدرش بوده. پدر اسماعیل به خاطر مشاغل دولتی در کرمانشاه ساکن می ­شود و او هم در آن شهر به دنیا می ­آید. اسماعیل تحصیلات ابتدایی ­اش را در کرمانشاه و متوسطه را در گرگان و تهران به پایان رساند. از سال 1323، به دنبال چاپ اولین شعرش، به عنوان هیات تحریریه، با مجلهتوفیق شروع به همکاری کرد. در تابستان ۱۳۲۵ به عضویت نخستین کنگره ­ی شعرا و نویسندگان، که در خانه­ ی فرهنگی ایران و شوروی تشکیل شده بود، انتخاب شد. از سال 1326 به واسطه­ ی آشنایی با اسماعیل خان مهرتاش و بعدتر حسینقلی_مستعان (رئیس وقت رادیو)، به رادیو راه پیدا کرد و به عنوان عضو و دبیر شورای نویسندگان رادیو مشغول به کار شد. نواب صفا از این دوره به بعد برای موسیقی دانان برجسته ­ای چون مجید_وفادار، مهدی خالدی، مرتضیمحجوبی، علی_تجویدی، حسین_یاحقی، روح ­الله خالقی، حسینعلی_ملاح،پرویز یاحقی، حبیب­ الله بدیعی، انوشیروان_روحانی، همایون خرم و بسیاری دیگر، ده ­ها ترانه نوشته که توسط خوانندگانی چون قمرالملوک_وزیری، دلکش، بنان، مرضیه، پوران، داریوش_رفیعی، حسین قوامی، ایرج، اکبر_گلپایگانی و الهه خوانده شده ­اند. او مدتی نیز در مشاغل دولتی گوناگون، از قبیل نمایندگی مجلس شورای ملّی، رئیس دبیرخانه بنگاه بنادر و کشتیرانی، مدیریت روابط عمومی شهرداری تهران و... خدمت کرد.
از نوّاب صفا چندین عنوان کتاب، شامل اشعار و ترانه­ هایش و پژوهش­ های ادبی یا تاریخی نیز منتشر شده است. از معروف­ ترین ترانه ­های او به این موارد می­ توان اشاره کرد: آشفته، چو اسیر دام توام، آمد نوبهار، آه بی ­اثر، اشک و آه، با تو هستم هر کجا هستم، بخت بیدار منی، برق نگاه، بوسه ی وی، بهانه ی تو، تک ­درخت، نوروز آمد، جوانی، چه شب­ها، داغ لاله، درد آشنا، روز بی­ فردا، رؤیای شاعر، رؤیای هستی، شب سیه، ابر پاره پاره، صبح خندان، عکس من، قهر عشق، کبوتر بهشتی، گیسوی شب، موج، ناله­ ی دل، نیلوفر و موسم گل. اسماعیل نواب صفا در پی یک سکته­ ی مغزی درگذشت و در قطعه­ ی هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
کتاب ­شناسی: شرح حال فرهادمیرزا معتمدالدوله (زوار، 1366)؛ قصه شمع: خاطرات هنری پنجاه سال موسیقی معاصر اسماعیل نواب صفا (البرز، 1377)؛ از یاد رفته (گزیده اشعار- پیکان، 1381)؛ منشآت فرهاد میرزا معتمدالدوله (به اهتمام- پیکان، 1383).
منابع:
http://yon.ir/s6d6U http://yon.ir/hoItN

پیشنهاد کاربران

اسماعیل نواب صفا ( ۲۹ اسفند ۱۳۰۳ کرمانشاه – ۱۹ فروردین ۱۳۸۴ تهران ) نویسنده، محقق، شاعر و ترانه سرای ایرانی بود.
سیّد اسماعیل نوّاب صفا در بیست و نهم اسفند ۱۳۰۳ در کرمانشاه دیده به جهان گشود. خاندان پدری او از جملهٔ نواب های اصفهان بودند ( به طور کلّی در اصفهان به خانواده های منسوب به صفویّه «نوّاب» می گفتند ) و دایی پدرش میرزا عبدالوهاب خان معتمدالدوله ملقب به نشاط اصفهانی از شاعران دورهٔ قاجار بود.
...
[مشاهده متن کامل]

پدرش سیّد مرتضی نواب صفوی از سرسپردگان سلسلهٔ صفیعلیشاهی نعمت اللهی بود که در طی دیداری که در جعفرآباد شمیران با ظهیرالدوله صفا داشت، از سوی وی که قطب سلسلهٔ صفائی نعمت اللهی بود، به «نوابعلی» ملقّب گردید.
پدر نوّاب صفا بعدها، به واسطهٔ مشاغل دولتی خویش به اتفاق خانواده در کرمانشاه ساکن شدند. همچنین مادرِ اسماعیل دختر میرزا حسن خان بصیری بود که به اتفاق یکی از خاله هایش، یعنی فاطمه خانم بصیری مؤسس و گردانندهٔ نخستین مدرسه ملّی دخترانه بنام «بصیرت» در سال ۱۳۰۸ در شهر کرمانشاه بودند.
اسماعیل نوّاب صفا تحصیلات ابتدائی خود را در کرمانشاه سپری و پس از چندی به همراه خانوادهٔ خود به گرگان و بعد به تهران می آیند. وی اوّلین شعرش را در سال ۱۳۲۳ در بیست سالگی در روزنامه توفیق به چاپ می رساند. در آن موقع محمّد علی توفیق صاحب امتیاز و ابوالقاسم حالت سر دبیر این روزنامه بودند. از آن پس به دعوت «ابوالقاسم حالت» به عضویت هیئت تحریریه روزنامه «توفیق» درآمده و پس از چندی ستون مخصوصی با امضاء مستعار «مرشد صفا» باز کرد.
در تابستان ۱۳۲۵ به عضویّت نخستین کنگره شعرا و نویسندگان که در خانه فرهنگی ایران و شوروی تشکیل شده بود انتخاب شد. رئیس کنگره ملک الشعرای بهار بود و صادق هدایت نیز عضو هیئت رئیسهٔ آن بود. اسماعیل نوّاب صفا اوّلین تصنیف یا ترانه خود را بر روی یک آهنگ محلی کرمانشاهی ساخت که به نام «وعده گلرخان» شهرت یافت. وی در سال ۱۳۲۶ با استاد اسماعیل مهرتاش آشنا شد که در آن روزها جامعه باربد را تأسیس کرده بود. این آشنائی سبب شد که وی با حسینقلی مستعان که در آن روزها ریاست رادیو را بر عهده داشت، آشنا شود. آشنائی که کار او را به رادیو کشاند و این آغاز کار هنری «نوّاب صفا» بود چرا که در آنجا با هنرمندان عصر خویش آشنا شده و زمینهٔ فعّالیت هنری وی فراهم آمد.

اسماعیل نواب صفا
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/اسماعیل_نواب_صفا

بپرس