اسراف

[ویکی فقه] زیاده روی و تجاوز از حدّ اعتدال را اسراف گویند. مباحث مربوط به آن در فقه در ضمن دیگر مباحث فقهی در باب های گوناگون عبادات، عقود، ایقاعات و احکام، به مناسبت مطرح شده است.
اسراف و تبذیر از گناهانی است که بر کبیره بودنش تصریح شده است. چنانچه در صحیحه فضل بن شاذان از حضرت رضا (علیه السّلام) و همچنین در روایت اعمش از حضرت صادق (علیه السّلام) ضمن شماره کبائر، اسراف و تبذیر را ذکر فرموده اند و برای دانستن بزرگی این گناه در این مقاله مقداری از آیات و اخبار رسیده یادآوری می شود.
معنای حد وسط در اسراف
مفهوم «حدّ وسط» که دو طرف آن، افراط و تفریط است، مفهومی نسبی است که به اختلاف اشخاص، زمان و مکان فرق می کند. از کلمات فقها برمی آید هر کاری که غرض عقلایی به آن تعلّق گرفته باشد اسراف نیست؛ به این معنا که خروج از حدّ اعتدال در آن جا مصداق پیدا نمی کند؛
تعداد واژه اسراف در قرآن
واژه اسراف و مشتقات آن که جمعاً ۲۳ بار در قرآن به کار رفته، مفهومی گسترده دارد.
توضیح واژه اسراف
...

[ویکی شیعه] اسراف، به معنای زیاده روی و تجاوز از حدّ اعتدال است. اسراف از مباحث قرآنی، فقهی و اخلاقی بوده و حرمت آن در آیات و روایات مطرح شده است. برخی حرمت آن را از ضروری دین دانسته، و برخی دیگر در ردیف گناهان کبیره شمرده اند.
قال الصّادق علیه السلام:لِلمُسرِفِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: یَشتَری ما لَیسَ لَهُ وَ یَلبِسُ ما لَیسَ لَهُ و َیَاکُلُ ما لَیسَ لَهُ. (ترجمه: اسراف کننده سه نشانه دارد: آنچه در شأنش نیست خریداری می‏ کند، آنچه در شأنش نیست می‏ پوشد و آنچه در شأنش نیست می‏ خورد.)
اسراف هرگونه تجاوز از حدّ اعتدال و گرایش به افراط یا تفریط را در برمی گیرد. ازاین رو برخی با تقسیم این معنای عام، «اسراف» را درخصوص زیاده روی و «سرف» را تنها در مفهوم «کوتاهی» به کار برده اند. البته این واژه در همه موارد، شامل کوتاهی از حدّ اعتدال نمی شود و بیشتر در زیاده روی ظهور دارد، بدین جهت بسیاری آن را مرادفِ افراط، و متضادّ تقصیر و «تقتیر» که به معنای تضییق و بُخل است دانسته اند.

[ویکی اهل البیت] اسراف ضد اعتدال و میانه روی است و شامل همه کارهای نظری و عملی انسان می شود؛ خودباوری بیش از اندازه نسبت به توان خویش و دیگری، پرخوری، پرخوابی، پرحرفی، زیاده روی در بذل و بخـشش مال، خرج کردن مال در موارد بیهوده و حرام، خوردن مال حرام، خارج شدن از حد انسانیت و گناه کردن و گناهکار بودن، افراط در هر کاری...
اسراف نسبت به اشخاص فرق می کند و در بعضی از موارد حلال آن یک امر نسبی است؛ مثلا فردی ثروتش کم است، فرد دیگر ثروتش زیاد که بخشش ده هزارتومان نسبت به اولی اسراف است و نسبت به دومی اسراف نیست.
نهی از اسراف، برای زمینه سازی و ایجاد تعادل روحی و جسمی افراد مسلمان است. یک نمونه: اسلام از پرخوری نهی کرده، چرا؟ چون که علت اصلی بیماری ها، پرخوری و پربودن معده بیش از ظرفیتش است.
اسراف به معنای تجاوز نمودن از حد اعتدال و میانه روی است اما تبذیر عبارت از بی جهت مصرف کردن چیزی است که موجب اتلاف آن شود به عبارت دیگر تبذیر ریخت و پاش نمودن را گویند. مثل اینکه یک نفر برای دو نفر مهمان غذای ده نفر را آماده کند.
در حدیثی از امیرالمومنین علیه السلام آمده است :
مطابق با قرآن و روایات اسراف حرام و از گناهان کبیره است.
«وَکُلُوا واشْرَبُوا ولاتُسْرِفُوا إِنَّهُ لایُحِبُّ الْمُسْرِفین»؛ قرآن کریم می فرماید: بخورید و بیاشامید واسراف نکنید البته که خداوند اسراف کنندگان را دوست ندارد. (سوره اعراف، آیه 31)

[ویکی فقه] اسراف (قرآن). یکی از موضوعاتی که خداوند در قرآن به آن اشاره نموده و به انسان را در باره آن هشدار داده است اسراف است.
اسراف، به معنای تجاوز از حد در هر کاری که انسان انجام می دهد نیز به معنای خطا، جهل و غفلت است
کاربرد اسراف در قرآن
در قرآن به معنای زیاده روی در امور اقتصادی، زیاده روی در گناه و در بسیاری از موارد به معنای مطلق زیاده روی در کاری استعمال شده است و در این جا علاوه بر معنای خاص (اسراف در امور اقتصادی) معنای عام قرآنی آن هم مورد توجه می باشد.در این مدخل از مشتقات واژه «سرف» و از جمله های مفید معنای اسراف مثل «لاتبسطها کل البسط» ) و بیش از حدّ (نیز) دست خود را مگشای، تا مورد سرزنش قرار گیری و از کار فرومانی و «لاتطغوا فیه» بخورید از روزیهای پاکیزه ای که به شما داده ایم و در آن طغیان نکنید. استفاده شده است.
پی آمد های منفی اسراف
اقرب الموارد.خداوند در قرآن کریم به پی آمد های منفی اسراف اشاره نموده است.
← ترس و ایجاد خفقان
...