اسحاق بن یهودا اَبرَونْیل یا اسحاق ابرونییل ( به عبری: יצחק אברבנאל ) ( زادهٔ ۱۴۳۷ در لیسبون – درگذشتهٔ ۱۵۰۸ میلادی در ونیز ) بازرگان، سیاستمدار، فیلسوف، مفسر تورات و تنخ یهودی و دین شناس مشهور بود.
اسحاق ابرونیل در لیسبون، پرتغال و در یکی از سرشناس ترین و کهن ترین خانواده های یهودی این شهر، خانواده ابرونییل، زاده شد. خانواده او در سال ۱۳۹۱ از آزار و اذیت یهودیان در کاستیل گریخته بودند و نسبشان به نسل بازارگانان و درباریان می رسید. اسحاق در ابتدا آموزش های نخستین یهودی و نیز تعالیم منطقی و اساسی را در محضر یکی از خاخامهای معتبر لیسبون به نام یوسف بن سلیمان ( یوسف بن شلومو بن یحیی ) - شاعر، نقاش، دین شناس و بازسازی کننده بنای کنیسه کالاتاید از نسل الدایودی و نواده حزقیا گایون - گذرانید. او از کودکی استعداد خاصی در فراگرفتن تورات، تنخ یهودی، میشنا و دیگر ادبیات خاخامی داشت. او چندین سال را نیز به مطالعه فلسفه یهودی اختصاص داد، به نحوی که در آن سرآمد شد. گفته اند که اسحاق ابرونییل یوسف بن شم طوو را استاد خود می دانست. او در بیست سالگی کتابی مشهور در طبایع نگاشت و چند فصل از آن را نیز به مسایل مذهبی مربوط به نبوت و پرسش و پاسخ ها اختصاص داد. در کنار توجه به علوم، او استعداد خاصی در مسایل اقتصادی و خزانه داری داشت و به همین دلیل پادشاه آلفونسوی پنجم پرتغال او را به خزانه داری دربارش گماشت. به احتمال قوی او این منصب را از پدرش یهودا ابرونییل به ارث برد و صاحب کسب و کاری پررونق شد. اما پس از این که توسط ژوایو دوم، که در سال ۱۴۸۱ میلادی به قدرت رسید، متهم به خیانت گشت، دو سال بعد گریخت و به خدمت فردیناند و ایزابل پادشاه و ملکه کاستیل درآمد. در سال ۱۴۹۲ ابرونییل به دنبال ابطال حکم اخراج یهودیان از اسپانیا بود، اما موفق نشد. سپس او از راه دریا به ناپل سفر کرد و در آنجا نقشی مشابه به آنچه در کاستیل در دربار فردیناند اول، پادشاه کاستیل، داشت برعهده گرفت. او که تا سال ۱۴۹۵ میلادی در دربار ماند، در سال ۱۵۰۳ در ونیز مشغول به زندگی شد و در آنجا در گفتگوهای سیاسی میان مجلس سنای ایتالیا و پرتغال شرکت داشت.
او در ونیز مُرد و در پادوا به خاک سپرده شد. آرامگاه او در کار آرامگاه خاخام یهودا مینز، خاخام پادوا است.
آثار او شامل متون مختلفی می شود که بیشتر آن ها در قرن شانزدهم به چاپ رسید:
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاسحاق ابرونیل در لیسبون، پرتغال و در یکی از سرشناس ترین و کهن ترین خانواده های یهودی این شهر، خانواده ابرونییل، زاده شد. خانواده او در سال ۱۳۹۱ از آزار و اذیت یهودیان در کاستیل گریخته بودند و نسبشان به نسل بازارگانان و درباریان می رسید. اسحاق در ابتدا آموزش های نخستین یهودی و نیز تعالیم منطقی و اساسی را در محضر یکی از خاخامهای معتبر لیسبون به نام یوسف بن سلیمان ( یوسف بن شلومو بن یحیی ) - شاعر، نقاش، دین شناس و بازسازی کننده بنای کنیسه کالاتاید از نسل الدایودی و نواده حزقیا گایون - گذرانید. او از کودکی استعداد خاصی در فراگرفتن تورات، تنخ یهودی، میشنا و دیگر ادبیات خاخامی داشت. او چندین سال را نیز به مطالعه فلسفه یهودی اختصاص داد، به نحوی که در آن سرآمد شد. گفته اند که اسحاق ابرونییل یوسف بن شم طوو را استاد خود می دانست. او در بیست سالگی کتابی مشهور در طبایع نگاشت و چند فصل از آن را نیز به مسایل مذهبی مربوط به نبوت و پرسش و پاسخ ها اختصاص داد. در کنار توجه به علوم، او استعداد خاصی در مسایل اقتصادی و خزانه داری داشت و به همین دلیل پادشاه آلفونسوی پنجم پرتغال او را به خزانه داری دربارش گماشت. به احتمال قوی او این منصب را از پدرش یهودا ابرونییل به ارث برد و صاحب کسب و کاری پررونق شد. اما پس از این که توسط ژوایو دوم، که در سال ۱۴۸۱ میلادی به قدرت رسید، متهم به خیانت گشت، دو سال بعد گریخت و به خدمت فردیناند و ایزابل پادشاه و ملکه کاستیل درآمد. در سال ۱۴۹۲ ابرونییل به دنبال ابطال حکم اخراج یهودیان از اسپانیا بود، اما موفق نشد. سپس او از راه دریا به ناپل سفر کرد و در آنجا نقشی مشابه به آنچه در کاستیل در دربار فردیناند اول، پادشاه کاستیل، داشت برعهده گرفت. او که تا سال ۱۴۹۵ میلادی در دربار ماند، در سال ۱۵۰۳ در ونیز مشغول به زندگی شد و در آنجا در گفتگوهای سیاسی میان مجلس سنای ایتالیا و پرتغال شرکت داشت.
او در ونیز مُرد و در پادوا به خاک سپرده شد. آرامگاه او در کار آرامگاه خاخام یهودا مینز، خاخام پادوا است.
آثار او شامل متون مختلفی می شود که بیشتر آن ها در قرن شانزدهم به چاپ رسید:
wiki: اسحاق ابرونئیل