استجابت دعا

[ویکی فقه] دعا ، نوعی عبادت ، خضوع و بندگی در برابر خداوند متعال است و همانند عبادات دیگر، اثر تربیتی و تکامل بر انسان می گذارد. انسان به وسیله دعا، شایستگی بیشتری برای درک فیض خداوند پیدا می کند؛ زیرا موهبتهای الهی، بر حسب استعدادها و لیاقتها تقسیم می شود، هر قدر استعداد و شایستگی بیشتر باشد، سهم بیشتری از آن مواهب نصیب انسان می گردد.
امام صادق علیه السّلام می فرماید: «نزد خداوند مقاماتی است که هیچ کس بدون دعا به آن نمی رسد»؛ و امام کاظم علیه السّلام می فرماید: «دعا کنید؛ زیرا دعا و درخواست از خدای عزوجل، بلا را رد می کند...». پس نتیجه می گیریم که دعا نوعی کسب قابلیت برای تحصیل سهم زیادتر از فیض بی پایان پروردگار است؛ البته دعایی به هدف اجابت می رسد که شرایط لازم در آن و «دعا کننده» و «مطلبی که مورد تقاضاست»؛ وجود داشته باشد.
موانع استجابت دعا
خداوند متعال بر اساس وعده ای که در قرآن داده است، دعای دعا کننده را مورد اجابت خویش قرار می دهد: «ادعونی استجب لکم»؛ لیکن استجابت هر دعا به حسب نوع دعا و دعا کننده متفاوت است. اما تاخیر استجابت دعا، ممکن است به خاطر وجود موانع و یا عدم شرایط لازم باشد. برخی از موانع استجابت دعا عبارتند از:۱. تکذیب آیات الهی ؛۲. نشناختن خداوند و ادا نکردن حق او؛۳. ناسپاسی در برابر نعمت های الهی؛۴. در نظر داشتن عیب های مردم؛۵. دوست شدن با شیطان ؛۶. طلب نکردن از خدا؛۷. معصیت الهی و....
شرایط استجابت دعا
برخی شرایط استجابت دعا یا به تاخیر نیفتادن آن عبارتند از:۱. رعایت خصوصیاتی به هنگام دعا کردن، از جمله: حمد خدا، یاد نعمت او، شکر او، درود بر پیامبر (صلی اللَّه علیه وآله)؛ یادآوری گناهان، توبه . ۲. اعمال صالح ناشی از ایمان ، که محور اصلی پذیرش دعاست. ۳. شناخت خدا، شستشوی قلب و دل ، جلب رضایت او و توجه کامل به هنگام دعا.۴. مضطر بودن واقعی؛ حتی در حالت عادی. ۵. دعا توام با تضرع و مخفیانه بودن. ۶. اصرار در دعا، نام بردن چیز مورد نظر، در نظر گرفتن اوقات مخصوص، گریه کردن، هر چند کم باشد، برای همه مؤمنان دعا کردن.
نتایج بدست آمده از آیات و روایات
...

[ویکی شیعه] استجابت دعا به معنای پاسخ دادن و پذیرفتن درخواست بندگان از طرف خداوند است. وعده ای است که خداوند به بندگان خود وعده استجابت دعا را در چند آیه از قرآن داده است. آیات و روایات استجابت را مشروط به رعایت برخی امور مانند یکی بودن نیت قلبی و زبان در دعا، چشم پوشی و قطع امید از غیر خداوند، شناخت خدادانسته اند. منابع دینی برخی رفتارها مانند گناه و ترک امر به معروف و نهی از منکر را نیز از موانع استجابت دعا معرفی کرده اند. استجابت دعا بنابر حکمت هایی مانند عدم مصلحت بندگان در برخی مواقع با تأخیر مواجه می شود. در روایات دعای والدین در حق فرزندان، دعای مظلوم علیه ظالم، دعای امام و پیشوای عادل در حق مردم خود و دعای مؤمن در حق برادر مؤمن خود از جمله دعاهایی دانسته شده که رد نخواهد شد.
استجابت دعا به معنای پاسخ دادن و پذیرفتن درخواست است و وعده ای است که خداوند به بندگان خود در چند آیه از قرآن داده است. «مجیب» به معنای اجابت کننده درخواست بندگان یکی از اسماء الهی است. مفسران با توجه به مجموع این آیات به نکاتی اشاره کرده اند:
استجابت دعا در آیات و روایات مشروط به رعایت برخی از شروط و آماده کردن اسباب آن شده است. همسو بودن قلب و زبان در دعا، انقطاع از غیر خدا، دعا همراه با شناخت خدا، خضوع و خشوع، دعا همراه با عمل صالح، دعا در جمع مؤمنین، دعا همراه با استغفار و دعا همراه با توسل به اهل بیت (ع) از جمله شرایط و اسباب استجابت دعا معرفی شده است.