استانه اشرفیه

[ویکی فقه] آستانه اشرفیه. آسْتانه اَشْرَفِیّه، یکی از شهرستان های استان گیلان ، واقع بر کناره شرقی سفیدرود با ۳۸۴ کمـ ۲ مساحت و ۳۲۴‘۱۰۰ نفر جمعیت (سرشماری ۱۳۶۵ش) می باشد.
این شهرستان از سمت شمال به دریای خزر ، از خاور و جنوب به شهرستان لاهیجان و از باختر به کوچصفهان و لشت نشا محدود است. و دارای ۲ بخش مرکزی و بندر کیاشهر است. در تقسیمات جغرافیایی کنونی ۲ دهستان آستانه و دِهشال جزو بخش مرکزی و حسن کیاده از توابع بندر کیاشهر محسوب می گردد. در مجموع، شهرستان آستانه دارای ۴ دهستان و ۷۵ روستاست. آستانه اشرفیه تا ۱۳۵۸ش بخش بوده و در اسفند ۱۳۵۸ش برحسب تصویب شورای انقلاب به شهرستان تبدیل شده است.در سرشماری عمومی ۱۳۵۵ش جمعیت دهستان آستانه ۳۳۳‘۲۰ نفر، دهستان حسن کیاده ۳۷۴‘۵ نفر و دهستان دِهشال ۸۸۰‘۳۲ نفر بوده است. موافق سرشماری ۱۳۶۵ش جمعیت کیاشهر ۲۹۳‘۱۲ نفر می باشد.در این شهرستان مجموعاً ۱۹ زیارتگاه وجود دارد.
مرکز شهرستان
شهر آستانه اشرفیه مرکز شهرستان است که در تلفظ محلی به آن «پیله آسّونه» گفته می شود. طول جغرافیایی آن ْ۴۹ و َ۵۸ شرقی و عرض جغرافیائی آن ْ۳۷ و َ۱۵ شمالی و مساحت شهر بیش از ۸ کمـ ۲ است. آستانه اشرفیه در ۳۶ کیلومتری خاور رشت، (مرکز استان) و ۷ کیلومتری شمال غربی لاهیجان قرار گرفته و جمعیت آن ۰۰۰‘۲۵ نفر است که در ۴۴۷‘۲ نفر است که در ۴۴۷‘۵ خانوار متمرکز گردیده اند (سرشماری آبان ۶۵).
وجه تسمیه و سابقه تاریخی
این شهر در قدیم «کوچان» نام داشته است. کاشانی در تاریخ اولجایتو از کوچیان نام برده که احتمالاً صورت دیگر همین نام است.
کاشانی، عبدالله بن محمد، ج۱، ص۶۰، تاریخ اولجایتو، به کوشش مهین همبلی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۸ش.
...

آستانه اشرفیه. آستانه اشرفیه ( به گیلکی: أسسؤنه ) که به طور مختصر آستانه خوانده می شود، یکی از شهرهای استان گیلان و مرکز شهرستان آستانه اشرفیه است.
نام پیشین این شهر ظاهراً کوچان یا کُچان بوده و نام های چورکوچان، سیاکوچه و کوچصفهان که در نزدیکی شهر آستانه کنونی قرار دارند، یادآور نام پیشین این شهر است، به ویژه نام «چؤرکۊچان» خود نشان می دهد که روزی روستایی به نام کوچان در این محل بوده و سپس خراب شده و در کنار آن، شهر امروزی را ساخته اند و آن را کوچان خوانده اند، زیرا چورکوچان از دوپاره «چؤر» که در زبان گیلکی به معنی خراب، بایر و زمین متروکه است و «کۊچان»، نام پیشین شهر آستانه اشرفیه است، که مردم به این محل کوچ کرده بودند، از این رو آن را کوچان خوانده اند. این شهر در زبان گیلکی به «پیله آستانه» یا «پیله أسسؤنه» به معنی آستانه یا زیارتگاه بزرگ نیز سرشناس بوده است. همچنین آستانه اشرفیه در گذشته بخشی از توابع شهرستان لاهیجان بوده است.
از آن جا که سید جلال الدین اشرف، فرزند موسی کاظم پس از نبرد با دشمنان برادر خود، علی بن موسی الرضا در نواحی کوچان و لاهیجان کشته می شود و در کوچان به خاک سپرده می شود، اندک اندک نام کوچان به پیله أسسؤنه، أسسؤنه و سرانجام آستانه اشرفیه تغییر می یابد. [ ۳]
آستانه اشرفیه در ۳۵ کیلومتری رشت واقع است و فاصلهٔ آن تا شهر لاهیجان ۷ کیلومتر است. همچنین از شمال به بندر کیاشهر و به فاصلهٔ ۱۷ کیلومتری قرار دارد. شهر آستانه به عنوان پایتخت و مرکز مذهبی سرزمین گیلان و شمال کشور نیز شناخته شده است. فردوسی بالاشهر شهر آستانه اشرفیه به حساب می آید.
این شهر به دلیل دارا بودن رودخانهٔ سفیدرود در دل خود نسبت به شهرهای دیگر گیلان خاک بسیار حاصل خیزی دارد. به همین دلیل در این شهر باغ های کشاورزی فراوانی در کنارهٔ سفیدرود دیده می شود. همچنین رودخانهٔ سفید رود عملا سبب کنترل سیلاب در این شهر می شود؛ زیرا رودخانه امکان این را فراهم می کند که باران های فراوانی که در زمستان و پاییز می بارد را در خود گردآوری کرده و آن را به سمت دریا براند.
در کشور قزاقستان نیز شهری به این نام وجود دارد که در گذشته این شهر در ساحل سمت چپ سفیدرود قرار داشت اما با تغییر مسیر این رودخانه هم اکنون در سمت راست این رودخانه قرار گرفته است.
مردم آستانه گیلک هستند و به زبان گیلکی با گویش بیه پیش سخن می گویند. [ ۴]