استئوپونتین

اُستئوپونتین ( انگلیسی: Osteopontin ) که با نام های سیالوپروتئین ۱ استخوان ( BSP - 1 یا BNSP ) و فسفوپروتئین مترشحهٔ ۱ ( SPP1 ) و فعال کنندهٔ زودهنگام لنفوسیت های تی ( ETA - 1 ) هم شناخته می شود، یک پروتئین است که در انسان توسط ژن «SPP1» کدگذاری می شود. این مولکول گلیکوپروتئینی، نخستین بار در سال ۱۹۸۶ میلادی در استئوبلاست ها کشف شد.
اُستئوپونتین یک پروتئین ماتریکس برون یاخته ای استخوان است و یکی از ترکیبات آلی آن محسوب می شود. علاوه بر استخوان، این ماده در بافت های دیگر بدن هم بیان می شود. ژن سازندهٔ این پروتئین، ۷ اگزون دارد و بر روی بازوی بلند کروموزوم ۴ واقع شده است.
اُستئوپونتین از حدود ۳۰۰ اسید آمینه و ۳۰ کربوهیدرات و ۱۰ سیالیک اسید تشکیل شده و خاصیت اسیدی دارد: حدود ۳۰ تا ۳۶٪ آنرا اسیدهای آمینهٔ اسید گلوتامیک و اسید آسپارتیک تشکیل می دهد.
این پروتئین در معدنی سازی استخوان ها، بازتنیدگی استخوان ها[ ۴] ( Bone remodeling ) ، برخی فرایندهای دستگاه ایمنی بدن ( همچون کموتاکسی ماکروفاژ، [ ۵] تولید اینترلوکین ۱۷[ ۶] و تنظیم آپوپتوز[ ۷] ) ، پاتوژنز برخی بیماری ها همچون روماتیسم مفصلی، هپاتیت خودایمنی، ام اس، [ ۸] بیماری التهابی روده، [ ۹] آسم و بیماری های آلرژیک ریه، [ ۱۰] بیماری های اسکلتی - عضلانی نظیر دیستروفی ماهیچه ای دوشن، [ ۱۱] پوکی استخوان لگن با دلیل ناشناخته[ ۱۲] و تعداد فراوانی از سرطان ها دخالت دارد.