ازبک کردن یا ازبک سازی فرایندی است که شخص یا کسی که از لحاظ فرهنگی غیر ازبک شده یا مجبور به تبدیل شدن به ازبک می شود. این اصطلاح غالباً برای توصیف فرایندی استفاده می شود که طی آن منطقه ای که اکنون توسط ازبکستان اشغال شده است به عنوان یک جمهوری خودمختار ( ازبکستان ASSR ) در جمهوری سوسیالیستی اتحاد جماهیر شوروی ازبک بین سالهای ۱۹۲۴ و ۱۹۲۹ گنجانیده شده است.
اصطلاح «ازبک سازی» نیز برای اشاره به جذب فرهنگی تاجیک ها در ازبکستان به کار می رود. به دلیل فشارهای جذب که از سال ۱۹۲۴ با ایجاد SSR ازبکستان آغاز شد، تاجیکهای قومی غالباً تصمیم گرفتند خود را در فرم های سرشماری جمعیت خود را ازبک معرفی کنند و ترجیح می دهند در گذرنامه های خود به عنوان ازبک ثبت نام کنند تا از ترک جمهوری برای توسعه کمتر کشاورزی جلوگیری کنند. در حالی که آمار رسمی ازبکستان، کل جمعیت تاجیکان در ازبکستان را در حدود ۵٪، تخمین می زند برآورد کارشناسان نشان می دهد که تاجیک ها ممکن است تا ۲۵٪ - ۳۰٪ از کل جمعیت کشور را تشکیل دهند. [ ۱] [ ۲]
پس از انحلال اتحاد جماهیر شوروی، اصطلاح «ازبک سازی» برای فرایندهای در ازبکستان به کار گرفته شده است که نتایج روسی سازی را معکوس می کند. از جمله این موارد، بازگرداندن اهمیت زبان ازبکی است که جایگزین زبان روسی در آموزش اجباری، ترویج سنت و فرهنگ ازبک شد.
برخی از اقوامی که امروز ترک نامیده می شوند در اصل ترک نیستند بلکه ترک زبان شده اند برای نمونه می توان کشورهای عرب زبان مانند مصر و الجزایر را نام برد یعنی عربیزه شده اند نه این که از نظر تباری عرب باشند. اویغورها و ازبک ها از نظر نژادی، اقوامی به صورت کامل ترک نیستند و به نظر می رسد حدود ۷۰ درصد از ازبک ها، تاجیک های ازبک شده ای ( سارت ) هستند که در صد سال اخیر ترکیزه و ترک زبان شده اند. در این خصوص خیلی از بزرگان مانند هرمان وامبری نوشته اند. روند ترک سازی تاجیک ها از قرن ۱۶ میلادی شروع شد و همچنان ادامه دارد. [ ۳]
در سال ۱۹۲۴ با تلاش پان ترک ها و سیاست تاجیک ستیزی توسط امپراتوری روسیه مرزبندی ای صورت گرفت و نواحی زیادی از شهرهای تاجیک ها و سارت ها به ازبک ها واگذار شد. در سال ۱۹۲۶ هم ۷۰ درصد اهالی شهرهای تاریخی تاجیکان یعنی سمرقند و بخارا و چند ناحیه دیگر تاجیک نشین را در اسناد ازبک نوشتند. ازبک نوشتن تاجیک ها در سال های بعد نیز ادامه داشت و در حال حاضر حدود ۹۰ درصد مردم سمرقند، بخارا و دیگر نواحی تاجیک نشین در اسناد و شناسنامه ها ازبک ثبت شده اند. طی صد سال اخیر بیشتر مدارس تاجیکی در ازبکستان تعطیل شدند و تنها در سرخان دریا کمی وضع زبان فارسی بهتر است. پس از فروپاشی شوروی و استقلال ازبکستان در سال ۱۹۹۱، زبان ازبکی به عنوان زبان رسمی اعلام شد و این اتفاق سبب هر چه بیشتر شدن تعطیلی مدارس تاجیکی و ازبک سازی تاجیک ها ( ترکی سازی تاجیک ها ) در ازبکستان شده است. [ ۴]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاصطلاح «ازبک سازی» نیز برای اشاره به جذب فرهنگی تاجیک ها در ازبکستان به کار می رود. به دلیل فشارهای جذب که از سال ۱۹۲۴ با ایجاد SSR ازبکستان آغاز شد، تاجیکهای قومی غالباً تصمیم گرفتند خود را در فرم های سرشماری جمعیت خود را ازبک معرفی کنند و ترجیح می دهند در گذرنامه های خود به عنوان ازبک ثبت نام کنند تا از ترک جمهوری برای توسعه کمتر کشاورزی جلوگیری کنند. در حالی که آمار رسمی ازبکستان، کل جمعیت تاجیکان در ازبکستان را در حدود ۵٪، تخمین می زند برآورد کارشناسان نشان می دهد که تاجیک ها ممکن است تا ۲۵٪ - ۳۰٪ از کل جمعیت کشور را تشکیل دهند. [ ۱] [ ۲]
پس از انحلال اتحاد جماهیر شوروی، اصطلاح «ازبک سازی» برای فرایندهای در ازبکستان به کار گرفته شده است که نتایج روسی سازی را معکوس می کند. از جمله این موارد، بازگرداندن اهمیت زبان ازبکی است که جایگزین زبان روسی در آموزش اجباری، ترویج سنت و فرهنگ ازبک شد.
برخی از اقوامی که امروز ترک نامیده می شوند در اصل ترک نیستند بلکه ترک زبان شده اند برای نمونه می توان کشورهای عرب زبان مانند مصر و الجزایر را نام برد یعنی عربیزه شده اند نه این که از نظر تباری عرب باشند. اویغورها و ازبک ها از نظر نژادی، اقوامی به صورت کامل ترک نیستند و به نظر می رسد حدود ۷۰ درصد از ازبک ها، تاجیک های ازبک شده ای ( سارت ) هستند که در صد سال اخیر ترکیزه و ترک زبان شده اند. در این خصوص خیلی از بزرگان مانند هرمان وامبری نوشته اند. روند ترک سازی تاجیک ها از قرن ۱۶ میلادی شروع شد و همچنان ادامه دارد. [ ۳]
در سال ۱۹۲۴ با تلاش پان ترک ها و سیاست تاجیک ستیزی توسط امپراتوری روسیه مرزبندی ای صورت گرفت و نواحی زیادی از شهرهای تاجیک ها و سارت ها به ازبک ها واگذار شد. در سال ۱۹۲۶ هم ۷۰ درصد اهالی شهرهای تاریخی تاجیکان یعنی سمرقند و بخارا و چند ناحیه دیگر تاجیک نشین را در اسناد ازبک نوشتند. ازبک نوشتن تاجیک ها در سال های بعد نیز ادامه داشت و در حال حاضر حدود ۹۰ درصد مردم سمرقند، بخارا و دیگر نواحی تاجیک نشین در اسناد و شناسنامه ها ازبک ثبت شده اند. طی صد سال اخیر بیشتر مدارس تاجیکی در ازبکستان تعطیل شدند و تنها در سرخان دریا کمی وضع زبان فارسی بهتر است. پس از فروپاشی شوروی و استقلال ازبکستان در سال ۱۹۹۱، زبان ازبکی به عنوان زبان رسمی اعلام شد و این اتفاق سبب هر چه بیشتر شدن تعطیلی مدارس تاجیکی و ازبک سازی تاجیک ها ( ترکی سازی تاجیک ها ) در ازبکستان شده است. [ ۴]

wiki: ازبک سازی