آرگیشتی یکم. آرگیشتی یکم ( به ارمنی: Արգիշտի ) ; ( به زبان اورارتویی: آرگیشتیشه، ) ششمین پادشاه کشور باستانی اورارتو در خاور آناتولی بود.
آرگیشتی یکم از سال - ۷۸۵ تا ۷۶۳ پیش از میلاد - فرمانروایی کرد و پایتختی که به نام اربونی بنیاد نهاد هم اکنون شهر ایروان، پایتخت کشور ارمنستان است. اما از مجموع اسناد بررسی شده چنین بر می آید که سال - ۷۷۴ ( پیش از میلاد ) - با سال ششم حکومت آرگیشتی مطابق است و بنابراین وی در سال - ۷۷۹ ( پیش از میلاد ) - به تخت سلطنت اورارتو جلوس کرد. شاید هم سال اول آرگیشتی طبق متن سال نامهٔ خورخور[ ۱] که محفوط مانده سال اول حکومت آرگیشتی نبوده و سال دوم باشد. بدین قرار دوران حکومت آرگیشتی یکم را باید از سال - ۷۸۰ تا ۷۵۸ ( پیش از میلاد ) - دانست و به همهٔ ارقام سال های حکومت این پادشاه که ذکر شد واحدی افزود.
آرگیشتی پسر منوآس بود و کار پدرش در کشورگشایی را ادامه داد. وی بر آشور چیرگی یافت و شمال سوریه را نیز تصرف کرد و اورارتو را تبدیل به نیرومندترین کشور در دوران پس از هیتی ها در خاور نزدیک کرد.
از سوی شمال، آرگیشتی پادشاهی خود را تا دریاچه سوان گسترش داد و بیشتر نواحی دیائهی و دره آرارات را متصرف شد. آرگیشتی، دژ اربونی را در سال ۷۸۲ و دژ آرگیشتی خینیلی را در سال ۷۷۶ ساخت.
از مصادمهٔ آرگیشتی یکم با آشوریان دو بار در ذیل سال پنجم سال نامه خورخور بمناسبت لشکرکشی به نامار و ذیل سال ششم بمناسبت لشکرکشی علیه قلعهٔ بوشتو در پارسوا، یاد شده است. در جدول های آشوری نام دهندگان، [ ۲] ذیل سال - ۷۷۶ ( پیش از میلاد ) - از لشکرکشی آشوریان علیه اورارتو و ذیل سال - ۷۷۴ ( پیش از میلاد ) - علیه اورارتو و نامار یاد شده است. [ ۳] لشکرکشی آرگیشتی یکم در سال پنجم سلطنت ممکن است پاسخی بوده به تجاوز آشوریان در سال قبل از آن. نام جای آرسیتانی[ ۴] که در سال نامهٔ آرگیشتی ذیل وقایع آن ذکر شده در کوه های پارسوا می باشد. در این مورد اشاره ای به پادشاه آشور نشده و فقط مذکور است که: «در نقاط مسکونی آشور مانند ( ؟ ) کشور خود جنگجویان را گرد آوردم ». ظاهراً سخن از تهاجم به نامار[ ۵] و شاید هم به ایالت آشوری زاموا در میان می باشد؛ و چون ابتکار ناشی از آرگیشتی بوده طبیعی است که فهرست نام دهندگان ( اپونیم ها ) در ذیل سال مزبور از لشکرکشی آشور یادی نمی کند در عوض این لشکرکشی آرگیشتی موجب شد که آشوریان در سال بعد - ۷۷۴ ( پیش از میلاد ) - به نامار لشکرکشند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفآرگیشتی یکم از سال - ۷۸۵ تا ۷۶۳ پیش از میلاد - فرمانروایی کرد و پایتختی که به نام اربونی بنیاد نهاد هم اکنون شهر ایروان، پایتخت کشور ارمنستان است. اما از مجموع اسناد بررسی شده چنین بر می آید که سال - ۷۷۴ ( پیش از میلاد ) - با سال ششم حکومت آرگیشتی مطابق است و بنابراین وی در سال - ۷۷۹ ( پیش از میلاد ) - به تخت سلطنت اورارتو جلوس کرد. شاید هم سال اول آرگیشتی طبق متن سال نامهٔ خورخور[ ۱] که محفوط مانده سال اول حکومت آرگیشتی نبوده و سال دوم باشد. بدین قرار دوران حکومت آرگیشتی یکم را باید از سال - ۷۸۰ تا ۷۵۸ ( پیش از میلاد ) - دانست و به همهٔ ارقام سال های حکومت این پادشاه که ذکر شد واحدی افزود.
آرگیشتی پسر منوآس بود و کار پدرش در کشورگشایی را ادامه داد. وی بر آشور چیرگی یافت و شمال سوریه را نیز تصرف کرد و اورارتو را تبدیل به نیرومندترین کشور در دوران پس از هیتی ها در خاور نزدیک کرد.
از سوی شمال، آرگیشتی پادشاهی خود را تا دریاچه سوان گسترش داد و بیشتر نواحی دیائهی و دره آرارات را متصرف شد. آرگیشتی، دژ اربونی را در سال ۷۸۲ و دژ آرگیشتی خینیلی را در سال ۷۷۶ ساخت.
از مصادمهٔ آرگیشتی یکم با آشوریان دو بار در ذیل سال پنجم سال نامه خورخور بمناسبت لشکرکشی به نامار و ذیل سال ششم بمناسبت لشکرکشی علیه قلعهٔ بوشتو در پارسوا، یاد شده است. در جدول های آشوری نام دهندگان، [ ۲] ذیل سال - ۷۷۶ ( پیش از میلاد ) - از لشکرکشی آشوریان علیه اورارتو و ذیل سال - ۷۷۴ ( پیش از میلاد ) - علیه اورارتو و نامار یاد شده است. [ ۳] لشکرکشی آرگیشتی یکم در سال پنجم سلطنت ممکن است پاسخی بوده به تجاوز آشوریان در سال قبل از آن. نام جای آرسیتانی[ ۴] که در سال نامهٔ آرگیشتی ذیل وقایع آن ذکر شده در کوه های پارسوا می باشد. در این مورد اشاره ای به پادشاه آشور نشده و فقط مذکور است که: «در نقاط مسکونی آشور مانند ( ؟ ) کشور خود جنگجویان را گرد آوردم ». ظاهراً سخن از تهاجم به نامار[ ۵] و شاید هم به ایالت آشوری زاموا در میان می باشد؛ و چون ابتکار ناشی از آرگیشتی بوده طبیعی است که فهرست نام دهندگان ( اپونیم ها ) در ذیل سال مزبور از لشکرکشی آشور یادی نمی کند در عوض این لشکرکشی آرگیشتی موجب شد که آشوریان در سال بعد - ۷۷۴ ( پیش از میلاد ) - به نامار لشکرکشند.
wiki: آرگیشتی یکم