ارامگاه پایاوا

آرامگاه پایاوا. آرامگاه پایاوا یا مقبره پایاوا یک تابوت دان سنگی مستطیل شکل و طاق بشکه ای و از معروف ترین مقبره های زانتوس است.
این بنا در حدود سال ۳۶۰ قبل از میلاد مسیح در دوران شاهنشاهی هخامنشی، [ ۲] برای پایاوا، که احتمالاً فرمانروای زانتوس، لیکیه در آن زمان بود، ساخته شد. این مقبره در سال ۱۸۳۸ کشف و شش سال بعد در سال ۱۸۴۴ توسط کاشف سر چارلز فلوس به انگلستان آورده شد. او این سازه را به عنوان مقبره اسبی شکل گوتیک توصیف کرد. [ ۳]
به گفته ملانی میکائیلیدیس، مقبره پایاوا، گرچه ظاهری یونانی، مانند آرامگاه هارپی و بنای یادبود نرید دارد، اما بر اساس معیارهای اصلی زرتشتی شامل استفاده از سنگ ضخیم، برآمده از زمین، و داشتن اتاقک های تک بدون پنجره ساخته شده است. [ ۴]
پایاوایی که در کتیبه ها نام برده شده است تنها نوع شناخته شده ازاین مقبره است. این مقبره نمونه ای خاص[ ۵] از سبک رایج لیکیایی بوده که از سنگ ساخته و حکاکی شده اما طرح آن از ساختارهای چوبی وام گرفته شده است.
سه طبقه از چهار طبقه مقبره در حال حاضر در موزه بریتانیا نگهداری می شوند. پایین ترین طبقه در ترکیه باقی مانده است و در وضعیت بدی قرار دارد. [ ۶] در کنار مقبره دیگر اشیای یونانی و لیکیایی از ۴۰۰ تا ۳۲۵ قبل از میلاد به نمایش گذاشته شده است.
نقش برجسته ها شامل تصاویری از وقایع مختلف زندگی پایاوا است. حاشیه زینتی کنده کاری شده روی مقبره و سقف آن دارای ویژگی های یونانی و ایرانی است که ترکیبی از تأثیرات زانتوس در آن زمان را نشان می دهد همچین موارد دیگر قابل شناسایی است:
• دو مرد مو بلند و دارای ریش پوشیده از شنل و خرقه که ممکن است یکی از آنها پایاوا ( سمت جنوبی ) باشد. [ ۷]
• یک ورزشکار و همراه با لباس یونانی ( سمت شمالی ) .
• چهره ای نشسته با لباس ایرانی پذیرای هیئتی. احتمالاً ساتراپ اتوفرادات
• یک خرس در حال شکار ( بالا ) .
• شیرها ( بام ) .
• ابوالهول ( هیکل عظیم ) .
• چهار اسب در حال کشیدن یک ارابه یونانی ( بام )
• یک زوج ایرانی ( سه گوشی کنار پشت بام ) .
شباهت مقبره پایاوا و به طور کلی مقبره های طاق دار لیکیایی قرن چهارم قبل از میلاد با طرح معماری چیتیای هندی ( از حدود ۲۵۰ سال قبل از میلاد با غارهای لوماس ریشی در گروه غارهای بارابار ) نیز مورد توجه قرار گرفته است. . جیمز فرگوسن، در کتاب «راهنمای مصور معماری» خود، ضمن تشریح تکامل بسیار پیشرونده از معماری چوبی به معماری سنگی در تمدن های مختلف باستانی، اظهار داشته است که «در هند، شکل و ساخت معابد قدیمی بودایی بسیار شبیه به این نمونه ها است. آننده کومرسوامی و دیگران همچنین خاطرنشان کردند که قبرهای کاوش شده و یکپارچه لیدیایی در پینارا و زانتوس در سواحل جنوبی آسیای صغیر، قیاسی با تالارهای کایتیا با تراش سنگ هندی اولیه دارد.