ادبیات پشتو

[ویکی فقه] پَشْتو، اَدَبیّات، ادبیات پشتو متشکل از دو بخش است: نخست ادبیات شفاهی یا مردمی (فولکلور) و دیگر ادبیات علمی و مکتوب.
ادبیات مردمی و شفاهی پشتو بسیار غنی است و انواع گوناگون دارد که از آن جمله است: کیسه (قصه، افسانه)، چیستان، مَثَل (مثل)، لَنْدَی (به معنای کوتاه و همانند هایکو در ژاپنی)، لوبه (بازی)، چاربیته (چهاربیتی)، بگتئی، نمیکئی، بدل، اَلّاهو (لالایی)، رباعی، ناری (نعره)، ساندی، سندری (سرود و ترانه) و غزل. برخی از پژوهش گران پیشینه گونه هایی از ادب شفاهی پشتو (مثلاً لندی) را به عصر وداها می رسانند. گونه هایی از ادبیات مردمی پشتو در سده حاضر گردآوری و چاپ شده است (لندی، کابل، ۱۳۶۳ش).
ادبیات مکتوب
درباره ادبیات مکتوب، برخی ۳ جمله مذکور در کتیبه سنگی داریوش (سده ۵ق م) را به زبان پشتو دانسته اند. برخی از تذکره نگاران مطالب این کتیبه را موزون و آن را در بحر خفیف می دانند.صورت اصلی کتیبه و برابر آن به زبان پشتو چنین است:صورت اصلی: نی اریکه آهم، نی دروغنه آهم، نی زورکره آهمصورت پشتو: نی اریکی اوم، نی دروغژن اوم، نی زور کرده اومترجمه فارسی: نه بدخواه بودم، نه دروغزن بودم، نه زورکار بودم.
← کتاب پَتَه خزانه
در پاکستان گشایش آکادمی پشتو و انجمن های ادبی، پژوهش در تاریخ زبان پشتو، حروف چینی و ماشین نویسی با الفبای پشتو، تألیف فرهنگ های دوزبانه و نهضت ترجمه به تقویت زبان پشتو کمک کرده است. همچنین بررسی ها و تحقیقات خاورشناسان روسی، آلمانی، انگلیسی، فرانسوی و نروژی برای پشتو شهرت جهانی آورد.
پشتو در افغانستان
...