ادبیات هند

ادبیات هند ( به هندی: भारतीय साहित्य ) به ادبیات تولید شده در شبه قاره هند تا سال ۱۹۴۷ ( استقلال هند ) و پس از آن اشاره دارد. هند ۲۲ زبان به رسمیت شناخته شده دارد و آثار بسیاری به این زبان ها نوشته شده است.
آثار نخستین ادب هند، بیشتر شفاهی بوده اند و سینه به سینه منتقل می شده اند. ادبیات سانسکریت با پیدایش ریگ ودا مجموعه ای از سرودهای مقدس هندوان در ۱۵۰۰–۱۲۰۰ پیش از میلاد آغاز می شود. به نظر می رسد حماسه های رامایانا و مهاباراتا در زبان سانسکریت، پایان هزاره اول پیش از میلاد نوشته شده باشند. نمونه هایی از آثار ادبی نیز در زبان های «کانادا» و تلوگو مربوط به سده های پنجم و یازدهم پیدا شده است. پس از آن، آثار دیگری در زبان های مرهتی و بنگالی و فارسی و اردو و دیگر زبان های هندی تولید شده است.
در سال ۱۹۱۳ رابیندرانات تاگور، شاعر و نویسندهٔ هندی با دفتر شعر گیتانجالی توانست جایزه نوبل ادبیات را از آن خود کند. شاعران و نویسندگان دیگری نیز هستند که در زمینه شعر و داستان فعالیت می کنند و آثار خود را به انگلیسی یا یکی از زبان های هند به چاپ می رسانند.
دو جایزه مهم ادبی در هند وجود دارد:
• «جایزه انجمن ساهیت یا آکادمی» ( Sahitya Akademi Fellowship )
• «جایزه جنان پیث» ( Jnanpith Award )
• آتیپات کریشناسوامی رامانوجان
• ویکوم محمد بشیر
• ر. ک. نارایان
• آمریتا پریتام
• نیل موکرجی
در سده بیستم میلادی، شماری از نویسندگان هندی با نوشتن در زبان انگلیسی افزون بر زبان هندی یا یکی از زبان های شبه قاره، خود را از دیگر نویسندگان متمایز نمودند. تاگور، برنده جایزه نوبل ادبیات، نویسندهٔ بنگالی زبان بود که برخی از آثار خود به زبان انگلیسی نوشته بود. در سال ۱۹۵۰، برای پشتیبانی و انتشار آثار هندی در زبان انگلیسی، در شهر کلکته کارگاهی همگانی توسط شاعر و مقاله نویس پی لعل بنیان نهاده شد که تا به امروز کوشیده است کنکاش گاهی برای ادبیات هند به زبان انگلیسی فراهم نماید.
از دیگر نویسندگان هندی که به زبان انگلیسی آثاری از خود به جای گذاشته اند به این نام ها می توان اشاره کرد:
• سلمان رشدی
• جومپا لاهیری
• ر. ک. نارایان
• گایاتری چاکراورتی اسپیواک
• ویکرام سِت
• ویکرام چاندرا
• آرونداتی روی
• بهاراتی موخِرجی