ادای

اَدّای
اَدّای (تادی مقدس ، تادِئوس ، طاطاووس) فرستادة مسیح به دربار اَبگَر پنجم ، شاهک اسروئنّه . به روایت موسی خورنی، پس از عروج عیسی ، توماس حواری ، تادیوس را که یکی از ۷۰ حواری بود، برای معالجة ابگر می فرستد و تادیوس پس از معالجة ابگر و دیگر بیماران و همچنین گروانیدن مردم ادسا به مسیحیت ، شخصی به نام آدده را که حریرباف و کلاهدوز بود به جای خود در ادسا به مسند اسقفی می نشاند. پس از مرگ مسیح، ادای ابگر را شفا می بخشد. سپس مردم شهر به مسیحیت روی می آورند و معبدها را می بندند. پس از مرگ ابگر، قلمرو فرمانروایی او به دو بخش تقسیم شد. اَننون ، پسر ابگر در ادسا تاجگذاری کرد و خواهرزاده اش به نام سندروگ به حکومت ارمنستان رسید. اَننون چون فضیلت و تقوای پدرش را به ارث نبرده بود، معبدها را از نو گشود و به ادای پیغام داد تا برایش کلاهی از ململ زربفت، به شکلی که در گذشته برای پدرش می دوخت ، تهیه کند. ادای پاسخ داد که دست های او برای سر نالایقی که به عیسی ، خدای زنده ، سجده نمی کند کلاه نخواهد دوخت . اننون نیز دستور داد تا پاهای ادای را با شمشیر قطع کنند. این حادثه سبب شهادت او شد. آرامگاه ادای در سمت راست محراب سنگی کلیسای تادی (از قرن ۱۰م ) که بیشتر به کلیسای طاطاووس و قره کلیسا معروف است ، در دهکدة قره کلیسای دهستان چالدران شهرستان ماکو بر فراز تپه ای قرار دارد. این بنا که از قدیمی ترین کلیساهای جهان است و احتمالا بنای اصلی آن در سال ۶۸م در محل یک معبد ساخته شده است و در قرن ۳م شکل نهایی خود را یافته است ، دارای گنبد هرمی شکل ۱۲ ترک است . ارمنیان ایران تابستان هر سال چند روز در اطراف قره کلیسا چادر می زنند و با آیین های باشکوه بزرگداشت ، حیات تازه ای به این مکان تاریخی ، که در پیوند با مسیحی شدن ارمنستان است می بخشند.