[ویکی فقه] کلماتی برای اخراج چیزی از یک حکم کلی را ادات استثنا گویند.
« استثنا » یعنی بیرون کردن چیزی از وصف یا حکم کلی، و «ادات استثنا» در قرآن برای افاده این معنا به کار رفته است؛ مانند:۱. الا؛ مانند آیه : (... فشربوا منه الا قلیلا منهم...)؛ «پس (همگی) جز اندکی از آنها از آن نوشیدند». ۲. غیر : در جاهای مختلفی از قرآن به معنای استثنا آمده است؛ مثل:(... ما لکم من اله غیره...)؛ «برای شما معبودی جز او نیست». و (... هل من خالق غیر الله...)؛ «آیا غیر از خدا آفریدگاری است؟».
« استثنا » یعنی بیرون کردن چیزی از وصف یا حکم کلی، و «ادات استثنا» در قرآن برای افاده این معنا به کار رفته است؛ مانند:۱. الا؛ مانند آیه : (... فشربوا منه الا قلیلا منهم...)؛ «پس (همگی) جز اندکی از آنها از آن نوشیدند». ۲. غیر : در جاهای مختلفی از قرآن به معنای استثنا آمده است؛ مثل:(... ما لکم من اله غیره...)؛ «برای شما معبودی جز او نیست». و (... هل من خالق غیر الله...)؛ «آیا غیر از خدا آفریدگاری است؟».
[ویکی فقه] ادات استثنا (ابهام زدایی). ادات استثنا ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • ادات استثنا (علوم قرآنی)، کلماتی برای اخراج چیزی از یک حکم کلی و دارای کاربرد در علوم قرآنی• ادات استثنا (منطق)، از اصطلاحات علم منطق، به معنای ادات به کار رونده در قیاس استثنائی برای اثبات تالی یا نفی مقدم
...
...
wikifeqh: ادات_استثناء
[ویکی فقه] ادات استثنا (علوم قرآنی). کلماتی برای اخراج چیزی از یک حکم کلی را ادات استثنا گویند.
« استثنا » یعنی بیرون کردن چیزی از وصف یا حکم کلی، و «ادات استثنا» در قرآن برای افاده این معنا به کار رفته است؛ مانند:۱. الا؛ مانند آیه : (... فشربوا منه الا قلیلا منهم...)؛ «پس (همگی) جز اندکی از آنها از آن نوشیدند». ۲. غیر : در جاهای مختلفی از قرآن به معنای استثنا آمده است؛ مثل:(... ما لکم من اله غیره...)؛ «برای شما معبودی جز او نیست». و (... هل من خالق غیر الله...)؛ «آیا غیر از خدا آفریدگاری است؟».
« استثنا » یعنی بیرون کردن چیزی از وصف یا حکم کلی، و «ادات استثنا» در قرآن برای افاده این معنا به کار رفته است؛ مانند:۱. الا؛ مانند آیه : (... فشربوا منه الا قلیلا منهم...)؛ «پس (همگی) جز اندکی از آنها از آن نوشیدند». ۲. غیر : در جاهای مختلفی از قرآن به معنای استثنا آمده است؛ مثل:(... ما لکم من اله غیره...)؛ «برای شما معبودی جز او نیست». و (... هل من خالق غیر الله...)؛ «آیا غیر از خدا آفریدگاری است؟».
wikifeqh: ادات_استثنا_(علوم_قرآنی)
[ویکی فقه] ادات استثنا (منطق). ادات استثنا یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای ادات به کار رونده در قیاس استثنائی برای اثبات تالی یا نفی مقدم است.
ادات استثنا عبارت اند از: لکن و جز. کلمه استثنا (لکن) از اقسام ادات است که برای اثبات مقدم یا نفی تالی در قیاس استثنائی به کار می رود؛ به این ترتیب که اگر ادات استثنا، عین مقدم را استثنا کند، عین تالی را نتیجه خواهد داد و اگر نقیض تالی را استثنا کند، نقیض مقدم را نتیجه می دهد؛ مانند: «اگر زید راه برود، پاهایش حرکت می کند».استثنای عین مقدم: «لکن زید راه می رود»، نتیجه (عین تالی): «پس پاهایش حرکت می کند».استثنای نقیض تالی: «لکن پاهایش حرکت نمی کند»، نتیجه (نقیض مقدم): «پس راه نمی رود».
ادات استثنا عبارت اند از: لکن و جز. کلمه استثنا (لکن) از اقسام ادات است که برای اثبات مقدم یا نفی تالی در قیاس استثنائی به کار می رود؛ به این ترتیب که اگر ادات استثنا، عین مقدم را استثنا کند، عین تالی را نتیجه خواهد داد و اگر نقیض تالی را استثنا کند، نقیض مقدم را نتیجه می دهد؛ مانند: «اگر زید راه برود، پاهایش حرکت می کند».استثنای عین مقدم: «لکن زید راه می رود»، نتیجه (عین تالی): «پس پاهایش حرکت می کند».استثنای نقیض تالی: «لکن پاهایش حرکت نمی کند»، نتیجه (نقیض مقدم): «پس راه نمی رود».
wikifeqh: ادات_استثنا_در_منطق