اختلاف منظر

جابجا شدن ظاهری یک شیء نسبت به زمینه اش که معلول جابجا شدن ناظر باشد را اِختِلافِ مَنظَر [ ۱] مینامند.
این حرکت ظاهری در واقع معلول حرکت انتقالی زمین به دور خورشید است. اختلاف منظر روشی ساده برای تعیین فاصله از خورشید است. اختلاف منظر برحسب ثانیه بیان می شود.
بیضی کوچکی که جابه جایی سالانهٔ هر ستاره
اختلاف منظر یا پارالاکس یک روش برای محاسبهٔ فاصلهٔ ستارگان تا زمین است که برای ستارگان نزدیک این روش به کار می رود و به این صورت است که اخترشناس شعاع مدار زمین به دور خورشید را به عنوان قاعدهٔ مثلث فرضی در نظر می گیرد و در فاصلهٔ ۳ ماه از دو نقطهٔ مختلف این مدار ستارهٔ مورد نظرش را رصد می کند. بدیهی است که این ستاره در زمینه ای از ستارگان دوردست تر مقداری جابجا می شود. با اندازه گیری این مقدار جابجایی ستاره و تعیین فاصلهٔ دو نقطه از مدار زمین که محل رصد بوده اند ناظر می تواند فاصلهٔ ستاره تا زمین را محاسبه کند. [ ۲]
• اختلاف منظر روزانه: جابه جایی ظاهری اجرام آسمانی نزدیک به زمین نسبت به ستاره های دوردست که به دلیل جابه جایی ناظر بر اثر چرخش زمین ایجاد می شود را اختلاف منظر روزانه یا اختلاف منظر خورشیدمرکزی می گویند.
• اختلاف منظر سالانه: اختلاف منظر اجرام نجومی بر اثر حرکت سالانهٔ زمین به دور خورشید
• اختلاف منظر خورشیدی: زاویه ای که شعاع استوایی زمین از فاصلهٔ یک واحد نجومی تحت آن دیده شود
• اختلاف منظر مثلثاتی: زاویه ای که رأس آن روی ستاره است و دو ضلع آن از خورشید و زمین، وقتی که فاصلهٔ این دو دقیقاً یک واحد نجومی است، می گذرد
• اختلاف منظر طیف نمودی: فاصلهٔ یک ستاره که از طریق تعیین قدر مطلق آن به کمک ردهٔ طیفی و مقایسه با قدر ظاهری ستاره به دست می آید.
• اختلاف منظر آماری: میانگین اختلاف منظر گروهی از ستاره ها که از تحلیل حرکت خاص آن ها به دست می آید.

اِختلاف مَنظَر (parallax)
اِختلاف مَنظَر
تغییر موضع ظاهرییک جسم در برابر پس زمینه، هنگام مشاهده از دو موضع متفاوت. در اخترشناسی، ستاره های نزدیک هنگامی که از موقعیت های متفاوتِ مدار زمین بر گرد خورشید دیده شوند، براثر اختلاف منظر جابه جا دیده می شوند. برای تعیین فاصلۀ یک ستاره از زمین از اختلاف منظر آن استفاده می کنند. اجسام نزدیک تر، مانند ماه، خورشید، و سیارهها نیز درنتیجۀ حرکت زمین با اختلاف منظر دیده می شوند.