اختصار کلام

[ویکی فقه] اختصار کلام، ایجاز و کوتاهی سخن؛ یکی از عوامل لفظی تشابه می باشد.
یکی از عوامل لفظی تشابه به معنای عام در الفاظ مرکب ، اختصار و ایجاز کلام است؛ یعنی کوتاه بودن کلام باعث تشابه در آیه شده باشد.
مثال
مانند: (وان خفتم الا تقسطوا فی الیتامی فانکحوا ما طاب لکم من النساء مثنی وثلاث ورباع فان خفتم الا تعدلوا فواحدة…)؛ "و اگر در اجرای عدالت میان دختران یتیم بیمناکید هر چه از زنان(دیگر) که شما را پسند افتاد دو دو سه سه چهار چهار به زنی گیرید پس اگر بیم دارید که به عدالت رفتار نکنید به یک(زن آزاد)(اکتفا کنید)". منظور آیه این است: "و ان خفتم الاتقسطوا فی الیتامی لو تزوجتموهن فانکحوا من غیرهن ما طاب لکم من النساء". در این صورت، معنای آیه چنین است: "و اگر از این می ترسید که هنگام ازدواج با دختران یتیم رعایت عدالت را نکنید، از ازدواج با آن ها صرف نظر و با زنان پاک (دیگر) ازدواج کنید".در شان نزول این آیه آمده است که پیش از اسلام ، بسیاری از مردم حجاز دختران یتیم را برای تکفل و سرپرستی به خانه خود می بردند و بعد با آن ها ازدواج کرده، اموالشان را هم تملک، مهریه آن ها را کمتر از معمول تعیین و با کمترین ناراحتی از آن ها، به آسانی رهایشان می کردند. در این هنگام، آیه فوق نازل شد و به سرپرستان یتیمان دستور داد در صورتی با دختران یتیم ازدواج کنند که عدالت را به طور کامل در حق آن ها رعایت کنند؛ در غیر این صورت، از آن ها چشم پوشیده، از زنان دیگر برای خود همسر برگزینند.