اختروش

اختروَش یا کوِیزار یا کوازار ( به انگلیسی: Quasar ) ، یک هستهٔ فعال به شدت نورانی و دوردست است که وابسته به یک کهکشان جوان است. آن ها در ردهٔ یک کلاس از اشیا به نام هستهٔ کهکشانی فعال قرار دارند.
اختروش ها پیش تر به عنوان منابع انرژی الکترومغناطیسی شامل امواج رادیویی و نور مرئی با انتقال به سرخ زیاد شناخته می شدند که به ستاره ها شبیه بودند با وجود بحثهای مختلف بر سر موجودیت این شیء آسمانی؛ همگی دانشمندان به یک توافق علمی رسیدند که یک اختروش، هالهٔ متراکم شدهٔ ماده است که ابرسیاهچاله یک کهکشان جوان را احاطه کرده است. اختروش ها کاربردهای زیادی در ژئودزی دارند به طور مثال سامانه وی ال بی ای با استفاده از امواج رادیویی اختروش ها می تواند تا دقتهای نانوثانیه فاصله بین دو آنتن را محاسبه کنند. [ ۲]
یک اختروش نتیجه برخورد دو کهکشان با همدیگر است و زمانی که دو سیاهچاله مرکز کهکشان ها به هم نزدیک می شوند؛ گازهای اطراف انرژی زیادی به صورت نور آزاد می کنند که هشت تریلیون بار درخشانتر از خورشید است.
«اختر» به معنی «ستاره»[ ۳] و پسوند «وش» به معنی «مانند»[ ۴] است. پس اختروش یعنی «ستاره مانند» زیرا اجرامی آسمانی با ظاهری ستاره مانند اند. تعریف فرهنگستان:[ ۵]
جِرم ستاره مانندی به درخشندگی یک کهکشان که عموماً در فاصلۀ بسیار زیادی از زمین قرار دارد و تصور می‏شود هسته ‏های درخشان کهکشان های فعال و دوردست باشند.
عکسبرداری اپتیکی و نیز اندازه گیری های تلسکوپ های رادیویی نشان می دهند که اندازهٔ کوازارها بسیار کوچک است. خطوط نشری بسیار پهن آنها حاکی است که این اجرام از ابرهای گازی رقیق و بسیار داغ که سرعت گردابی زیادی دارند، تشکیل شده اند. سرعت شعاعی اختروش ها که از جابه جایی دوپلری خطوط نشری طیف آن ها اندازه گیری شده، بسیار زیاد است و گستره ای از چندین هزار کیلومتر تا سرعت هایی حدود ۹۹ درصد سرعت نور دارد. گاهی شدت نور آنها افت و خیزهای سریع و معمولاً نامنظّمی را طی چندین روز یا هفته نشان می دهد.
اخترشناسان از این موضوع نتیجه می گیرند که آن ها اجرام کوچکی هستند، زیرا اگر قطرشان چندین سال نوری بود، درخشندگی کل نمی توانست طی دوره های کوتاه تغییر کند. بنابراین اختروش ها نمی توانند قطری بیشتر از چند روز نوری داشته باشند. [ ۶]

اختروَش (quasar)
اختروَش
یکی از دورترین اجسام شناخته شدۀ برون کهکشانی. در ۱۹۶۳ کشف شد. اختروش ها ظاهری ستاره مانند دارند، اما هر یک بیش از ۱۰۰ کهکشان غول آساانرژی گسیل می کنند. تصور می شود این اجسام در مرکز کهکشان ها واقع باشند و درخشش آن ها ناشی از ستاره ها و گازهایی است که درحال سقوط درون سیاه چالۀبسیار عظیمی در هسته اند. در ۱۹۹۴، تلسکوپ فضایی هابلنشان داد که اختروَش ها در بسیاری از انواع کهکشان ها وجود دارند. نور اختروش انتقال به سرخزیادی نشان می دهد که حاکی از فاصلۀ فوق العاده زیاد آن هاست. دورترین اختروش ها حدود ۱۰میلیارد سال نوری از ما فاصله دارند. تعدادی از اختروش ها امواج رادیویی از خود گسیل می کنند. نخستین بار هم اختروش ها از طریق این امواج شناسایی شدند. نیز ← اخترشناسی_رادیویی