احکام ظن

[ویکی فقه] احکام ظن، احکام اصولی مربوط به ظنّ به حکم شرعی می باشد.
احکام ظن، به معنای خصوصیات، آثار و فوایدی است که بر بحث ظن مترتب می گردد، مانند:۱. حجیت ظن ؛ که بر خلاف حجیت قطع ، ذاتی آن نیست، و احتیاج به جعل شارع دارد؛۲. تعبد به ظن ؛ لازمه غیر ذاتی بودن حجیت ظن، بحث از تعبد به ظن می باشد که در دو مرحله صورت می گیرد:أ) بحث از امکان تعبد به ظن: مشهور اصولی ها معتقد به امکان تعبد به ظن شده اند؛ ب) بحث از وقوع تعبد به ظن. در این که آیا شارع مقدس ، امارات ظنی را در حق مکلفان حجت دانسته یا نه، به طور کلی سه نظر وجود دارد:- تعبد به ظن امکان دارد، اما در خارج واقع نشده است (نظر سید مرتضی و تابعین او)؛ - تعبد به ظن امکان دارد و چون باب علم و علمی بسته است، پس مطلق ظن حجت است (نظر میرزای قمی و تابعین او)؛ - چون فقط باب علم بسته بوده و باب علمی باز است، بنابراین، ظن خاص حجت می باشد (نظر مشهور اصولیون ).۳. صحت اسناد مؤدای امارات ظنی به شارع؛ ۴. شارع می تواند امارات و ظنون معتبر را جانشین قطع نماید؛ ۵. مثبتات ظنون معتبر ( امارات ) حجت می باشد، بر خلاف مثبتات اصول عملی ؛ ۶. اصل اولی در ظن ، عدم حجیت است؛ ۷. امارات بر اصول عملی مقدم است؛۸. صحت استناد به ظن در مقام عمل لازمه امکان تعبد به ظن و وقوع آن در خارج است.