[ویکی فقه] احمد الهیبه معروف به ماءالعینین، از رهبران مجاهد مراکش در قرن چهاردهم هجری/ بیستم میلادی است.
وی در ۱۲۹۳ یا ۱۲۹۴ یا ۱۲۹۴ ق/ ۱۸۷۷ در جنوب مراکش به دنیا آمد. پدرش محمد مصطفی ماءالعینین از فقها و محدثان برجسته عصر بود و به گفته برخی، نسبت او به امام حسن مجتبی علیه السّلام می رسید.احمد نزد پدرش درس خواند و پس از مرگ وی در ۱۳۲۸ ق/ ۱۹۱۰ در تزنیت به گردآوری، تدریس و تربیت مریدان و شاگردان پدرش پرداخت و تدریجا بر نفوذ دینیش افزوده شد. بسیاری از مردم به ویژه از سرزمین موریتانی، به درجات مختلف تحت اطاعت و نفوذ معنوی او و سه برادر دیگرش از شیوخ کنته قرار داشتند. این شیوخ، رهبری طریقت قادریه را که به وسیله عالم بزرگ و صالح، سیدی المختار الکنتی در آن ناحیه گسترش و تحول یافته بود، بر عهده داشتند.
مبارزه با استعمار فرانسه
در اواخر قرن نوزدهم، کشور فرانسه برای بررسی زمینه های استعماری خود در شمال افریقا، یکی از شرق شناسان معروفش به نام «کوپولانی» را که به زبان عربی و گویش های محلی و تاریخ تمدن اسلامی آگاهی کامل داشت به موریتانی – که جزو خاک مراکش محسوب می شد- اعزام کرد. وی پس از مطالعه و بررسی کامل، پیشنهاد نمود که کشوری با نام موریتانی غربی، تحت نفوذ فرانسه ایجاد شود تا پایگاهی برای اشغال سرزمین های مجاور باشد. او در ۱۹۰۲ با رئیس قبایل طرازره قرار دادی بست که بر اساس آن، قلمرو او را تحت الحمایه فرانسه قرار می داد.کوپولانی توانست با برادران احمد الهیبه به توافق هایی دست یابد، اما شیخ احمد ماءالعینین، که ریاست طایفه قادریه فاضلیه، منسوب به پدرش شیخ محمدالفاضلی را بر عهده داشت و مقر او در سمارا واقع در ناحیه ساقیه الحمراء بود به مقاصد استعماری فرانسویان پی برد.شیخ احمد که نفوذ او تا انتهای صحرای شمالی و مرزهای و حتی در داخل مراکش گسترده بود رهبری مبارزه با استعمار فرانسه را به دست گرفت و بر ضد آنان اعلام جهاد کرد و نامه هایی به سلطان عبدالعزیز، سلطان مغرب فرستاد و خود نیروهایش را برای مبارزه با فرانسویان در اختیار او قرار داد و همچنین نامه هایی برای دیگر رهبران دینی و سیاسی نوشت و همة آنان را به قیام بر ضد استعمارگران فراخواند.
شروع مبارزات مسلحانه
سلطان عبدالعزیز با وجود شخصیت ضعیفی که داشت بر اثر نفوذ عمیق ماءالعینین در مراکش، ناگزیر شد لشکری به فرماندهی مولای ادریس برای کمک به او بفرستد.از این هنگام ماءالعینین و پسرش شیخ حیان مبارزه مسلحانه خود را با نیروهای فرانسوی که زیر فرمان فریرجان بودند، آغاز کردند و تلفات سنگینی بر آنان وارد ساختند و در ۱۹۰۵ کوپولانی را که نماینده و پایه گذار استعمار فرانسه در موریتانی بود، کشتند. اما در ۱۹۰۶ که کنفرانس استعماری اروپاییان در جزیره خضراء تشکیل گردید و قاره آفریقا میان اروپاییان تقسیم شد، دولت فرانسه با اطمینان خاطر بیشتر، سپاه بزرگ و مجهزی تحت اختیار ویلیام پونتی فرماندار کل فرانسه در آفریقای غربی قرار داد. عملیات جنگی این سپاه که تحت فرماندهی کلنل گورو فرمانده نظامی فرانسه در موریتانی بود و همچنین سستی و خیانت بعضی از رؤسای قبایل محلی، اندک اندک از شدت عملیات مجاهدان کاست.شیخ ماءالعینین که تصور می کرد تغییر سلطان مغرب، به آزادی موریتانی از چنگال استعمارگران کمک خواهد کرد یا مخالفان سلطان به همکاری پرداخت و سرانجام مولای عبدالعزیز از سلطنت برکنار شد و برادرش مولای عبدالحفیظ به جای او نشست، اما او هم که پیش از سلطنت از اعلا کلمه اسلام و بیرون راندن بیگانگان سخن می گفت، پس از به تخت نشستن، از این هدف کناره گرفت و به همکاری با اشغالگران فرانسوی پرداخت.
سلطنت احمد الهیبه
...
وی در ۱۲۹۳ یا ۱۲۹۴ یا ۱۲۹۴ ق/ ۱۸۷۷ در جنوب مراکش به دنیا آمد. پدرش محمد مصطفی ماءالعینین از فقها و محدثان برجسته عصر بود و به گفته برخی، نسبت او به امام حسن مجتبی علیه السّلام می رسید.احمد نزد پدرش درس خواند و پس از مرگ وی در ۱۳۲۸ ق/ ۱۹۱۰ در تزنیت به گردآوری، تدریس و تربیت مریدان و شاگردان پدرش پرداخت و تدریجا بر نفوذ دینیش افزوده شد. بسیاری از مردم به ویژه از سرزمین موریتانی، به درجات مختلف تحت اطاعت و نفوذ معنوی او و سه برادر دیگرش از شیوخ کنته قرار داشتند. این شیوخ، رهبری طریقت قادریه را که به وسیله عالم بزرگ و صالح، سیدی المختار الکنتی در آن ناحیه گسترش و تحول یافته بود، بر عهده داشتند.
مبارزه با استعمار فرانسه
در اواخر قرن نوزدهم، کشور فرانسه برای بررسی زمینه های استعماری خود در شمال افریقا، یکی از شرق شناسان معروفش به نام «کوپولانی» را که به زبان عربی و گویش های محلی و تاریخ تمدن اسلامی آگاهی کامل داشت به موریتانی – که جزو خاک مراکش محسوب می شد- اعزام کرد. وی پس از مطالعه و بررسی کامل، پیشنهاد نمود که کشوری با نام موریتانی غربی، تحت نفوذ فرانسه ایجاد شود تا پایگاهی برای اشغال سرزمین های مجاور باشد. او در ۱۹۰۲ با رئیس قبایل طرازره قرار دادی بست که بر اساس آن، قلمرو او را تحت الحمایه فرانسه قرار می داد.کوپولانی توانست با برادران احمد الهیبه به توافق هایی دست یابد، اما شیخ احمد ماءالعینین، که ریاست طایفه قادریه فاضلیه، منسوب به پدرش شیخ محمدالفاضلی را بر عهده داشت و مقر او در سمارا واقع در ناحیه ساقیه الحمراء بود به مقاصد استعماری فرانسویان پی برد.شیخ احمد که نفوذ او تا انتهای صحرای شمالی و مرزهای و حتی در داخل مراکش گسترده بود رهبری مبارزه با استعمار فرانسه را به دست گرفت و بر ضد آنان اعلام جهاد کرد و نامه هایی به سلطان عبدالعزیز، سلطان مغرب فرستاد و خود نیروهایش را برای مبارزه با فرانسویان در اختیار او قرار داد و همچنین نامه هایی برای دیگر رهبران دینی و سیاسی نوشت و همة آنان را به قیام بر ضد استعمارگران فراخواند.
شروع مبارزات مسلحانه
سلطان عبدالعزیز با وجود شخصیت ضعیفی که داشت بر اثر نفوذ عمیق ماءالعینین در مراکش، ناگزیر شد لشکری به فرماندهی مولای ادریس برای کمک به او بفرستد.از این هنگام ماءالعینین و پسرش شیخ حیان مبارزه مسلحانه خود را با نیروهای فرانسوی که زیر فرمان فریرجان بودند، آغاز کردند و تلفات سنگینی بر آنان وارد ساختند و در ۱۹۰۵ کوپولانی را که نماینده و پایه گذار استعمار فرانسه در موریتانی بود، کشتند. اما در ۱۹۰۶ که کنفرانس استعماری اروپاییان در جزیره خضراء تشکیل گردید و قاره آفریقا میان اروپاییان تقسیم شد، دولت فرانسه با اطمینان خاطر بیشتر، سپاه بزرگ و مجهزی تحت اختیار ویلیام پونتی فرماندار کل فرانسه در آفریقای غربی قرار داد. عملیات جنگی این سپاه که تحت فرماندهی کلنل گورو فرمانده نظامی فرانسه در موریتانی بود و همچنین سستی و خیانت بعضی از رؤسای قبایل محلی، اندک اندک از شدت عملیات مجاهدان کاست.شیخ ماءالعینین که تصور می کرد تغییر سلطان مغرب، به آزادی موریتانی از چنگال استعمارگران کمک خواهد کرد یا مخالفان سلطان به همکاری پرداخت و سرانجام مولای عبدالعزیز از سلطنت برکنار شد و برادرش مولای عبدالحفیظ به جای او نشست، اما او هم که پیش از سلطنت از اعلا کلمه اسلام و بیرون راندن بیگانگان سخن می گفت، پس از به تخت نشستن، از این هدف کناره گرفت و به همکاری با اشغالگران فرانسوی پرداخت.
سلطنت احمد الهیبه
...
wikifeqh: احمد_الهیبه