احزاب دوره پهلوی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اشغال ایران در شهریور ۱۳۲۰ به وسیله متفقین و سقوط دیکتاتوری رضاشاه دگرگونی عمیقی در شرایط اجتماعی کشور به وجود آورد. زمینه ظهور و فعالیت سیاسی احزاب و گروه های بسیار متعدد و متنوع را فراهم آورد.
به طور کلی فلسفه وجودی احزب سیاسی شکل دادن به افکار عمومی برای مشارکت آنان در ساختار نظام سیاسی و حفظ رابطه میان رهبران و افراد جامعه و جلوگیری از پیوستن آنان به مخالفان نظام و بی ثباتی سیاسی است. در زمان اقتدار رضاخانی هر نوع فعالیت سیاسی گروه ها و سازمان ها و مردم ممنوع بود. پس از شهریور ۱۳۲۰، احزاب سیاسی، بدون اتکا به حمایت مردم یا بستر ایدئولوژیکی، تنها به دستور عوامل قدرت، براساس شاه دوستی و پیروی از اوامر ملوکانه با هدف در دست گرفتن نبض فعالیت های سیاسی جامعه و پرکردن خلاء نبودن احزاب آزاد و تقویت قدرت سیاسی تشکیل شد که در سه ویژگی درباری، فرمایشی و غیرمردمی بودن اشتراک داشتند.
گرایشات احزاب
هر یک از جنبش های سیاسی، اجتماعی و حرکت های حزبی عمده را می توان در یکی از این سه گرایش جای داد. حزب توده به عنوان نماینده جریان چپ، جبهه ملی به عنوان نماینده گروه های ملی و در نهایت جریان مذهبی که آیت الله کاشانی و فداییان اسلام از رهبران آن بودند.
مهم ترین احزاب
مهم ترین احزاب حزب توده، حزب پیکار، حزب جنگل، حزب جمعیت رهایی کار و اندیشه، حزب ایران بیدار و حزب همراهان سوسیالیت می باشد که به اختصار توضیح آن آمده است.
← حزب توده
...

پیشنهاد کاربران

احزابی که در سال ١٣٢٠ پس از تبعید و خروج رضا شاه از ایران در ایران ازاد و شروع بفعالیت کردند:
١ - حزب توده ( برهبری ایرج اسکندری و نوشین )
٢ - حزب دموکرات آذر بایجان ( برهبری جعفر پیشه وری )
٣ - حزب کوموله کردستان
...
[مشاهده متن کامل]

٤ - حزب نهضت ملی ( برهبری سر لشکر ارفع و سرهنگ منوچهری و آریانا )
٥ - حزب سوسیالیسم ( برهبری مصطفی فاتح )
٦ - حزب دموکرات ( برهبری احمد قوام السلطنه )
٧ - حزب ایران ( برهبری الله یار صالح )
٨ - حزب استقلال ( برهبری عبدالقدیر آزاد )
٩ - حزب عدالت ( برهبری علی دشتی )
١٠ - حزب اراده ملی ( برهبری سید ضیاالدین طباطبایی )
١١ - حزب میهن پرستان ( برهبری شجاع الدین شفا )
١٢ - حزب پان ایرانیسم ( برهبری محسن پزشکپور )
١٣ - حزب ملّت ( برهبری داریوش فروهر ) که انشعابی بود از حزب پان ایرانسیم
١٤ - حزب زحمتکشان ( برهبری مظفر بقایی )
١٥ - حزب نیروی سوم ( برهبری خلیل ملکی ) که انشعابی از حزب زحمتکشان بود،
١٦ - حزب سُمِکا یعنی سوسیالیسم ملی کارگران ایران ( برهبری داوود منشی زاده )
١٧ - حزب آریا ( برهبری سپهری ) که انشعابی از حزب سُمِکا بود