اتوم

آتوم. آتوم یا تِم از ایزدان آغازین هلیوپولیس و خورشید ایزدی پیش دودمانی در مصر باستان است. آتوم ایزدی است که نامش ظاهراً از ریشه ای به معنای «عدم» یا «یگانهٔ کامل» می آید و در اصل یکی از ایزدان بومی هلیوپولیس و حیوان مقدس منسوب به او گاو نر مرور ( یونانی: mneuis ) بود. کاهنان از روزگاران پیشین، او را با راع خدای بزرگ خورشید یکی می دانستند. آنان می آموختند که پیش از آفرینش، یک روح بی شکل که مجموعهٔ همهٔ هستی را با خود داشت پیدا بود و او را آتوم می نامیدند. او روزی خود را با نام آتوم - رع آشکار کرد و به وسیله خودارضایی، همهٔ ایزدان، انسان ها و موجودات را آفرید. بعدها، آتوم را همچون خورشید در حال غروب یا خورشید پیش از طلوع پنداشتند و آیین وی به شکلی گسترده در سراسر مصر پراکنده شد و همیشه با نام رع همراه بود. [ ۱]
در برخی روایات آتوم همانا ماری است در نون و سرانجام بدین شکل بازمی گردد، اما در ارتباط با رع که یکی از هویت های اوست مار دشمنش محسوب می شود. در افسانه های دیگر او به شکل ایزدی با سری چون سر موش مصری نمایان می شود و این در پیوند با روایتی است که طی آن وقتی ماری بدو حمله کرد برای دریدن مار به شکل موش مصری درآمد. با این همه آتوم در اغلب روایات به شکل مردی ریشدار و غالباً پیر و در حالتی که به کندی به جانب افق غرب می رود و چون خورشید غروب کننده تصویر می شود. چون آفرینندهٔ ایزدان و انسان ها و پدیدآورندهٔ نظم در آسمان و زمین او را خدای دو جهان «دارین» می نامند و در چنین نقشی سکنت یا تاج دو طبقه نیل علیا و سفلی بر سر و عصای سلطنتی موسوم به عنخ را که نشان زندگی و نماد قدرت است در دست دارد. [ ۲]
آفرینش گیتی توسط آتوم قدیمی ترین افسانه آفرینش مصری است. مطابق این روایت، جهان در آغاز تهی، مملو از آب و شکل داده نشده بود. وقتی آب ها پایین تر رفتند، اولین خشکی ها پدیدار شدند. آتوم، خدای آفریدگار، در اولین جزیره همه جانداران و چیزها را به وجود آورد. دربارهٔ نحوه آفرینش توسط او روایت های مختلفی وجود دارد. در یکی از این روایت ها، او خودارضایی کرد ( چون نر بود و جفتی هم نداشت ) و منی اش را در دهان خودش ریخت. با تف کردن منی، شو و تفنوت به وجود آمدند و آنان نسل بشر را پدیدآوردند. داستان آفرینش جهان توسط او، شباهت هایی با افسانه آفرینش آدم توسط یهوه دارد:[ ۳]