اعوجاج رنگی ( به انگلیسی: chromatic distortion ) ، کج نمایی رنگی یا ابیراهی رنگی ( به انگلیسی: Chromatic aberration ) ، در علم نورشناسی که با علامت اختصاری CA نیز نشان داده می شود، عبارت است از عدم انطباق رنگ های نور شکست یافته در محل همگرایی ( تصویر ) ، که باعث ایجاد تصویر غیر واضح می گردد. این حالت بخاطر ضریب شکست متفاوت رنگ ها در عدسی ایجاد می شود.
انحراف تصویر حاصل از دستگاه نوری از تصویر واقعی، کج نمایی می باشد که در تصویرسازی با نورهای مرکب به دلیل وجود طول موج های مختلف نور، کج نمایی رنگی خواهیم داشت.
کج نمایی رنگی در حاشیه های تاریک و روشن تصویر خودنمایی می کند، چون در این نقاط رنگ ها بواسطه ضرایب شکست متفاوت بر روی یک نقطه منطبق نمی شوند، و این به خاطر این است که نقطه کانونی در هر لنزی بسته طول موج نور ورودی متفاوت است.
کج نمایی رنگی[ پانویس ۱] به علت تفاوت در ضریب شکست طول موج های مختلف نور در لنز به وجود می آید. ضریب شکست لنز، با افزایش طول موج کم می شود. وقتی از نور تک فام استفاده کنیم، دیگر این نوع کج نمایی را نخواهیم داشت. این کج نمایی خودش را به صورت فرانژهای رنگی در مرزهای تصویر نشان می دهد که قسمت های تاریک و روشن تصویر را از هم جدا می کند. از آن جایی که طول کانونی لنز به ضریب شکست وابسته است، طول موج های مختلف نور در نقاط متفاوت متمرکز خواهد شد.
دو نوع کج نمایی رنگی طولی و عرضی وجود دارد.
کج نمایی رنگی طولی ( محوری ) ، زمانی اتفاق می افتد که طول موج های مختلف نور در فاصله های مختلف نسبت به لنز، یعنی نقاط مختلف روی محور اپتیکی، متمرکز شده باشند. در نتیجه تصاویر قرمز و بنفش یک نقطه شی دور از محور، روی محور طولی از هم جدا می شوند.
کج نمایی رنگی عرضی، زمانی اتفاق می افتد که طول موج های مختلف نور در فاصله های مختلف روی صفحه کانونی متمرکز شده باشند. این دو نوع کج نمایی ویژگی های متفاوتی دارند و حتی هم زمان هم می توانند اتفاق بیفتند.
در ابتدایی ترین زمان استفاده از لنز، کج نمایی رنگی با افزایش طول کانونی لنز تا جای ممکن، کاهش داده می شد. کج نمایی رنگی می تواند به وسیلهٔ یک لنز بی رنگ کننده[ پانویس ۲] کاهش پیدا کند که در این لنز مواد با پراکندگی های متفاوت کنار هم جمع شده اند تا یک لنز مرکب را تشکیل بدهند. ساده ترین نوع آن یک لنز دوتایی بی رنگ کننده است که کج نمایی رنگی را در یک پهنای طول موجی مشخص کاهش می دهد، اگر چه تصحیح فوق العاده ای ایجاد نمی کند. با ترکیب کردن بیش از دو لنز با ترکیبات متفاوت درجه تصحیح کج نمایی می تواند افزایش پیدا کند. انواع زیادی از شیشه تا به حال برای کاهش کج نمایی رنگی تولید شده است. این شیشه ها پراکندگی بسیار کمی دارند و معمولاً از جنس فلوریت هستند. تولید این لنزهای بی رنگ کننده، یک گام مهم در توسعه میکروسکوپ ها و تلسکوپ های اپتیکی بوده است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفانحراف تصویر حاصل از دستگاه نوری از تصویر واقعی، کج نمایی می باشد که در تصویرسازی با نورهای مرکب به دلیل وجود طول موج های مختلف نور، کج نمایی رنگی خواهیم داشت.
کج نمایی رنگی در حاشیه های تاریک و روشن تصویر خودنمایی می کند، چون در این نقاط رنگ ها بواسطه ضرایب شکست متفاوت بر روی یک نقطه منطبق نمی شوند، و این به خاطر این است که نقطه کانونی در هر لنزی بسته طول موج نور ورودی متفاوت است.
کج نمایی رنگی[ پانویس ۱] به علت تفاوت در ضریب شکست طول موج های مختلف نور در لنز به وجود می آید. ضریب شکست لنز، با افزایش طول موج کم می شود. وقتی از نور تک فام استفاده کنیم، دیگر این نوع کج نمایی را نخواهیم داشت. این کج نمایی خودش را به صورت فرانژهای رنگی در مرزهای تصویر نشان می دهد که قسمت های تاریک و روشن تصویر را از هم جدا می کند. از آن جایی که طول کانونی لنز به ضریب شکست وابسته است، طول موج های مختلف نور در نقاط متفاوت متمرکز خواهد شد.
دو نوع کج نمایی رنگی طولی و عرضی وجود دارد.
کج نمایی رنگی طولی ( محوری ) ، زمانی اتفاق می افتد که طول موج های مختلف نور در فاصله های مختلف نسبت به لنز، یعنی نقاط مختلف روی محور اپتیکی، متمرکز شده باشند. در نتیجه تصاویر قرمز و بنفش یک نقطه شی دور از محور، روی محور طولی از هم جدا می شوند.
کج نمایی رنگی عرضی، زمانی اتفاق می افتد که طول موج های مختلف نور در فاصله های مختلف روی صفحه کانونی متمرکز شده باشند. این دو نوع کج نمایی ویژگی های متفاوتی دارند و حتی هم زمان هم می توانند اتفاق بیفتند.
در ابتدایی ترین زمان استفاده از لنز، کج نمایی رنگی با افزایش طول کانونی لنز تا جای ممکن، کاهش داده می شد. کج نمایی رنگی می تواند به وسیلهٔ یک لنز بی رنگ کننده[ پانویس ۲] کاهش پیدا کند که در این لنز مواد با پراکندگی های متفاوت کنار هم جمع شده اند تا یک لنز مرکب را تشکیل بدهند. ساده ترین نوع آن یک لنز دوتایی بی رنگ کننده است که کج نمایی رنگی را در یک پهنای طول موجی مشخص کاهش می دهد، اگر چه تصحیح فوق العاده ای ایجاد نمی کند. با ترکیب کردن بیش از دو لنز با ترکیبات متفاوت درجه تصحیح کج نمایی می تواند افزایش پیدا کند. انواع زیادی از شیشه تا به حال برای کاهش کج نمایی رنگی تولید شده است. این شیشه ها پراکندگی بسیار کمی دارند و معمولاً از جنس فلوریت هستند. تولید این لنزهای بی رنگ کننده، یک گام مهم در توسعه میکروسکوپ ها و تلسکوپ های اپتیکی بوده است.
wiki: ابیراهی رنگی