اَبْیاری، نَجا بن رضوان (ابیار مصر ۱۲۳۶ـ قاهره ۱۳۰۵ق)
ادیب، لغت شناس و فقیه شافعی مذهب. پس از تحصیل مقدمات نزد پدر به الازهر مصر رفت، و پس از تکمیل دانش از مدرّسان کرسی آن جا شد. درپی بی مهری خدیو اسماعیل پاشا به اجبار مصر را ترک کرد و با روی کار آمدن خدیو توفیق پاشا، از شاگردانش، به منصب مفتی ویژۀ حکومتی برگزیده شد. شیوۀ نگارش وی آکنده از فنون بلاغی در پیروی از شیوۀ نگارش ابوبکر خوارزمی و صاحب بن عباد است. از وی بیش از چهل اثر گزارش شده است. از آثارش: طرفة الربیع فی نظم انواع البدیع؛ رضاب المرتشف فی نظم ماورد فی الصحیحین من المؤتلف و المختلف در اصلاحات حدیثی؛ نیل الامانی فی توضیح مقدمة القسطلانی در علم حدیث؛ زکاة الصیام با رشاد العوام بر مبنای فقه شافعی؛ الوسائل الادبیة فی الرسائل الاحدبیة در مراسلات بین او و شیخ ابراهیم احدب.
ادیب، لغت شناس و فقیه شافعی مذهب. پس از تحصیل مقدمات نزد پدر به الازهر مصر رفت، و پس از تکمیل دانش از مدرّسان کرسی آن جا شد. درپی بی مهری خدیو اسماعیل پاشا به اجبار مصر را ترک کرد و با روی کار آمدن خدیو توفیق پاشا، از شاگردانش، به منصب مفتی ویژۀ حکومتی برگزیده شد. شیوۀ نگارش وی آکنده از فنون بلاغی در پیروی از شیوۀ نگارش ابوبکر خوارزمی و صاحب بن عباد است. از وی بیش از چهل اثر گزارش شده است. از آثارش: طرفة الربیع فی نظم انواع البدیع؛ رضاب المرتشف فی نظم ماورد فی الصحیحین من المؤتلف و المختلف در اصلاحات حدیثی؛ نیل الامانی فی توضیح مقدمة القسطلانی در علم حدیث؛ زکاة الصیام با رشاد العوام بر مبنای فقه شافعی؛ الوسائل الادبیة فی الرسائل الاحدبیة در مراسلات بین او و شیخ ابراهیم احدب.