ابومنصور موهوب بن احمد جَوالیقی (
۱۰۷۴ -
۱۱۴۴م )
زبان شناس، محدث،
فقیه و
ادیب عراقی بود. [ ۱] [ ۲] [ ۳] [ ۴] [ ۵]
واژهٔ جوالیقی، منسوب به جَوالیق، جمعِ جُوالِق، است. به گفتهٔ خود او، جُوالق ( و جُوال ) مُعرَّب گُواله ( کیسه بزرگ ) است. گویا یکی از نیاکان وی، جوال دوز یا جوال فروش بوده است. در عربی، غالباً صفت نسبی با واژه مفرد ساخته می شود؛ ازاین رو، ساخته شدن صفت نسبی با جوالیق، که جمع است، نادر است. در این باره مناظره ای نیز میان جوالیقی و هروی نحوی ( متوفی ۵۳۶ ) در بغداد درگرفت.
وی در ۱۵ محرّم ۵۳۹ سال ۵۲۹ یا ۵۴۰ در بغداد درگذشت. برخی سال ولادت او «۴۶۵» را، به اشتباه، سال درگذشت وی دانسته اند. او در باب حرب بغداد، کنار قبر پدرش، دفن شده است. [ ۶]
