[ویکی فقه] بِیْکَندی، ابوعبدالله محمد بن سلام بن فرج بخاری (د صفر ۲۲۵/ د سامبر۸۳۹)، محدث اهل ماوراءالنهر و استاد بخاری، صاحب صحیح است.
وی در بیکند، یکی از شهرهای نزدیک بخارا به دنیا آمد. اگرچه در منابع به تاریخ تولد او اشاره نشده است، اما بر پایۀ منابعی که تولد وی را هم زمان با وفات سفیان ثووی آورده اند، می توان ۱۶۱ق/ ۷۷۸م را سال تولد او دانست.
تحصیلات و اساتید
بیکندی در دیار خود به فراگیری دانش آغاز کرد و برای تکمیل آموخته هایش به سفر پرداخت و در محضر درس بسیاری از بزرگان دانش اندوخت. در میان استادان وی، نام کسانی همچون ابن مبارک، سنان بن عیینه، محمد بن فضیل، ابن علیه، وکیع بن جراح، ابواسحاق فزاری، عیسیٰ غُنجار، یحیی بن محمد بصری، ابوالاحوص بغوی، عیسی بن موسیٰ بخاری و عقبة بن خالد سکونی، اهمیت و اشتهار بیشتری دارند. مزی مالک بن انس را نیز از استادان او دانسته است، اما برخی گویند اگرچه وی مالک را دیده، ولی از او حدیثی نشنیده است. بیکندی در سفرهای خویش، چنان که خود گفته، گویا از ۴۰۰ نفر از مشایخ زمانه حدیث شنیده است. وی مردی توانگر بود و به گفتۀ خود برای فراگیری دانش، اموال بسیار صرف کرده بود. برخی او را حافظ احادیث فراوان دانسته، و گروهی محفوظاتش را تا ۵ هزار حدیث برشمرده اند. بیکندی را از محدثان بزرگ دانسته اند و حتیٰ برخی او را با اسحاق بن راهویه، دو گنجینه دار حدیث در خراسان پنداشته اند. چگونگی یادکردهای نویسندگان از بیکندی دربارۀ وثاقت و صداقت او در حدیث، نشان دهندۀ جایگاه ارزشمند او در این علم است. در این میان به ویژه حکایاتی که دربارۀ مجالس درس او بیان شده است، بر شناخت مقام علمی او می افزاید.
راویان حدیث
شاگردان و راویان بسیاری نزد بیکندی به دانش اندوزی پرداختند که بی گمان در رأس این شاگردان، یکی از بزرگان تاریخ حدیث، محمد بن اسماعیل بخاری است. برپایۀ زمان خروج بخاری از بخارا به سوی نیشابور (۲۰۹ق/ ۸۲۴م)، دور نیست که این دانش اندوزی در دهۀ نخست سدۀ ۳ق صورت گرفته باشد. در واقع باید گفت، بیکندی یکی از قدیم ترین مشایخ بخاری به شمار می آید و روایات بخاری از او در آثار روایی قابل پی جویی است. از دیگر شاگردان او، افزون بر فرزندش، ابراهیم، می توان به این کسان اشاره کرد: یحیی بن عاصم، عبدالله بن عبدالرحمان دارِمی، عبیدالله بن واصل، محمد بن عبد بن عامر، محمد بن علی بن حمزۀ مروزی، اسباط بن الیسع، احمد بن عبدالرحمان بن عیسیٰ ثقفی، ابونصرلیث بن نصر بن حسین شاعر، محمد بن نهشل مؤدب، ابوعمرابن بجیر، طفیل بن زید نسفی و بسیاری دیگر از عالمان ماوراءالنهر.
آثار
...
وی در بیکند، یکی از شهرهای نزدیک بخارا به دنیا آمد. اگرچه در منابع به تاریخ تولد او اشاره نشده است، اما بر پایۀ منابعی که تولد وی را هم زمان با وفات سفیان ثووی آورده اند، می توان ۱۶۱ق/ ۷۷۸م را سال تولد او دانست.
تحصیلات و اساتید
بیکندی در دیار خود به فراگیری دانش آغاز کرد و برای تکمیل آموخته هایش به سفر پرداخت و در محضر درس بسیاری از بزرگان دانش اندوخت. در میان استادان وی، نام کسانی همچون ابن مبارک، سنان بن عیینه، محمد بن فضیل، ابن علیه، وکیع بن جراح، ابواسحاق فزاری، عیسیٰ غُنجار، یحیی بن محمد بصری، ابوالاحوص بغوی، عیسی بن موسیٰ بخاری و عقبة بن خالد سکونی، اهمیت و اشتهار بیشتری دارند. مزی مالک بن انس را نیز از استادان او دانسته است، اما برخی گویند اگرچه وی مالک را دیده، ولی از او حدیثی نشنیده است. بیکندی در سفرهای خویش، چنان که خود گفته، گویا از ۴۰۰ نفر از مشایخ زمانه حدیث شنیده است. وی مردی توانگر بود و به گفتۀ خود برای فراگیری دانش، اموال بسیار صرف کرده بود. برخی او را حافظ احادیث فراوان دانسته، و گروهی محفوظاتش را تا ۵ هزار حدیث برشمرده اند. بیکندی را از محدثان بزرگ دانسته اند و حتیٰ برخی او را با اسحاق بن راهویه، دو گنجینه دار حدیث در خراسان پنداشته اند. چگونگی یادکردهای نویسندگان از بیکندی دربارۀ وثاقت و صداقت او در حدیث، نشان دهندۀ جایگاه ارزشمند او در این علم است. در این میان به ویژه حکایاتی که دربارۀ مجالس درس او بیان شده است، بر شناخت مقام علمی او می افزاید.
راویان حدیث
شاگردان و راویان بسیاری نزد بیکندی به دانش اندوزی پرداختند که بی گمان در رأس این شاگردان، یکی از بزرگان تاریخ حدیث، محمد بن اسماعیل بخاری است. برپایۀ زمان خروج بخاری از بخارا به سوی نیشابور (۲۰۹ق/ ۸۲۴م)، دور نیست که این دانش اندوزی در دهۀ نخست سدۀ ۳ق صورت گرفته باشد. در واقع باید گفت، بیکندی یکی از قدیم ترین مشایخ بخاری به شمار می آید و روایات بخاری از او در آثار روایی قابل پی جویی است. از دیگر شاگردان او، افزون بر فرزندش، ابراهیم، می توان به این کسان اشاره کرد: یحیی بن عاصم، عبدالله بن عبدالرحمان دارِمی، عبیدالله بن واصل، محمد بن عبد بن عامر، محمد بن علی بن حمزۀ مروزی، اسباط بن الیسع، احمد بن عبدالرحمان بن عیسیٰ ثقفی، ابونصرلیث بن نصر بن حسین شاعر، محمد بن نهشل مؤدب، ابوعمرابن بجیر، طفیل بن زید نسفی و بسیاری دیگر از عالمان ماوراءالنهر.
آثار
...
wikifeqh: محمد_بن_سلام_بی کندی