ابوحمزه ثمالی ثابت بن دینار

[ویکی نور] ثابت بن دینار ابوحمزه ثمالی در نامگذاری ایشان به ثمالی، نظرات مختلفی بیان شده است.
بیشتر به ابوحمزه مشهور است، و آن نام فرزند بزرگ اوست، که به همراه دو برادرش نوح و منصور در نهضت زید بن علی علیه السلام، شهید شدند.
احمد بن حنبل، جوزجانی، نسائی، ابن ابی حاتم، ابن عدی، ذهبی، ابن حجر و برخی دیگر از محدثین اهل سنت در کتب رجال و شرح حال، او را به ابن ابی صفیة لقب داده اند.
ایشان از فقها، زهّاد و مشایخ کوفه محسوب می شد، جزو اصحاب خاص ائمۀ اهل بیت علیهم السلام در زمان خود بوده است. امام صادق علیه السلام دربارۀ ابوحمزه فرموده اند: او در زمان خودش مانند سلمان در زمان خود بود. و نیز فرموده اند: وقتی او را می بینم مشعوف می شوم. امام رضا علیه السلام فرموده اند: ابوحمزه در زمان خود مانند لقمان در زمان خودش بود.
در مناظره با مخالفین و احتجاج بر آنها مورد اعتماد ائمه علیه السلام بوده است، و او را در تعلیم اسرار و علوم و وصایای خود بر دیگر اصحاب مقدم داشته اند. بدین جهت مورد وثوق و اعتماد علماء شیعه در روایت حدیث قرار گرفته است.
شیخ صدوق، کشی، ابن ندیم، نجاشی، شیخ طوسی، ابن داود حلّی، علامه حلّی و دیگر بزرگان شیعه ایشان را توثیق و تعدیل کرده اند.