ابوالقاسم سلطان الحکما نایینی اصفهانی

[ویکی فقه] ابوالقاسم نائینی، ملقب به سلطان الحکماء (۱۲۴۵-۱۳۲۲ق/۱۸۲۹-۱۹۰۴م)، از اطبای حاذق و طبیب ناصرالدّین شاه بوده است.
میرزا ابوالقاسم ملقّب به «سلطان الحکماء» فرزند میرزا محمّدجعفر نایینی اصفهانی، طبیب حاذق و دانشمند فاضل. از طرف پدر، نسبش به سلطان محمّد خدابنده ایلخانی و از طرف مادر، نسبش به علاّمه مجلسی منتهی می شود. در سال ۱۲۴۵ق در نایین متولّد شد، و در مدرسه نیماورد اصفهان به تحصیل پرداخت، از درس آخوند ملاّمحمّدحسن نایینی بهره برد سپس به یزد رفت، و نزد میرزا زین العابدین، آقا محمّد حکیمی و حاجی میرزا عبدالوهاب یزدی در حکمت، منطق، هیات، طب، ادبیّات، فقه و تفسیر تحصیل نمود. وی در ۲۵ سالگی به تهران رفت، و به تدریس طب در مدرسه صدر پرداخت، و سرانجام به تدریس در مدرسه دارالفنون مشغول شد. هم چنین شهرت و حذاقت وی باعث شد ناصرالدّین شاه به او لقب «سلطان الحکماء» دهد، و او را رییس اطبّای دربار خویش نماید. عاقبت، سلطان الحکماء در سال ۱۳۲۲ق در قریه کلاک در نزدیکی کرج در اثر ابتلاء به وبا وفات یافته، در صحن امام زاده آن قریه مدفون شد.
نسب شناسی
ابوالقاسم نائینی، ملقب به سلطان الحکماء، فرزند میرزا محمد جعفر، نسب وی از طرف پدر به سلطان محمد خدابنده (۶۸۰-۷۱۶ق/۱۲۸۱-۱۳۱۶م) اولین پادشاه شیعی مغول و از سوی مادر به علامه مجلسی می رسد.
سلطانی، محمد، میرزا ابوالقاسم نائینی سلطان الحکما، جهان پزشکی، ص۲۵.
در ۷ سالگی به اصفهان رفت و در مدرسه نیم آورد، مقدمات عربی را نزد آخوند ملامحمد حسن نائینی فرا گرفت و در ۱۲۶۰ق برای آموختن علم رسمی به یزد رفت و نزد استادانی چون میرزا زین العابدین آقامحمد حکیمی و حاجی میرزا عبدالوهاب یزدی در رشته های حکمت طبیعی و الهی، منطق، هیات، طب، معانی، بیان، فقه و تفسیر به تحصیل پرداخت.
بامداد، مهدی، شرح حال رجال ایران، ص۵۸.
...