[ویکی فقه] ابوالقاسم تیمی، ملقب به قوام السنه و شیخ الاسلام (۴۵۷-۵۳۵ق/۱۰۶۵-۱۱۴۱م)، محدث و مفسر اصفهانی و مؤلف کتابی درباره عقیده اصحاب حدیث است.
ابوالقاسم تیمی، اسماعیل بن محمد بن علی بن احمد ابن طاهر طلحی، ملقب به قوام السنه و شیخ الاسلام، محدث و مفسر اصفهانی و مؤلف کتابی درباره عقیده اصحاب حدیث گفته اند که در میان مردم اصفهان به شیخ اسماعیل جوزی شهرت داشته است و چنان که سمعانی اشاره کرده جوزی در گویش اهل اصفهان به معنای پرنده کوچک (جوجه) بوده است. ابوالقاسم از جانب مادر به صحابی مشهور طلحه بن عبیدالله تیمی نسب می برد. در برخی مآخذ تاریخ تولد او را ۴۵۹ق نیز نوشته اند که درست نمی نماید. وی ظاهراً در اصفهان به دنیا آمد و چنان که از تحصیلات اولیه او برمی آید در همان جا بالید. ابوالقاسم علاوه بر پدرش ابوجعفر محمد (د ۴۹۱ق/۱۰۹۸م) که در شمار اهل علم بود.
← اساتید
ابوالقاسم در تفسیر ، چند تألیف مستقل و مفصل دارد، بدین قرار: الجامع در ۳۰ مجلد؛ المعتمد در ۱۰ مجلد؛ الایضاح در ۴ مجلد؛ الموضح در ۳ مجلد، همچنین گفته اند که وی کتابی در تفسیر به زبان فارسی و به گویش اصفهانی نوشته بوده و کتابی نیز با عنوان اعراب القرآن داشته است.
← کتاب الامالی
(۱) ابن اثیر، الکامل.(۲) عبدالرحمن ابن جوزی، المنتظم، به کوشش محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.(۳) یوسف ابن جوزی، مرآه الزمان، حیدرآباد دکن، ۱۳۷۰ق/۱۹۵۱م.(۴) احمد ابن حجر عسقلانی، فتح الباری، به کوشش محمد فؤاد عبدالباقی ومحب الدین خطیب، بیروت دارالمعرفه.(۵) ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، قم، مطبعه غلمی.(۶) علی ابن طاووس، الطوائف فی معرفه مذاهب الطوائف، قم ۱۴۰۰ق/۱۹۸۰م.(۷) علی ابن عساکر، معجم الشیوخ، نسخه عکسی موجود در کتابخانه مرکز.(۸) محمد ابن قیم جوزیة، اجتماع الجیوش الاسلامیه، بیروت ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م.(۹) محمد ابن نقطه، التفیید، حیدرآباد دکن، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.(۱۰) اسماعیل ابوالقاسم تیمی، الحجه، به کوشش محمدبن ربیع مدخلی ومحمد بن محمود ابورحیم، ریاض، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۰م.(۱۱) عبدالرحیم اسنوی، طبقات الشافعیه، به کوشش عبداللـه جیوری، بغداد، ۱۳۹۰ق/۱۹۷۰م.(۱۲) محمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، به کوشش شعیب ارنؤوط ومحمدنعیم عرقوسی، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م.(۱۳) عبدالکریم رافعی، التدوین، به کوشش عزیزاللـه عطاردی، حیدرآباد دکن، ۱۹۸۵م.(۱۴) عبدالکریم سمعانی، الانساب، به کوشش عبدالرحمن بن یحیی معلمی، حیدرآباد دکن، ۱۳۸۲ق/۱۹۶۲م.(۱۵) یاسین محمد سواس، فهرس مجامیع المدرسه العمریه، کویت، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۷م.(۱۶) سیوطی، طبقات المفسرین، به کوشش علی محمد عمر، قاهره ۱۳۹۶ق/۱۹۷۶.(۱۷) خلیل صفدی، الوافی بالوفیات، به کوشش یوزف فان اس، بیروت ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م.(۱۸) ظاهریه، خطی (حدیث).(۱۹) کویریلی، خطی.(۲۰) محمدبن ربیع مدخلی، مقدمه بر الحجه.(۲۱) عبدالعظیم منذری، الترغیب والترهیب، به کوشش مصطفی محمد عماره، قاهره، ۱۳۸۸ق/۱۹۶۸م.
ابوالقاسم تیمی، اسماعیل بن محمد بن علی بن احمد ابن طاهر طلحی، ملقب به قوام السنه و شیخ الاسلام، محدث و مفسر اصفهانی و مؤلف کتابی درباره عقیده اصحاب حدیث گفته اند که در میان مردم اصفهان به شیخ اسماعیل جوزی شهرت داشته است و چنان که سمعانی اشاره کرده جوزی در گویش اهل اصفهان به معنای پرنده کوچک (جوجه) بوده است. ابوالقاسم از جانب مادر به صحابی مشهور طلحه بن عبیدالله تیمی نسب می برد. در برخی مآخذ تاریخ تولد او را ۴۵۹ق نیز نوشته اند که درست نمی نماید. وی ظاهراً در اصفهان به دنیا آمد و چنان که از تحصیلات اولیه او برمی آید در همان جا بالید. ابوالقاسم علاوه بر پدرش ابوجعفر محمد (د ۴۹۱ق/۱۰۹۸م) که در شمار اهل علم بود.
← اساتید
ابوالقاسم در تفسیر ، چند تألیف مستقل و مفصل دارد، بدین قرار: الجامع در ۳۰ مجلد؛ المعتمد در ۱۰ مجلد؛ الایضاح در ۴ مجلد؛ الموضح در ۳ مجلد، همچنین گفته اند که وی کتابی در تفسیر به زبان فارسی و به گویش اصفهانی نوشته بوده و کتابی نیز با عنوان اعراب القرآن داشته است.
← کتاب الامالی
(۱) ابن اثیر، الکامل.(۲) عبدالرحمن ابن جوزی، المنتظم، به کوشش محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.(۳) یوسف ابن جوزی، مرآه الزمان، حیدرآباد دکن، ۱۳۷۰ق/۱۹۵۱م.(۴) احمد ابن حجر عسقلانی، فتح الباری، به کوشش محمد فؤاد عبدالباقی ومحب الدین خطیب، بیروت دارالمعرفه.(۵) ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، قم، مطبعه غلمی.(۶) علی ابن طاووس، الطوائف فی معرفه مذاهب الطوائف، قم ۱۴۰۰ق/۱۹۸۰م.(۷) علی ابن عساکر، معجم الشیوخ، نسخه عکسی موجود در کتابخانه مرکز.(۸) محمد ابن قیم جوزیة، اجتماع الجیوش الاسلامیه، بیروت ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م.(۹) محمد ابن نقطه، التفیید، حیدرآباد دکن، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.(۱۰) اسماعیل ابوالقاسم تیمی، الحجه، به کوشش محمدبن ربیع مدخلی ومحمد بن محمود ابورحیم، ریاض، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۰م.(۱۱) عبدالرحیم اسنوی، طبقات الشافعیه، به کوشش عبداللـه جیوری، بغداد، ۱۳۹۰ق/۱۹۷۰م.(۱۲) محمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، به کوشش شعیب ارنؤوط ومحمدنعیم عرقوسی، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م.(۱۳) عبدالکریم رافعی، التدوین، به کوشش عزیزاللـه عطاردی، حیدرآباد دکن، ۱۹۸۵م.(۱۴) عبدالکریم سمعانی، الانساب، به کوشش عبدالرحمن بن یحیی معلمی، حیدرآباد دکن، ۱۳۸۲ق/۱۹۶۲م.(۱۵) یاسین محمد سواس، فهرس مجامیع المدرسه العمریه، کویت، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۷م.(۱۶) سیوطی، طبقات المفسرین، به کوشش علی محمد عمر، قاهره ۱۳۹۶ق/۱۹۷۶.(۱۷) خلیل صفدی، الوافی بالوفیات، به کوشش یوزف فان اس، بیروت ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م.(۱۸) ظاهریه، خطی (حدیث).(۱۹) کویریلی، خطی.(۲۰) محمدبن ربیع مدخلی، مقدمه بر الحجه.(۲۱) عبدالعظیم منذری، الترغیب والترهیب، به کوشش مصطفی محمد عماره، قاهره، ۱۳۸۸ق/۱۹۶۸م.
wikifeqh: ابوالقاسم_تیمی