ابن قوطیه

لغت نامه دهخدا

ابن قوطیه. [ اِ ن ُ طی ی َ ] ( اِخ ) ابوبکر محمدبن عمربن عبدالعزیزبن ابراهیم بن عیسی بن مزاحم.پدرش از مردم اشبیلیه و مولد و منشاء او قرطبه است.وی در اشبیلیه حدیث و ادب آموخت و در لغت و حدیث و فقه و تاریخ ، خاصه تاریخ اشبانیه ( اسپانیا ) و رجال آن ناحیت براعت یافت. ابوالحزم خلف بن عیسی و ابن فرضی از شاگردان اویند. چندی بتوسط ابوعلی قالی از دست حکم بن ناصر منصب قضا و مدتی ریاست شرطه داشت. او راست : کتاب تاریخ فتح اندلس ، مشتمل بر وقایع آن ملک از آغاز سلطه مسلمین تا زمان عبدالرحمن سیم. کتاب تصاریف الافعال. کتاب المقصور و الممدود. و قطعاتی از شعر. وفات او367 هَ.ق. و قوطیه که صاحب ترجمه بدو منسوب است لقب جده پدری او یکی از شاهزاده خانمهای اشبان ( اسپانیا ) است مسماة بسارا، و این زن دختر وبة بن غیطشه پادشاه قوطی بوده است. و پس از فتح اندلس به دست طارق مولی موسی بن نصیر، این زن بشکایت از عم خویش ارطباس به شام نزد هشام بن عبدالملک رفت و عیسی بن مزاحم جدّ محمد صاحب ترجمه او را بزنی کرد و او با عیسی شوی خود با سفارش نامه خلیفه باندلس رفت و عامل عبدالملک بدانجا دست ظلم ارطباس از او کوتاه کرد.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اِبْن ِ قوطیّه ، ابوبکر محمد بن عمر بن عبدالعزیز (د ۳۶۷ق / ۹۷۸م )، مورخ ، ادیب ، لغوی ، شاعر و فقیه مالکی اندلسی بود.
نسب او به جده اش قوطیه نوه غیطشه آخرین پادشاه قوط (ظاهراً معرب گت ۱) می رسد. بدین ترتیب ابن قوطیه از طرف مادر اندلسی است و از طرف پدر عرب ، چرا که قوطیه با عیسی بن مزاحم ، از موالی عبدالعزیز خلیفه اموی ، ازدواج کرده بود.ماجرای این ازدواج را خود ابن قوطیه در کتاب تاریخ افتتاح الاندلس شرح داده است .البته به روایتی که خالی از افسانه به نظر نمی رسد، طایفه قوط از نژاد قوط بن حام بن نوح بود که از روزگار ابراهیم (ع ) در اندلس می زیست . آنچه قطعی به نظر می رسد، اینکه خانواده ابن قوطیه در اشبیلیه زندگی می کرد و خود او در قرطبه به سر می برد.
تولد
تاریخ و محل تولد ابن قوطیه کاملاً روشن نیست .اگر گفته ابن کثیر راست باشد که وی هنگام مرگ متجاوز از ۸۰ سال داشت ، می توان حدس زد که در حدود ۲۸۵ق /۸۹۸م زاده شده باشد.ابن خلکان تصریح می کند که او در قرطبه زاده شد و احتمالاً پس از آن به اشبیلیه رفت و سپس به قرطبه بازگشت ، هر چند یاقوت می نویسد که ابن قوطیه در طوطالقه (شهری در اندلس ) زاده شد، اما درست به نظر نمی رسد و احتمالاً شخص مورد اشاره یاقوت فرد دیگری است .
مشایخ
در میان مشایخ وی در اشبیلیه می توان از محمد بن عبدالله بن قون ، حسن بن عبدالله زبیری ، سعید بن جابر و علی بن ابی شیبه و در قرطبه از طاهر بن عبدالعزیز ، ابن ابی الولید اعرج ، محمد بن عبدالوهاب بن مغیث ، محمد بن عمر بن لبابه ، عمر بن حفص بن ابی تمام ، اسلم بن عبدالعزیز ، احمد بن خالد ، محمد بن مِسوَر ، محمد بن عبدالملک بن ایمن ، عبدالله بن یونس ، احمد بن بشر اغبس و قاسم بن اصبغ نام برد.
قدرت علمی
...

پیشنهاد کاربران

بپرس