[ویکی فقه] «اِبْن عَقیل، ابومحمد بهاءالدین عبدالله بن عبدالرحمان»، نحوی، فقیه و قاضی شافعی، در ۹ محرم سال ۶۹۸ متولد شد.
«اِبْن عَقیل، ابومحمد بهاءالدین عبدالله بن عبدالرحمان»، نحوی، فقیه و قاضی شافعی، در ۹ محرم سال ۶۹۸ متولد شد. نسب وی به عقیل بن ابی طالب می رسد، بنابراین اصالتا قرشی هاشمی است و این که او را آمدی، ابن جزری، و هَمَدانی خوانده اند، محتمل است که ناظر به اقامت برخی اجداد نزدیک تر او در این شهرها بوده باشد. وی به بالس و حلب نیز منسوب است. ابن عقیل گرچه در قاهره بالید، اما از گفته ابن حجر که او را «نزیل» قاهره می داند و به تهی دست بودن او هنگام ورود به قاهره اشاره می کند، چنین برمی آید که وی در آن شهر به دنیا نیامده بوده است، با این حال، ابن جزری تولد او را در مصر دانسته است.
استادان
وی در قاهره به محضر ابوحیان اندلسی راه یافت تا نحو بیاموزد و ابوحیان او را تحت حمایت گرفت و ابن عقیل ۱۲ سال در کنار استاد گذراند و در شمار بهترین شاگردان او درآمد. صفدی که از شاگردان وی در فقه و حدیث به شمار می رود، شرح نسبتا کاملی از مشایخ وی و ریز موادی که ابن عقیل نزد آنان خوانده، به دست داده است. ابن عقیل قرائت های هفت گانه را نزد تقی الدین صائغ فرا گرفت و در میان استادان خود به علاءالدین قونوی بسیار نزدیک بود و ادب عربی، فقه، اصول، منطق و تفسیر را نزد او آموخت. همچنین از زین الدین کتانی، ابن صابونی و بدرالدین ابن جماعه بهره برد.
تدریس
چون خطیب قزوینی در ۷۲۷ ق به مصر آمد و قاضی القضاه شد، ابن عقیل در شمار نزدیکان او درآمد و معلم فرزندان وی شد. مدتی نیز در مدرسه قطبیه کبری تدریس کرد و در جامع ناصری به آموختن فقه پرداخت. درس تفسیری هم در جامع طولونی برقرار کرد که دوره آن ۲۳ سال طول کشید.
قضاوت
...
«اِبْن عَقیل، ابومحمد بهاءالدین عبدالله بن عبدالرحمان»، نحوی، فقیه و قاضی شافعی، در ۹ محرم سال ۶۹۸ متولد شد. نسب وی به عقیل بن ابی طالب می رسد، بنابراین اصالتا قرشی هاشمی است و این که او را آمدی، ابن جزری، و هَمَدانی خوانده اند، محتمل است که ناظر به اقامت برخی اجداد نزدیک تر او در این شهرها بوده باشد. وی به بالس و حلب نیز منسوب است. ابن عقیل گرچه در قاهره بالید، اما از گفته ابن حجر که او را «نزیل» قاهره می داند و به تهی دست بودن او هنگام ورود به قاهره اشاره می کند، چنین برمی آید که وی در آن شهر به دنیا نیامده بوده است، با این حال، ابن جزری تولد او را در مصر دانسته است.
استادان
وی در قاهره به محضر ابوحیان اندلسی راه یافت تا نحو بیاموزد و ابوحیان او را تحت حمایت گرفت و ابن عقیل ۱۲ سال در کنار استاد گذراند و در شمار بهترین شاگردان او درآمد. صفدی که از شاگردان وی در فقه و حدیث به شمار می رود، شرح نسبتا کاملی از مشایخ وی و ریز موادی که ابن عقیل نزد آنان خوانده، به دست داده است. ابن عقیل قرائت های هفت گانه را نزد تقی الدین صائغ فرا گرفت و در میان استادان خود به علاءالدین قونوی بسیار نزدیک بود و ادب عربی، فقه، اصول، منطق و تفسیر را نزد او آموخت. همچنین از زین الدین کتانی، ابن صابونی و بدرالدین ابن جماعه بهره برد.
تدریس
چون خطیب قزوینی در ۷۲۷ ق به مصر آمد و قاضی القضاه شد، ابن عقیل در شمار نزدیکان او درآمد و معلم فرزندان وی شد. مدتی نیز در مدرسه قطبیه کبری تدریس کرد و در جامع ناصری به آموختن فقه پرداخت. درس تفسیری هم در جامع طولونی برقرار کرد که دوره آن ۲۳ سال طول کشید.
قضاوت
...
wikifeqh: ابن عقیل
[ویکی نور] «اِبْن عَقیل، ابومحمد بهاءالدین عبدالله بن عبدالرحمان»، نحوی، فقیه و قاضی شافعی، در 9 محرم سال 698 متولد شد. نسب وی به عقیل بن ابی طالب می رسد، بنابراین اصالتا قرشی هاشمی است و این که او را آمدی، ابن جزری، و هَمَدانی خوانده اند، محتمل است که ناظر به اقامت برخی اجداد نزدیک تر او در این شهرها بوده باشد. وی به بالس و حلب نیز منسوب است. ابن عقیل گرچه در قاهره بالید، اما از گفته ابن حجر که او را «نزیل» قاهره می داند و به تهیدست بودن او هنگام ورود به قاهره اشاره می کند، چنین برمی آید که وی در آن شهر به دنیا نیامده بوده است، با این حال، ابن جزری تولد او را در مصر دانسته است.
وی در قاهره به محضر ابوحیان اندلسی راه یافت تا نحو بیاموزد و ابوحیان او را تحت حمایت گرفت و ابن عقیل 12 سال در کنار استاد گذراند و در شمار بهترین شاگردان او درآمد. صفدی که از شاگردان وی در فقه و حدیث به شمار می رود، شرح نسبتا کاملی از مشایخ وی و ریز موادی که ابن عقیل نزد آنان خوانده، به دست داده است. ابن عقیل قرائت های هفتگانه را نزد تقی الدین صائغ فراگرفت و در میان استادان خود به علاءالدین قونوی بسیار نزدیک بود و ادب عربی، فقه، اصول، منطق و تفسیر را نزد او آموخت. همچنین از زین الدین کتانی، ابن صابونی و بدرالدین ابن جماعه بهره برد.
چون خطیب قزوینی در 727ق به مصر آمد و قاضی القضاه شد، ابن عقیل در شمار نزدیکان او درآمد و معلّم فرزندان وی شد. مدتی نیز در مدرسه قطبیه کبری تدریس کرد و در جامع ناصری به آموختن فقه پرداخت. درس تفسیری هم در جامع طولونی برقرار کرد که دوره آن 23 سال طول کشید.
ابن عقیل در کنار تدریس و تفسیر، چند بار نیز به امر قضا پرداخت. مدتی نیابت خطیب قزوینی و پس از آن نیابت قاضی القضاه عزالدین ابن جماعه را برعهده داشت، اما چندی بعد ابن جماعه او را به سبب سخن ناروایی که درباره قاضی موفق الدین حنبلی گفته بود از این منصب عزل کرد. وی یک بار دیگر در 759ق تحت حمایت امیر صرغتمش، پس از عزل ابن جماعه، جانشین او شد و به قاضی القضاتی مصر دست یافت. با آن که ابن عقیل بیش از 80 روز در این منصب باقی نماند، اما در همین مدت کوتاه برخی احکام را که ناروا می دانست، لغو کرد و ثروت های کلانی را میان طلاب و فقها تقسیم نمود. وی در نحو نیز به درجه ای رسید که استادش ابوحیان او را داناترین نحویان گیتی خوانده است. از شاگردان برجسته او غیر از صفدی باید از سراج الدین بلقینی یاد کرد که دختر استاد را به زنی گرفت. نواده اش جلال الدین و ولی الدین عراقی نیز از او روایت کردند. پسرش فتح الدین را هم از شاگردان او باید دانست که پس از مرگ پدر به جای او در زاویه خشّابیه از جامع عمری بر مسند نشست، اما برخلاف پدر، از فضل مایه چندانی نداشت و به زودی بلقینی وی را کنار زد و به کرسی استاد دست یافت.
ابن جزری یک سال پیش از مرگ ابن عقیل در 768ق در موسم حج با وی دیدار کرده و در مکه و مدینه همراه او بوده است. ابن عقیل در 23 ربیع الاول 769ق در قاهره درگذشت و او را در نزدیکی آرامگاه شافعی به خاک سپردند.
2- المساعد علی تسهیل الفوائد لابن مالک
وی در قاهره به محضر ابوحیان اندلسی راه یافت تا نحو بیاموزد و ابوحیان او را تحت حمایت گرفت و ابن عقیل 12 سال در کنار استاد گذراند و در شمار بهترین شاگردان او درآمد. صفدی که از شاگردان وی در فقه و حدیث به شمار می رود، شرح نسبتا کاملی از مشایخ وی و ریز موادی که ابن عقیل نزد آنان خوانده، به دست داده است. ابن عقیل قرائت های هفتگانه را نزد تقی الدین صائغ فراگرفت و در میان استادان خود به علاءالدین قونوی بسیار نزدیک بود و ادب عربی، فقه، اصول، منطق و تفسیر را نزد او آموخت. همچنین از زین الدین کتانی، ابن صابونی و بدرالدین ابن جماعه بهره برد.
چون خطیب قزوینی در 727ق به مصر آمد و قاضی القضاه شد، ابن عقیل در شمار نزدیکان او درآمد و معلّم فرزندان وی شد. مدتی نیز در مدرسه قطبیه کبری تدریس کرد و در جامع ناصری به آموختن فقه پرداخت. درس تفسیری هم در جامع طولونی برقرار کرد که دوره آن 23 سال طول کشید.
ابن عقیل در کنار تدریس و تفسیر، چند بار نیز به امر قضا پرداخت. مدتی نیابت خطیب قزوینی و پس از آن نیابت قاضی القضاه عزالدین ابن جماعه را برعهده داشت، اما چندی بعد ابن جماعه او را به سبب سخن ناروایی که درباره قاضی موفق الدین حنبلی گفته بود از این منصب عزل کرد. وی یک بار دیگر در 759ق تحت حمایت امیر صرغتمش، پس از عزل ابن جماعه، جانشین او شد و به قاضی القضاتی مصر دست یافت. با آن که ابن عقیل بیش از 80 روز در این منصب باقی نماند، اما در همین مدت کوتاه برخی احکام را که ناروا می دانست، لغو کرد و ثروت های کلانی را میان طلاب و فقها تقسیم نمود. وی در نحو نیز به درجه ای رسید که استادش ابوحیان او را داناترین نحویان گیتی خوانده است. از شاگردان برجسته او غیر از صفدی باید از سراج الدین بلقینی یاد کرد که دختر استاد را به زنی گرفت. نواده اش جلال الدین و ولی الدین عراقی نیز از او روایت کردند. پسرش فتح الدین را هم از شاگردان او باید دانست که پس از مرگ پدر به جای او در زاویه خشّابیه از جامع عمری بر مسند نشست، اما برخلاف پدر، از فضل مایه چندانی نداشت و به زودی بلقینی وی را کنار زد و به کرسی استاد دست یافت.
ابن جزری یک سال پیش از مرگ ابن عقیل در 768ق در موسم حج با وی دیدار کرده و در مکه و مدینه همراه او بوده است. ابن عقیل در 23 ربیع الاول 769ق در قاهره درگذشت و او را در نزدیکی آرامگاه شافعی به خاک سپردند.
2- المساعد علی تسهیل الفوائد لابن مالک
wikinoor: ابن_عقیل،_عبدالله_بن_عبدالرحمن