ابن درستویه

[ویکی فقه] اِبْن دُرُسْتویه، ابومحمد عبدالله بن جعفر بن درستویه بن مرزبان فارسی فَسَوی (۲۵۸-۲۴ صفر ۳۴۷ق/۸۷۲-۱۷ مه ۹۵۸)، محدث ، ادیب، لغوی ، نحوی می باشد.
او در فَسا که در آن روزگار شهری به بزرگی شیراز و خوش آب و هوا تر از آن بود، به دنیا آمد و به همین جهت به فارسی و فَسَوی شهرت یافت.نام نیایش «درستویه» از دو کلمه فارسی «دُرُست» و پسوند «اویه» تشکیل شده است. پدرش جعفر از محدثان بزرگ و مشهور زمان خود بود و از «علی بن مدینی» و محدثان هم طبقه او روایت حدیث می کرد.
فعالیت های علمی
ابن درستویه از کودکی در سفرهای پدر به شیوه معمول محدثان، برای جمع آوری حدیث ، با وی همراه گردید و تقریباً ۱۲ ساله بود که با پدرش وارد بغداد شد و با محدث بزرگ آنجا، «عباس دُوری» (د ۲۷۱ق) ملاقات کرد و با راهنمایی پدر به استماع و روایت حدیث از او و محدثان هم طبقه اش پرداخت و با علمای نحو و لغت و ادب چون ابن قتیبه دینوری (۲۱۳-۲۷۶ق/۸۲۸-۸۸۹م) و مُبرَّد (۲۱۰-۲۸۵ق/۸۲۵-۸۹۸م) و ثَعلَب (۲۰۰-۲۹۱ق/۸۱۶-۹۰۴م) دیدار کرد.هر چند که ابن درستویه رسماً نزد ابن قتیبه آموزش ندید، اما همان مصاحبت کوتاه با وی که در اوج شهرت و در سنین کمال (حدود ۶۰ سالگی) بود، در عظمت توجه او به لغت و ادب بسیار مؤثر افتاد، و این تأثیر بعدها در شکل محتوای آثار وی آشکار گردید.
← ملازمت یعقوب فَسَوی
نخستین دوره زندگانی ابن درستویه که بیش تر در سماع و نقل حدیث گذشت، البته بی حاصل نماند و او توانست احادیث بسیاری را با اسناد عالی روایت کند. بیهقی در السُنَن الکُبری و خطیب بغدادی در شَرَف اصحاب الحدیث از او حدیث نقل کرده است و بیش تر علمای رجال وثاقت او را در روایت حدیث پذیرفته اند و دو حکایتی را که در تضعیف او آمده، مردود شناخته اند. چیره دستی و ذوق و فهم او را در روایت حدیث از کتابی که در غریب الحدیث تألیف کرده و همچنین از استشهادات فراوان و دقیق او به احادیث نبوی که فقط در کتاب «تصحیح الفصیح» بالغ بر ۸۷ مورد است، می توان دریافت.
فعالیت ادبی به شیوه حدیثی
...