[ویکی نور] ابن جُمَیْع، یا ابن جامع، شیخ موفق الدین هبةالله بن زین بن حسن ابن افرائیم بن یعقوب بن اسماعیل بن جُمیع اسرائیلی، مکنی به ابوالعشائر (ابوالمکارم) و ملقب به شمس الریاسة (د 594ق)، پزشک مشهور یهودی زاده و پرورده فُسطاط مصر.
وی طب را نزد شیخ موفق عدنان بن العین زَربی که از طبیبان معروف زمان بود، فرا گرفت و در علم و عمل مهارت تام یافت. در آغاز مورد توجه العاضد لدین الله آخرین خلیفه فاطمی مصر بود. پس از آن که خاندان فاطمی با عزل آن خلیفه توسط وزیرش صلاح الدین ایوبی، منقرض شد (567ق) و سلسله ایوبیان تأسیس گردید، ابن جمیع به خدمت صلاح الدین درآمد و در سلک پزشکان مورد اعتماد او قرار گرفت و برای او دارویی تهیه کرد که به «تریاق الکبیر الفاروق» شهرت یافت. ابن جمیع شاگردان زیادی پرورش داد که از معروف ترین آنان شیخ سدید بن ابی البیان را می توان نام برد که خود طبیبی نام آور بود. وی استادش را خوش بیان و زبان آور و ماهر در معالجه بیماریها معرفی کرده است. ابن جمیع در فن خود چنان مهارت داشت که با نگریستن به بیمار، بیماری او را درمی یافت و گفته اند فردی را که گمان می کردند درگذشته و آماده دفن او بودند، معالجه کرد و همین امر موجب شهرت او شد. برخی به غلط این واقعه را به ابی البیان، شاگرد ابن جمیع نسبت داده اند. وی به زبان عربی و تلفظ درست لغات علاقه خاص داشت و کتاب لغت صحاح جوهری که بدان اعتماد داشت، همیشه مورد مراجعه اش بود. از شاعران مشهور مصر، ابن المنجم مصری او را هجو کرده و یوسف بن هبةالله بن مسلم، قصیده ای بلند در رثای او سروده است.
دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج3، ص251، چاپ دوم، تهران، 1374، مقاله به قلم علی اکبر دیانت.
وی طب را نزد شیخ موفق عدنان بن العین زَربی که از طبیبان معروف زمان بود، فرا گرفت و در علم و عمل مهارت تام یافت. در آغاز مورد توجه العاضد لدین الله آخرین خلیفه فاطمی مصر بود. پس از آن که خاندان فاطمی با عزل آن خلیفه توسط وزیرش صلاح الدین ایوبی، منقرض شد (567ق) و سلسله ایوبیان تأسیس گردید، ابن جمیع به خدمت صلاح الدین درآمد و در سلک پزشکان مورد اعتماد او قرار گرفت و برای او دارویی تهیه کرد که به «تریاق الکبیر الفاروق» شهرت یافت. ابن جمیع شاگردان زیادی پرورش داد که از معروف ترین آنان شیخ سدید بن ابی البیان را می توان نام برد که خود طبیبی نام آور بود. وی استادش را خوش بیان و زبان آور و ماهر در معالجه بیماریها معرفی کرده است. ابن جمیع در فن خود چنان مهارت داشت که با نگریستن به بیمار، بیماری او را درمی یافت و گفته اند فردی را که گمان می کردند درگذشته و آماده دفن او بودند، معالجه کرد و همین امر موجب شهرت او شد. برخی به غلط این واقعه را به ابی البیان، شاگرد ابن جمیع نسبت داده اند. وی به زبان عربی و تلفظ درست لغات علاقه خاص داشت و کتاب لغت صحاح جوهری که بدان اعتماد داشت، همیشه مورد مراجعه اش بود. از شاعران مشهور مصر، ابن المنجم مصری او را هجو کرده و یوسف بن هبةالله بن مسلم، قصیده ای بلند در رثای او سروده است.
دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج3، ص251، چاپ دوم، تهران، 1374، مقاله به قلم علی اکبر دیانت.
wikinoor: ابن_جمیع،_اسماعیل_بن_هبةالله