ابن برجان

[ویکی فقه] اِبْن ِ بَرَّجان ، ابوالحکم عبدالسلام بن عبدالرحمان بن عبدالسلام ابن ابی الرجال لخمی مغربی آفریقی (د ۵۶۳ق /۱۱۴۲م )، شیخ صوفیه ، محدث ، متکلم ، قاری و مفسر قرآن است.
سیوطی «ابن برجان » را مخفف ابن ابی الرجال دانسته و طاش کوپری زاده نیز از او پیروی کرده است ، اما این امر با قواعد تخفیف و تبدیل مطابقت ندارد. ابن برجان صحیح بخاری را نزد ابن منظور فرا گرفت . محدثانی مانند قنطری و عبدالحق ازدی و دیگران از او روایت کرده اند. وی در علم کلام و لغت عرب بسیار قوی دست بوده ، در حساب و هندسه دستی داشت ، به علاوه قرآن را به شیوه ای تفسیر می کرده که تا پیش از او سابقه نداشته است .
جایگاه اجتماعی
ابن برجان علاوه بر شخصیت علمی و مذهبی ، از یک وجهه عمیق اجتماعی - سیاسی نیز برخوردار بوده ، چنانکه به مخالفت و مقابله با دولت مرابطون در اندلس و مذهب مورد تأیید این دولت گرایش یافت . از جزئیات دقیق زندگی و فعالیتهای اجتماعی - سیاسی این برجان که در یک پوشش مذهبی صوفیانه صورت می گرفته ، آگاهیهای چندانی در دست نداریم . اما از مجموع اطلاعاتی که در منابع مختلف پراکنده است ، می توان خطوط برجسته زندگی عملی و اعتقادات نظری او را مشخص کرد.
← گروه مریدین
سرانجام پیشوایی و نفوذ فراوان ابن برجان در میان مردم ، حاسدان را بر آن داشت تا توطئه ای برای قتل او برانگیزند و بر کفر او شهادت دهند، اما این توطئه ناموفق ماند. دیگر بار به سلطان چنین رسانیدند که در نزدیک به ۱۳۰ شهر به نام ابن برجان خطبه خوانده می شود. از همین رو علی بن یوسف بن تاشفین (د ۵۳۷ق ) از بیم آنکه مبادا وی نیز مانند ابن تومرت (د ۵۲۴ق /۱۱۳۰م ) قیام کند، او را به مراکش احضار کرد.
← نجات از قتل
...