ابن المقفع ساویرس

[ویکی فقه] اِبْن ِ مُقَفَّع ، ساویرس، مورخ و متکلم مسیحی مصر در سده ۴ق /۱۰م می باشد.
وی از نخستین نویسندگان قبطی است که آثار خود را به زبان عربی نوشته است . با وجود شهرت و تأثیر عمیق او در فرهنگ مسیحی مشرق زمین ، منابع گوناگون آگاهی چندانی درباره زندگی وی نداده اند. آنچه از یادداشت های پراکنده در میان نسخه های خطی به دست می آید، در این حد است که او پیش از آنکه به زی ّ روحانیان درآید، به دبیری اشتغال داشت و «ابوبِشر» خوانده می شد. چندی بعد شغل دبیری را رها کرده به رهبانیت گروید و در صومعه های مصر به عبادت و فراگیری تعالیم کلیسای یعقوبی روی آورد. وی به تدریج مراتب ترقی را در کلیسا پیمود تا اینکه از جانب بطریق اسکندریه به عنوان اسقف ِ اُشْمونَین (شهری در مصر علیا) برگزیده شد
De Slane، ج۱، ص۱۰.
تاریخ های قابل اعتمادی که از سراسر دوران زندگی ابن مقفع در اختیار داریم مربوط به سال های ۹۵۱، ۹۵۵ و ۹۸۷م است . او در ۹۵۱م یکی از آثار خود را تألیف کرده ، در ۹۵۵م «کتاب دوم مجامع » را به پایان آورده و در ۹۸۷م پاسخ بطریق فیلوتئوس به اقرارنام یک عالم یعقوبی را امضاء نموده است .
Troupeau, G, Catalogue des manuscrits arabes, Paris, ۱۹۷۴، ج۱، ص۱۴۵ .
در چنین اوضاعی ابن مقفع در دفاع از باورهای کلیسای یعقوبی قبطی و رد بر مخالفان ، پای از دفاعیه نویسی و ردیه نویسی فراتر نهاد و در مجالس مناظره ای که در حضور خلیفه ترتیب می یافت ، با مخالفان خود به بحث و جدل می پرداخت . بارزترین نمونه از این دست ، مباحثه ای است که بین او و یک عالم یهودی به نام موسی (احتمالاً پسر العازار) با حضور خلیفه المعز و وزیر مشهور ابن کلّس و بطریق افرام یا ابراهام (۹۷۵- ۹۷۸م ) درگرفت و ابن مقفع که در این مجلس سخنگوی بطریق شناخته می شد، درباره یهودیان به طور عام و نسبت به موسی به طور خاص با لحنی توهین آمیز سخن گفت ، به طوری که ابن کلس که با موسی دوستی داشت (چنان که گفته شده ) از آن پس نسبت به بطریق قبطیان کینه به دل گرفت .
mann, J, The Jews in Egypt & in Palestine under the F t imid Caliphs, Oxford, ۱۹۶۹، ج۱، ص۱۸.
...