ابماسیکلیب

آبماسیکلیب. آبماسیکلیب ( انگلیسی: Abemaciclib ) با نام تجاری ورزنیو ( انگلیسی: Verzenio ) دارویی برای درمان سرطان پستان متاستازداده است. این دارو که توسط شرکت ایلای لی لی ساخته شده، یک بازدارندهٔ انتخابی آنزیم های CDK4 و CDK6 است. [ ۲] سازمان غذا و داروی آمریکا این دارو را در تاریخ ۲۸ دسامبر ۲۰۱۷ برای درمان برخی انواع سرطان پستان تأیید نمود. [ ۳]
این دارو در بزرگسالانی تجویز می شود که دچار سرطان متاستازدادهٔ پستان از نوع گیرندهٔ مثبت هورمونی و فاقد گیرندهٔ HER2 بوده و بیماری شان علیرغم درمان های هورمونی، در حال پیشرفت است. [ ۳]
عوارضی که در بیش از ۲۰٪ بیماران مورد پژوهش مشاهده گردید عبارتند از: اسهال، تهوع، لکوپنی ( افت گلبول های سفید خون ) شامل نوتروپنی، کم خونی ( افت گلبول های قرمز خون ) ، ترومبوسیتوپنی ( افت پلاکت های خون ) ، درد شکم، احتمال بروز عفونت، خستگی، کاهش اشتها و سردرد. [ ۴] [ ۵]
از آنجایی که آبماسیکلیب بیشتر توسط آنزیم کبدی CYP3A4 متابولیزه می شود، بازدارنده های این آنزیم همچون داروی کتوکونازول موجب افزایش سطح پلاسمایی آبماسیکلیب خواهند شد. برعکس، داروهایی همچون ریفامپین که موجب تحریک فعالیت آنزیم کبدی CYP3A4 می گردد، سبب کاهش سطح پلاسمایی آبماسیکلیب می شوند. [ ۵]
آبماسیکلیب همچون داروهای پالبوسیکلیب و رایبوسیکلیب، آنزیم های CDK4 و CDK6 را مهار می کند. [ ۵] آنزیم های یادشده در فرایند فسفریلاسیون و غیرفعال کردن پروتئین رتینوبلاستوما دخالت دارند که در پیشبرد چرخه سلول از فاز G1 به فاز S نقش مهمی دارد. [ ۶] با مسدود کردن این مسیر آنزیمی، سلول نمی توان وارد فاز S شود و در نتیجه آپوپتوز ( مرگ سلولی ) رخ می دهد. [ ۵]
البته در بررسی های سلول های سرطانی در محیط کشت آزمایشگاهی مشاهده گردید که آبماسیکلیب با تشکیل واکوئل های سیتوپلاسمی مشتق از لیزوزوم ها، سبب مرگ سلولی غیر آپوپتوزی هم می شود. این بررسی ها نشان می دهد که احتمالاً مکانیسم های اثر دیگری بجز مهار کینازهای وابسته به سایکلین هم برای این دارو مطرح است. [ ۷]
فراهمی زیستی مطلق آبماسیکلیب پس از مصرف خوراکی آن، ۴۵٪ است. بالاترین سطح خونی آن به طور میانگین ۸ ساعت پس از مصرف حاصل می شود ( بازه: ۴٫۱ تا ۲۴٫۰ ساعت ) . در داخل جریان خون، ۹۶٫۳ درصد این دارو به پروتئین های خون متصل است. بیشترِ آبماسیکلیب توسط آنزیم کبدی CYP3A4 به اِن - دس اتیل لابماسیکلیب ( M2 ) تجزیه می شود. مقدار کمی از آن نیز به مشتقات هیدروکسی ( M18, M20 ) و اندکی متابولیت های اکسداتیو ( M1 ) تبدیل می شود. همهٔ این متابولیت ها همچون مادهٔ اصلی چسبندگی بالایی به پروتئین های خون دارند. [ ۵]