ابلش

آبلش. کوی آبلش نام منطقه ای مسکونی، کشاورزی و دامداری در کوهپایه های رشته کوه زاگرس در شهر تشان در شهرستان بهبهان در استان خوزستان در ایران است.
کوی آبلش دارای دو بخش بالا و پایین است که بخش بالا از جادهٔ اصلی به سوی کوه پایه و بخش پایینی از جاده به سوی پایین است. آب و هوای آبلش کوهپایه ای و بیشتر، گرم است. این منطقه از شمال به دشت های کشاورزی دیمی تا رسیده به منطقهٔ تنگ بن؛ از جنوب به دشت های بدون آبی که تا روستاهای سرجوشر ( ها ) ادامه دارد؛ از مشرق به کوه های زاگرس و از مغرب به باغستان ها و آثار باستانی دورهٔ ساسانی و زمین های کشاورزی تا رسیده به منطقه های پایین محدود است. [ ۱] از بهبهان به سمت آبلش باید از بخش کردستان بزرگ ( غرب بهبهان ) ، کردستان کوچک، حسین آباد آقا، حسین آباد شیخ، بدلی، کره سیاه، گراب، آل طیّب، حیات آباد، قالند، شهرک نیروی هوایی، تیپ دوم امام حسن مجتبی سپاه پاسداران، شهرویی، دودانگه، دوراهی لیکک ( بهمئی ) ، ویسی بزرگ و ویسی کوچک، تاکاییدی، آهنگران، پیرآباد، تل کهنه، چهاردهی، یوسفی، مشهد، ده ابراهیم ( شاه غالب ) ، ثارالله و شهرک طالقانی عبور کرد. منطقه های بعد از آبلش در مسیر جادهٔ اصلی تا آخر نیز عبارت اند از کلگه زار، مسیری، درب ( دبر؟ ) مورگاه، سرجوشر بدر، سرجوشر قدس، سرجوشر عدالت و سرجوشر آزادی. منطقه های نامبرده همگی در محدودهٔ جغرافیایی شهرستان بهبهان و شهر تشان جای می گیرند.
ساکنین این منطقه همگی از نژاد لُر؛ و از طایفهٔ های تاج الدین طیّب ( نک: طایفه تاج طیب ) ـ یکی از طوایف ایل طیبی ، سادات امامزاده یحیی ( شیخ هابیلی ) ، طایفه شهمسیری از ایل بهمئی، و سادات سیدمحمود ( رضا توفیق ) و شماری دیگر از خانواده های پراکنده هستند.
«آبلش» رسماً و عرفاً نام محلی باغستانی با خانه های خشت و گِلی بود که عموم مردم و جمعیت اصلی روستا در آن زندگی می کردند و بعدها به سرزمین تقریباً خالی از سکنهٔ بالای روستا و در کنار کوهپایه آمده و در آن جا ساکن شدند ( آبلش کنونی ) این منطقه در آغاز به دو شخص بزرگ معروف بود. پایین آبلش به مشهدی عباسقلی طیب و بالای آن ( که به آن قلعه بجی می گفتند ) به حاج سیدفرج فرزند سیدفتَاح از سادات شیخ هابیل تعلق داشت. زمین های کشاورزی و چشمه ها هم متعلق به این دو شخص بود. ( چشمه گرابی متعلق به حاج فرج و چشمه بَرم متعلق به مشهدی عباسقلی بود ) هر دو شخص هم اصالتاً اهل دهدشت بودند که در آن زمان ( عهد ناصرالدین شاه ) جزو قلمرو بهبهان به شمار می آمد. مشهدی عباسقلی و حاج فرج هم نسبت خویشاوندی با هم دارند ( بی بی گل همسر مشهدی عباسقلی دختر ملارضا؟ و خواهر حاج سیدفرج بود ) . حاج فرج از مالداران و با نفوذهای آن زمان و مشاوران محمدعلی خان بهمئی بود. همانگونه که بعدها خواهد آمد، بیشتر منطقه آبلش در اختیار خاندان قیصرخان بود که پس از اینکه به دلایلی میان او و کلانتر بهبهان و خان های بهمئی اختلاف پیش آمد از خانیِ منطقه عزل شد و تمام زمین های متعلق به قیصرخان میان حاج فرج و مشهدی عباسقلی تقسیم شد. عباسقلی طیب از مهاجران استان کهگیلویه و بویر احمد کنونی به دلیل اختلافات قومی و جنگ های قبیله ای با برادرزادگان خود است. باید دانست پیش از ورود خاندان عباسقلی طیب و ملا فتاح پدر حاج فرج، خاندان قیصرخان طیب حاکمان اولیۀ آبلش و زمین های مربوط به آن بودند. بعدها نام دیگرِ منطقه که هم اکنون آبلش است به طور رسمی بر منطقه گذاشته شد. پیش از شکل گیری آبلشِ کنونی، مردم در پایین روستا ( در باغ ها و مزارع ) زندگی می کردند و از دیرباز یک خانواده از ایل بهمئی ( علی بهمئی ) در بالای منطقه در آثار باستانی به جامانده از دورهٔ ساسانیان زندگی می کرد که اکنون خاندانی با چندین خانوار هستند. کمی بعد، مردمی از طوایف دیگر ایل بهمئی و طوایف ایل طیبی به این منطقه آمدند و از عباسقلی؛ و بعدها از پسران و بستگان او درخواست زمین کردند و در آنجا ساکن شدند. در سالیان اخیر مهاجران بیشتری از مناطقی از کهگیلویه و بویر احمد مانند بخش چاروسا، قیام، بَرَمُل، دهدشت، موگِر، آب بهاره، دیشموک و مناطق پشتکوه ( زاگرس ) و بَجَک به آبلش آمده و به طور دائم یا موقت ساکن شدند. بعضی از این خانواده های مهاجر در اندک زمانی پس از سکونت، با برخی از ساکنان اولیه یا قدیمی آبلش وصلت کردند. زبان مردم آبلش لری است و گویش آنان به زبان فارسی بسیار نزدیک است.