ابش خاتون
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
دختر اتابک سعدبن ابی بکر از سغلریان
دانشنامه آزاد فارسی
اَبِش خاتون ( ۶۵۹ ـ تبریز ۶۸۵ق)
آخرین اتابک از اتابکان فارس یا سُلْغُریان . ابش دختر اتابک سعد بن ابو بکر زنگی و ترکان خاتون و زوجۀ منکو تیمور، پسر هولاکو، بود که پس از قتل سلجوق شاه (۶۶۲ ق) به دست مغولان ، احمد تگودار وی را به حکومت رسانید. در ۶۶۳ق قاضی شرف الدین ابراهیم بر اَبِش شورید، اما مغلوب شد و به قتل رسید. دیری نپایید که ضعف حکومت اَبِش در شیراز عملاً این شهر را از تسلط وی خارج کرد تا آن جا که اَباقاخان کارگزارانی به شیراز روانه کرد تا اوضاع را تحت نظر و تسلط خویش گیرند و سرانجام در ۶۷۲ ق، اَبِش را به تبریز فراخواند و تا ۶۸۲ق اَبِش در آن جا ماند. در این سال ، احمد تگودار، بار دیگر ابش را به حکومت شیراز گمارد، اما او باز در شیراز خودسری پیشه ساخت . پس از پیروزی ارغون خان بر احمد تگودار، ابش در ۶۸۳ از حکومت شیراز برکنار شد. سپس، ارغون فرمان داد تا ابش را، به رغم میلش، به تبریز آوردند. و او در همان جا در ۲۶ سالگی درگذشت ( ۶۸۵ ق). از ابش بناهایی در شیراز برجای مانده است. سعدی در قصیده ای ابش را ستوده است .
آخرین اتابک از اتابکان فارس یا سُلْغُریان . ابش دختر اتابک سعد بن ابو بکر زنگی و ترکان خاتون و زوجۀ منکو تیمور، پسر هولاکو، بود که پس از قتل سلجوق شاه (۶۶۲ ق) به دست مغولان ، احمد تگودار وی را به حکومت رسانید. در ۶۶۳ق قاضی شرف الدین ابراهیم بر اَبِش شورید، اما مغلوب شد و به قتل رسید. دیری نپایید که ضعف حکومت اَبِش در شیراز عملاً این شهر را از تسلط وی خارج کرد تا آن جا که اَباقاخان کارگزارانی به شیراز روانه کرد تا اوضاع را تحت نظر و تسلط خویش گیرند و سرانجام در ۶۷۲ ق، اَبِش را به تبریز فراخواند و تا ۶۸۲ق اَبِش در آن جا ماند. در این سال ، احمد تگودار، بار دیگر ابش را به حکومت شیراز گمارد، اما او باز در شیراز خودسری پیشه ساخت . پس از پیروزی ارغون خان بر احمد تگودار، ابش در ۶۸۳ از حکومت شیراز برکنار شد. سپس، ارغون فرمان داد تا ابش را، به رغم میلش، به تبریز آوردند. و او در همان جا در ۲۶ سالگی درگذشت ( ۶۸۵ ق). از ابش بناهایی در شیراز برجای مانده است. سعدی در قصیده ای ابش را ستوده است .
wikijoo: ابش_خاتون
پیشنهاد کاربران
اَبش خاتون دختر اتابک سعد بن ابوبکر بن سعد بن زنگی و ترکان خاتون٬ ملکه سلغری در قرن هفتم قمری بود و تنها فرمانروای زن استان فارس می باشد که از سوی ایلخان مغول، اتابک فارس بوده است.
هولاکو خان مغول وی را به همسری پسر خود منکوتیمور درآورد و فارس به طور رسمی ضمیمهٔ دولت ایلخانان گردید. وی در سال ۶۸۵ قمری به دلیل بیماری از دنیا رفت. وی را همانند مغولان با ظرفهای سیمین و زرین پر از باده در چرنداب تبریز دفن کرند. اما پس از مدتی دخترش جنازه وی را از تبریز به شیراز آورد و در رباط اَبش به خاک سپرد.
... [مشاهده متن کامل]
ابش خاتون آخرین اتابک از اتابکان فارس و دختر ترکان خاتون ( همسر سعد بن ابوبکر ) بود. ترکان خاتون پس از مرگ پسرش در سال ۶۶۰ هجری کارها را زیر نظر داشت و داماد خود را یعنی محمد بن سلغور را که نوادهٔ سعد بن زنگی بود به امارت برداشت؛ اما چندی بعد او را به اتهام بیدادگری و هرزگی در رمضان ۶۶۱ هجری برکنار کرد و به اردوی خان مغول روانه داشت. بعد از او هم برادرش سلجوقشاه بن سلغر را که در زندان بود، بیرون آورد و به امارت نشاند. اما سلجوقشاه که از تسلط ترکان خاتون بر کارها، نگرانی و ناخرسندی داشت وی را کشت و داعیهٔ استقلال یافت. با این حال، در جنگی که برای دفع او و انتقام خون ترکان خاتون بر ضد او و تا حدی به اصرار اتابک یزد که به خونخواهی خواهر خود ترکان خاتون برخاسته بود، درگرفت، در سال ۶۶۲ هجری شکست خورد و به قتل رسید.
پس از مرگ سلجوقشاه فرمانروایی ابش خاتون چندان طولی نکشید و هولاکو خان او را نامزد پسر خود منگوتیمور کرد و با عزیمت او از شیراز در سال ۶۶۳ هجری حکومت اتابکان سلغری در فارس خاتمه یافت و آن سرزمین به دست امرای مغول و کسانی که مالیات آن را به مقاطعه می گرفتند، افتاد و بازگشت ابش خاتون و بعدها دخترش کردوجین در ۶۹۰ هجری به حکومت فارس دیگر ادامه حکومت اتابکان به شمار نمی آید.
هولاکو خان مغول وی را به همسری پسر خود منکوتیمور درآورد و فارس به طور رسمی ضمیمهٔ دولت ایلخانان گردید. وی در سال ۶۸۵ قمری به دلیل بیماری از دنیا رفت. وی را همانند مغولان با ظرفهای سیمین و زرین پر از باده در چرنداب تبریز دفن کرند. اما پس از مدتی دخترش جنازه وی را از تبریز به شیراز آورد و در رباط اَبش به خاک سپرد.
... [مشاهده متن کامل]
ابش خاتون آخرین اتابک از اتابکان فارس و دختر ترکان خاتون ( همسر سعد بن ابوبکر ) بود. ترکان خاتون پس از مرگ پسرش در سال ۶۶۰ هجری کارها را زیر نظر داشت و داماد خود را یعنی محمد بن سلغور را که نوادهٔ سعد بن زنگی بود به امارت برداشت؛ اما چندی بعد او را به اتهام بیدادگری و هرزگی در رمضان ۶۶۱ هجری برکنار کرد و به اردوی خان مغول روانه داشت. بعد از او هم برادرش سلجوقشاه بن سلغر را که در زندان بود، بیرون آورد و به امارت نشاند. اما سلجوقشاه که از تسلط ترکان خاتون بر کارها، نگرانی و ناخرسندی داشت وی را کشت و داعیهٔ استقلال یافت. با این حال، در جنگی که برای دفع او و انتقام خون ترکان خاتون بر ضد او و تا حدی به اصرار اتابک یزد که به خونخواهی خواهر خود ترکان خاتون برخاسته بود، درگرفت، در سال ۶۶۲ هجری شکست خورد و به قتل رسید.
پس از مرگ سلجوقشاه فرمانروایی ابش خاتون چندان طولی نکشید و هولاکو خان او را نامزد پسر خود منگوتیمور کرد و با عزیمت او از شیراز در سال ۶۶۳ هجری حکومت اتابکان سلغری در فارس خاتمه یافت و آن سرزمین به دست امرای مغول و کسانی که مالیات آن را به مقاطعه می گرفتند، افتاد و بازگشت ابش خاتون و بعدها دخترش کردوجین در ۶۹۰ هجری به حکومت فارس دیگر ادامه حکومت اتابکان به شمار نمی آید.