ابرویی قفقازی ( نام علمی: Ophrys caucasica ) ( به ارمنی: Sardakir mexvakir، Սարդակիր Մեղվակիր ) ( به ترکی آذربایجانی: خاری بولبول، Xarıbülbül ) ( به گرجی: ფუტკრის - დედა، put'k'ris - deda ) یک گیاه گل دهنده از سردهٔ ابرویی است. این گیاه بومی قفقاز است و در مناطق متعددی در ارمنستان، آذربابجان، گرجستان و روسیه یافت می شود. [ ۱] [ ۲]
پراکنش کلی این گونه به گفته دلفورگ، از توده های ساحلی شمال شرق آناتولی، از ترابزون در غرب تا دریای خزر در شرق است. [ ۳]
گیاه ابرویی قفقازی در جمهوری آذربایجان از قدیم به نام «خاری بلبل» خوانده می شود. [ نیازمند منبع] در جمهوری آذربایجان به عنوان نمادی از یاد و خاطره سربازان کشته شده در جنگ دوم قره باغ پذیرفته شده است. از آغاز درگیری قره باغ، خاری بلبل به نمادی از مبارزه مردم آذربایجان تبدیل شد. پس از اشغال قره باغ نیز، خاری بلبل برای بسیاری نماد درد، اندوه و حسرت بود. هرگاه خاری بلبل در فرهنگ، هنر و ادبیات آذربایجان به کار رفته مشخصا اشاره به قره باغ بوده است. [ ۴]
خاری بلبل همچنین در اسطوره های باستانی ترک ها بسیار ذکر شده است[ نیازمند منبع] ؛ مثلاً بلبل غمگین در اساطیر ترکی باستان به عنوان آخرین امید سربازی که در نبرد به شدت مجروح شده بود، شناخته می شد. [ نیازمند منبع] همچنین بر اساس افسانه های باستانی ترک، یکی از جانفشانان «اغوزخان»، پیراهن خونین خود را پاره کرده و بر پای بلبلی که همیشه همراهش بوده، می بندد و برای معشوق خود «آیبوکه» می فرستد. [ نیازمند منبع] ارلان جورابکوف، نویسنده قرقیز نیز در داستان «جارخی بلبل» در مورد اساطیر باستانی ترک بسیار صحبت کرده است. [ نیازمند منبع] به گفته بسیاری، خاری بلبل پرنده ای اهلی بود. برخی از محققان معتقدند که این نوع بلبل فقط توسط رزمندگان و سرداران جنگی استفاده می شد. [ نیازمند منبع] آغابیگم جوانشیر دختر خان قره باغ اصالتاً اهل شوشی بود او بین سال های ۱۸۰۱ تا ۱۸۳۲ همسر فتحعلی شاه قاجار شد و بعدها به عنوان حاکم قم در این شهر زندگی می کرد. [ ۵] شعر ترکی منسوب به آغابیگم در مورد خاری بلبل به جا مانده است:[ نیازمند منبع]
خاری بلبل پس از جنگ دوم قره باغ و به مناسبت بزرگداشت کشتگانی که در جنگ دوم قره باغ جان خود را از دست دادند، به عنوان نمادی از یاد کشته شدگان و پیروزی ارتش آذربایجان رواج یافت. این جنگ که از ۲۷ سپتامبر تا ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰ ادامه داشت، پس از غلبه ارتش آذربایجان و پس از آزادسازی شوشی به پایان رسید و نماد خاری بلبل که در شبکه های اجتماعی هم بسیار منتشر می شد به نماد پیروزی و غرور آذربایجان تبدیل شد. [ ۶]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفپراکنش کلی این گونه به گفته دلفورگ، از توده های ساحلی شمال شرق آناتولی، از ترابزون در غرب تا دریای خزر در شرق است. [ ۳]
گیاه ابرویی قفقازی در جمهوری آذربایجان از قدیم به نام «خاری بلبل» خوانده می شود. [ نیازمند منبع] در جمهوری آذربایجان به عنوان نمادی از یاد و خاطره سربازان کشته شده در جنگ دوم قره باغ پذیرفته شده است. از آغاز درگیری قره باغ، خاری بلبل به نمادی از مبارزه مردم آذربایجان تبدیل شد. پس از اشغال قره باغ نیز، خاری بلبل برای بسیاری نماد درد، اندوه و حسرت بود. هرگاه خاری بلبل در فرهنگ، هنر و ادبیات آذربایجان به کار رفته مشخصا اشاره به قره باغ بوده است. [ ۴]
خاری بلبل همچنین در اسطوره های باستانی ترک ها بسیار ذکر شده است[ نیازمند منبع] ؛ مثلاً بلبل غمگین در اساطیر ترکی باستان به عنوان آخرین امید سربازی که در نبرد به شدت مجروح شده بود، شناخته می شد. [ نیازمند منبع] همچنین بر اساس افسانه های باستانی ترک، یکی از جانفشانان «اغوزخان»، پیراهن خونین خود را پاره کرده و بر پای بلبلی که همیشه همراهش بوده، می بندد و برای معشوق خود «آیبوکه» می فرستد. [ نیازمند منبع] ارلان جورابکوف، نویسنده قرقیز نیز در داستان «جارخی بلبل» در مورد اساطیر باستانی ترک بسیار صحبت کرده است. [ نیازمند منبع] به گفته بسیاری، خاری بلبل پرنده ای اهلی بود. برخی از محققان معتقدند که این نوع بلبل فقط توسط رزمندگان و سرداران جنگی استفاده می شد. [ نیازمند منبع] آغابیگم جوانشیر دختر خان قره باغ اصالتاً اهل شوشی بود او بین سال های ۱۸۰۱ تا ۱۸۳۲ همسر فتحعلی شاه قاجار شد و بعدها به عنوان حاکم قم در این شهر زندگی می کرد. [ ۵] شعر ترکی منسوب به آغابیگم در مورد خاری بلبل به جا مانده است:[ نیازمند منبع]
خاری بلبل پس از جنگ دوم قره باغ و به مناسبت بزرگداشت کشتگانی که در جنگ دوم قره باغ جان خود را از دست دادند، به عنوان نمادی از یاد کشته شدگان و پیروزی ارتش آذربایجان رواج یافت. این جنگ که از ۲۷ سپتامبر تا ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰ ادامه داشت، پس از غلبه ارتش آذربایجان و پس از آزادسازی شوشی به پایان رسید و نماد خاری بلبل که در شبکه های اجتماعی هم بسیار منتشر می شد به نماد پیروزی و غرور آذربایجان تبدیل شد. [ ۶]
wiki: ابرویی قفقازی