اباد

آباد. - آباد پسوندی است که در بسیاری از نام های شهرها و روستاهای آسیای غربی، مرکزی و جنوبی دیده می شود. این پسوند فارسی است و به معنی «مکان کشت شده» ( دهکده، شهر، منطقه ) است و معمولاً به انتهای نام بنیانگذار یا حامی شهر اضافه می شود و نام مکان را تشکیل می دهد. لغتنامهٔ دهخدا معنی آن را «عامر، عامره، معمور، معموره، مزروع، آبادان، مسکون و مقابل ویران، ویرانه، بایر، خراب و بی آب» تعریف می کند. [ ۱]
در شبه قاره هند، آباد میراث حاکمان مسلمان فارسی زبان مثل گورکانیان است.
این پسوند در ایران بسیار رایج است و هزاران آباد در آن کشور دیده می شود، که اکثر آنها روستاهای کوچک هستند. استان مرکزی به تنهایی شامل ۴۴ حسین آباد، ۳۱ علی آباد، ۲۳ حاجی آباد، ۲۲ حسن آباد و غیره دارد. [ ۲]
مکان با نام یکسان:
• عباس آباد
• احمدآباد
• اکبرآباد
• علی آباد
• الله آباد
• اورنگ آباد
• فیض آباد
• حاجی آباد
• حسین آباد
• حیدرآباد
• جهان آباد
• کوثرآباد
• خرم آباد
• نظام آباد
• رضاآباد
• صاحب آباد
• شاه آباد
• سکندرآباد
• خیرآباد

آباد (تنگستان). آباد، شهری است از توابع بخش مرکزی شهرستان تنگستان در استان بوشهر که در ۲۸ آذر ۱۳۹۱، ارتقاء یافت. [ ۲]
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰ جمعیت این شهر ۳٬۵۰۳ نفر ( در ۹۳۶ خانوار ) بوده است. [ ۳]
در خصوص تاریخچه باستانی آباد بجز چند مکان مدفون اطلاع دیگری در دست نیست. مکانهایی که قدمت آباد در سلسله ساسانیان را تأیید می کند. شهری سرسبز که بر اثر سیل مدفون شده و خالی از سکنه می گردد. در اواخر سلسله زندیه افرادی از ایل زنگنه که به قصد کمک به لطفعلی خان زند و جمع آوری نیرو به دشتی و دشتستان آمدند و در محل شهر کنونی آباد سکنی گزیدند. پس از دستگیری لطفعلی خان توسط محمد خان قاجار و نابینا و کشته شدن او، فرستادگان وی در آباد مانده و نام گزفاق که نام محلی در کرمانشاه می باشد را بر آن نهادند. [ نیازمند منبع]
در نزدیکی شهر تلی از خاک وجود دارد که در زیر آن کاخی مشهور به کوشک مربوط به دوره ساسانیان وجود دارد، ماهیت تپه کوشک هنگام تسطیج آن و هویدا شدن قسمتی از ساختمان مدفون در زیر تپه ( برابر تصویر ) کشف شد اما به دلیل عدم پیگیری مسئولان ذی ربط در خصوص ثبت این اثر تاریخی در فهرست آثار ملی و عدم ممانعت از تخریب آن متأسفانه مالک زمین در اواسط سال ۹۱ تل مذکور را با خاک یکسان کرد. از این رو قدمت تاریخی این شهر به پیش از میلاد مسیح برمی گردد و به عقیده عده ای شهر گمشده توز همین آباد می باشد. همچنین در بالاترین ارتفاعات کوه آباد واقع در ضلع شرقی شهر قلعه ای وجود دارد که به دوره نوسنگی یعنی حدود ۷۰۰۰ سال پیش برمی گردد که به علت صعب العبور بودن مسیر آن تاکنون در فهرست آثار ملی ثبت نشده است. [ نیازمند منبع]
برابر نظریات یکی از مورخین که برای اولین بار نظریه مدفون شدن شهر قدیمی توز در زیر شهر کنونی آباد به علت سیل را مطرح کرد، تاریخ نگاران دیگر در صدد جستجو و کندوکاو در جهت یافتن مدارک و اثبات این قضیه برآمدند. وی در مقاله ای تحت عنوان ( توز زنده است ) به این موضوع پرداخته و در قسمتی از آن مقاله چنین نوشته است: «تطابق موقعیت طبیعی و جغرافیایی کنونی آباد با مکان توصیف شده شهر توز توسط مورخین قدیمی که شهر توز را بین کوهستان و تپه های ماهور وصف کرده اند، بطوریکه رودخانه ای از کنار آن می گذشته است؛ مورخین امروزی را به این یقین رسانده است که شهر گمشده توز که مکان دقیق آن تا به امروز نامشخص بوده و تمدن غنی آریایی در آن جای داشته، در حدود شهر آباد بوده است. »