اباحه عقلی

[ویکی فقه] اباحه عقلی، حکم عقل به یکسان بودن مصلحت فعل و ترک چیزی است.
اباحه عقلی، مقابل اباحه شرعی است و به معنای حکم عقل به یکسانی فعل و ترک چیزی است که لازمه آن، اختیار مکلف در انجام و یا ترک آن است، و چون دلیل این حکم، عقل است، به آن اباحه عقلی می گویند؛ مانند:مؤدای اصل عملی برائت عقلی که به خاطر قبح عقاب بلابیان، بعد از جست وجوی مکلف از دلیل و عدم دسترسی به آن، حکم به اباحه می شود.
مؤید
در کتاب " کفایة الاصول " آمده است:" و اما العقل فانه قد استقل بقبح العقوبة و المؤاخذة علی مخالفة التکلیف المجهول بعد الفحص و الیأس عن الظفر بما کان حجة علیه، فانهما بدونها عقاب بلا بیان و مؤاخذة بلا برهان، و هما قبیحان بشهادة الوجدان ".
آخوندخراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۳۴۳.
در اصالت اباحه نیز عقل حکم به اباحه می کند، و آن حکم، قبل از شرع و وجود هرگونه تکلیفی است؛ اما در اباحه عقلی، حکم به اباحه، بعد از ورود شرع می باشد.
فاضل لنکرانی، محمد، ایضاح الکفایة، ج۴، ص۴۷۳.
...