اباحه اضطراری

[ویکی فقه] اباحه در لغت به معنای اذن و اجازه در انجام و ترک را گویند و اضطرار در لغت بمعنای نیازمندی و ناچاری است.
اگر انسان بر جان یا ناموس، یا مال خودش یا بر جان و مال و ناموس محترمه ای غیر از خودش که حفظ آن واجب باشد بترسد، به گونه ای که در حال عادی ضرر آن به اندازه ای است که قابل توجه است مضطر می شود.
جواهرالکلام ج ۳۶، ص۴۲۷.
محمد بن مسلم گوید: از امام صادق پرسیدم درباره ی مرد یا زنی که چشم خود را از دست داده است پس پزشکان بر بالین او آمدند و گفتند: تو را در یک ماه و یا ۴۰ شب مداوا می کنیم به شرطی که در این مدت به پشت بخوابی. و حرکتی نداشته باشی آیا باید به همین صورت نماز بخواند؟ امام در این مورد، رخصت دادند و این آیه را خواندند: فمن اضطر غیر باغ ولاعادٍ فلاائم علیه.
وسائل الشیعه ج۵، ص۴۹۶.
...

[ویکی فقه] اباحه اضطراری (اصول). اباحه اضطراری به معنای حکم به ترخیص مکلّف در صورت اضطرار می باشد.
اباحه اضطراری، از اقسام اباحه واقعی - مقابل اباحه ظاهری - بوده و عبارت است از اباحه ای که به هنگام عارض شدن اضطرار جعل می گردد. برای مثال، حکم اولی خوردن گوشت مردار در حالت عادی و اختیار ، حرمت است، اما در صورتی که شرایط به گونه ای گردد که ادامه زندگی شخص وابسته به خوردن مردار باشد، حکم ثانوی آن در چنین حالتی، اباحه می باشد. این گونه اباحه، اباحه اضطراری نامیده می شود.
نکته
در اباحه اضطراری، حالت شک و یا جهل به حکم واقعی وجود ندارد، زیرا مکلف حکم واقعی را می داند، اما به خاطر، اضطرار نمی تواند به آن عمل کند و به همین خاطر شارع برای چنین مکلفی اباحه اضطراری جعل می نماید.
مشکینی، علی، اصطلاحات الاصول، ص۱۲۱.
۱. ↑ مشکینی، علی، اصطلاحات الاصول، ص۱۲۱. ۲. ↑ فاضل لنکرانی، محمد، ایضاح الکفایة، ج۳، ص (۱۱۰-۱۰۷).
منبع
...