اب معدنی

آب معدنی. آب معدنی آبی است که نسبت به آب معمولی از نظر میزان مواد معدنی، نوع مواد معدنی و گاز و همچنین درجه حرارت تفاوت داشته باشد.
آب های معدنی، از چشمه های طبیعی یا چشمه هایی که مصنوعی ایجاد کرده اند، جریان دارند و آن ها را در همان سرچشمه در ظرف مخصوصی پر می کنند و برای مصرف حمل می نمایند. آب چشمه ها به طور کلی دارای نمک هایی هستند که در موقع عبور آب از سطح زمین در آن حل شده باشد. مقدار این نمک ها در آب های معدنی به مراتب زیادتر و حداقل به یک در هزار می رسد.
در آب معدنی ترکیباتی مانند نمک های ید و ترکیبات آرسنیک و ترکیبات گوگرددار و مواد رادیواکتیو و نظیر آن ها وجود دارد که در آب معمولی نیست. از آنجائیکه ترکیبات قشر زمین در نقاط مختلف، متفاوت می باشد، ترکیبات آب های معدنی هم فرق می کند.
آب های معدنی را از روی اینکه چه ترکیبی بیشتر در آن وجود دارد طبقه بندی می کنند:
• آب معدنی اسیدی: این آب ها باید لااقل در یک لیتر، یک گرم انیدرید کربنیک طبیعی آزاد محلول داشته باشد.
• آب معدنی سولفات سدیم دار: آب این چشمه ها دارای سولفات سدیم و همچنین کلرور سدیم و بی کربنات سدیم می باشند.
• آب چشمه های تلخ: مهم ترین ماده شیمیایی که در آب این چشمه ها موجود است و موجب تلخی مزه آن ها می گردد، سولفات منیزیم می باشد، اما علاوه بر سولفات منیزیم، اکثراً سولفات سدیم و کلرور سدیم هم در آن ها وجود دارد.
• چشمه های کلرور سدیم: در آب این چشمه ها بیش از یک گرم املاح در لیتر موجود است و بیشتر این املاح نیز کلرور سدیم می باشد.
• آب آهن دار: آب هایی که در یک لیتر آب آن ها بیش از ده میلی گرم آهن به حالت محلول موجود باشد، از آنجایی که آب های آهنی زود تجزیه و آهن آن ها ته نشین می شود، معمولاً در همان سرچشمه آن را می آشامند.
• آب گوگردی: این آب ها دارای هیدروژن سولفوره آزاد یا هیدروسولفور یا هر دوی این ها می باشند ( بوی هیدروژن سولفوره، شبیه بوی تخم مرغ گندیده است )
• آب آهک دار: این آب ها دارای نمک هایی هستند که قسمت اعظم آن ها کربنات اسید کلسیم و کربنات اسید منیزیم و گچ و انیدرید کربنیک می باشد.
• چشمه های آرسنیک دار: این چشمه ها دارای مقدار جزئی آرسنیک هستند که بعلت کمی مقدار اثر کشندگی ندارد.
• آب های یددار
استفاده از آب های معدنی، تاریخی بسیار کهن دارد ولی استفادهٔ علمی از آب ها پس از شناخت اثرات درمانی آن ها در قرن اخیر تحقق یافته است. آب های معدنی به روی بدن انسان یا مخصوصاً نواحی ویژه ای از بدن دارای اثراتی می باشد که این اثرات در هنگام مصرف مستقیم از آب چشمه ( یعنی اولین نقطه ای که آب معدنی ظاهر می شود ) شدیدتر می باشد.

آب معدنی. آب هایی که در یک لیتر آن ها حداقل ۱۰۰۰ میلی گرم یا ۲۵۰ میلی گرم انیدرید کربنیک آزاد موجود باشد. آب های معدنی از چشمه های طبیعی یا چشمه هایی که مصنوعاً ایجاد کرده اند، جریان دارند و از همان سرچشمه در ظرف های مخصوص پُر می شوند و سپس به مصرف می رسند. در آب معدنی ترکیباتی مانند نمک های یُد، ترکیبات آرسنیک، ترکیبات گوگرددار، مواد رادیواکتیو و نظیر آن ها وجود دارد که در آب معمولی نیست. چون ترکیبات قشر زمین در نقاط مختلف متفاوت است، به تبع آن ترکیبات آب های معدنی نیز فرق می کند؛ مثلاً در یک آب معدنی مقدار کلرور سدیم زیادتر و در آب معدنی دیگر مقدار آهک بیشتر است. مهم ترین چشمه های انواع آب های معدنی در آلمان است. آب های معدنی برحسب ترکیبشان به چند دسته تقسیم می شوند: ۱. آب های معدنی اسیدی، که لااقل در یک لیتر آن یک گرم انیدرید کربنیک طبیعی آزاد محلول وجود دارد. چشمۀ آب علی در ایران دارای آب معدنی اسیدی است. این آب موجب تسریع هضم غذا می شود، اشتهاآور، و در معالجۀ درد مفاصل مؤثر است؛ ۲. آب های معدنی سولفات سدیم دار، که علاوه بر آن اغلب کلرور سدیم و بی کربنات سدیم نیز دارند؛ ۳. آب های معدنی تلخ یا سولفات منیزیوم دار، که علاوه بر آن اغلب سولفات سدیم و کلرور سدیم نیز در آن ها موجود است و اثرات خوبی در برطرف کردن یبوست و چاقی دارند؛ ۴. آب های معدنی کلرور سدیم دار، که برای افراد مبتلا به سوءهاضمه یا چاقی مفرط، یا کسانی که دستگاه تنفسی آن ها مشکل دارد، مفید است؛ ۵. آب های معدنی آهن دار، که در یک لیتر آن ها بیش از دَه میلی گرم آهن به حالت محلول وجود دارد و برای درمان کم خونی مفید است. نمونه ای از چشمه های آهن دار در ایران آب گرم محلات است؛ ۶. آب های معدنی گوگردی، دارای هیدروژن سولفورۀ آزاد یا هیدروسولفور، و یا هر دو آن ها هستند و در درمان روماتیسم و امراض جلدی و مسمومیت های فلزی مؤثرند. در ایران، آب اسک نمونه ای از آب های گوگردی است؛ ۷. آب های معدنی آهک دار، دارای نمک هایی هستند که بخش اعظم آن ها را کربنات اسید کلسیم، کربنات اسید منیزیوم، گچ، و انیدرید کربنیک تشکیل می دهد. آب آهک دار در درمان نارسایی کلیه، ناراحتی اعصاب و درمان اگزمای پوست مفید است. در ایران، آب گرم همدان نمونه ای از آب های آهک دار به شمار می رود؛ ۸. آب های معدنی آرسنک دار، که در درمان کم خونی، ضعف ناشی از کم غذایی و جز آن مؤثر است؛ ۹. آب های معدنی یُددار.