[ویکی نور] آیتی عبدالمحمد. اینجانب عبدالمحمد آیتی در سال 1305 ش در بروجرد متولد شده ام.درس خواندنم را از مکتبخانه شروع کردم و سپس به مدرسه رفتم.پس از پایان دبستان در مهر ماه سال 1320 وارد دبیرستان شدم.
تا کلاس سوم دبیرستان خواندم ولی هوای دروس طلبگی در سرم افتاد.در مهر ماه سال 1323 به مدرسۀ آقا یا مدرسۀ نوربخش بروجرد رفتم.در مهر ماه سال 1324 در قم بودم.در مهر ماه سال 1325 از قم عازم تهران شدم و با گرفتن تصدیق مدرسی که آن وقت معادل دیپلم بود در کنکور دانشکدۀ معقول و منقول شرکت کردم و قبول شدم.در خرداد سال 1328 به اخذ درجۀ لیسانس نائل آمدم و چون دورۀ علوم تربیتی و روانشناسی را هم دیده بودم برای تدریس در دبیرستانها به استخدام وزارت فرهنگ(آموزش و پرورش)در آمدم و در مهرماه سال 1328 به دبیری دبیرستانهای بابل منصوب شدم.دو سال در بابل تدریس کردم و به خرم آباد لرستان منتقل شدم.در مهر ماه سال 1330 از خرم آباد به تهران منتقل شدم ولی چون پنج سال تعهد دبیری داشتم پس از چند سال که در تهران بودم مرا به ساوه فرستادند.دیگر نتوانستم شاید هم نمی خواستم به تهران بازگردم.ده سال در ساوه و دو سال در گرمسار تدریس کردم.در مهر ماه سال 1348 به پیشنهاد مرکز انتشارات آموزشی به تهرانم آوردند و در آن مرکز به کار مشغول شدم.ده سال سر دبیر ماهنامۀ آموزش و پرورش بودم تا در سال 1359 به افتخار بازنشستگی نایل شدم.مدت تدریسم از سی سال هم گذشته بود.
پیش از آنکه بازنشسته شوم کتابهای باتلاق، کشتی شکسته، کالسکۀ زرین، تحریر تاریخ وصاف و ترجمۀ تقویم البلدان را منتشر کرده بودم.در دورۀ بازنشستگی تاریخ ابن خلدون (العبر)را در شش جلد ترجمه کردم و کتابهای دیگر را چون تاریخ دولت اسلامی در اندلس در 5 جلد و تاریخ ادبیات زبان عربی و تاریخ فلسفه در جهان اسلام و دربارۀ فلسفۀ اسلامی را ترجمه کردم سپس به نظامی پرداختم و هر پنج کتاب:خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، مخزن الاسرار، هفت پیکر و اسکندرنامه را گزیده و شرح کردم.ترجمۀ غزلهای ابونواس، ترجمۀ الغارات، ترجمۀ علویات سبع، نوشتن شکوه قصیده و شکوه سعدی در غزل و گنجور پنج گنج و پیر نیشابور هم از دیگر آثار حقیر است.ترجمۀ قرآن مجید و صحیفۀ سجادیه و نهج البلاغه بر تارک آثار بنده می درخشند.همچنین است ترجمۀ کتاب حجاز در صدر اسلام.
ترجمۀ قرآن مجید را در سال 1356 آغاز کردم و پس از سه سال به پایان بردم.به خیال خودم می خواستم ترجمه ای روان و امروزی، ترجمه ای که در عین صحت و فصاحت و بلاغت و در عین زیبایی عبارات خواندنش برای همگان آسان باشد به وجود آورم. حالا تا چه حد موفق شده ام، جنابعالی بهتر از هر کس می دانید که هم قرآن پژوهید و هم نویسنده. ترجمه هایی را که تا آن روز منتشر شده بودند، چون ترجمۀ مرحوم الهی قمشه ای و ترجمۀ مرحوم پاینده و مرحوم رهنما را خواندم و فراز و فرود و حسن و عیب هر کدام را در نظر گرفتم. می خواستم چیزی به وجود آورم که از حسن های همه آنها بهره مند و از عیبهای آنها (اگر داشته باشند) مبرّا باشد.چه می شود کرد انّ الانسان خلق هلوعا.در هنگام ترجمه از تفاسیر غافل نبوده ام.همواره به تفسیر ابوالفتوح، کشف الاسرار، مجمع البیان، ترجمۀ تفسیر طبری، کشّاف و تفسیر کبیر امام فخر مراجعه می کردم.در تجدید نظر چاپ بعد در تفسیر المیزان و تفسیر نمونه هم نگریسته ام.بر ترجمۀ بنده چند تن از افاضل از جمله خود جنابعالی نقدهایی نوشته اند.از همه سپاسگزارم.از آن ایرادها هر کدام را که وارد بوده پس از مراجعه به تفاسیر در چاپهای بعد اعمال کرده ام و خواهم کرد.
تا کلاس سوم دبیرستان خواندم ولی هوای دروس طلبگی در سرم افتاد.در مهر ماه سال 1323 به مدرسۀ آقا یا مدرسۀ نوربخش بروجرد رفتم.در مهر ماه سال 1324 در قم بودم.در مهر ماه سال 1325 از قم عازم تهران شدم و با گرفتن تصدیق مدرسی که آن وقت معادل دیپلم بود در کنکور دانشکدۀ معقول و منقول شرکت کردم و قبول شدم.در خرداد سال 1328 به اخذ درجۀ لیسانس نائل آمدم و چون دورۀ علوم تربیتی و روانشناسی را هم دیده بودم برای تدریس در دبیرستانها به استخدام وزارت فرهنگ(آموزش و پرورش)در آمدم و در مهرماه سال 1328 به دبیری دبیرستانهای بابل منصوب شدم.دو سال در بابل تدریس کردم و به خرم آباد لرستان منتقل شدم.در مهر ماه سال 1330 از خرم آباد به تهران منتقل شدم ولی چون پنج سال تعهد دبیری داشتم پس از چند سال که در تهران بودم مرا به ساوه فرستادند.دیگر نتوانستم شاید هم نمی خواستم به تهران بازگردم.ده سال در ساوه و دو سال در گرمسار تدریس کردم.در مهر ماه سال 1348 به پیشنهاد مرکز انتشارات آموزشی به تهرانم آوردند و در آن مرکز به کار مشغول شدم.ده سال سر دبیر ماهنامۀ آموزش و پرورش بودم تا در سال 1359 به افتخار بازنشستگی نایل شدم.مدت تدریسم از سی سال هم گذشته بود.
پیش از آنکه بازنشسته شوم کتابهای باتلاق، کشتی شکسته، کالسکۀ زرین، تحریر تاریخ وصاف و ترجمۀ تقویم البلدان را منتشر کرده بودم.در دورۀ بازنشستگی تاریخ ابن خلدون (العبر)را در شش جلد ترجمه کردم و کتابهای دیگر را چون تاریخ دولت اسلامی در اندلس در 5 جلد و تاریخ ادبیات زبان عربی و تاریخ فلسفه در جهان اسلام و دربارۀ فلسفۀ اسلامی را ترجمه کردم سپس به نظامی پرداختم و هر پنج کتاب:خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، مخزن الاسرار، هفت پیکر و اسکندرنامه را گزیده و شرح کردم.ترجمۀ غزلهای ابونواس، ترجمۀ الغارات، ترجمۀ علویات سبع، نوشتن شکوه قصیده و شکوه سعدی در غزل و گنجور پنج گنج و پیر نیشابور هم از دیگر آثار حقیر است.ترجمۀ قرآن مجید و صحیفۀ سجادیه و نهج البلاغه بر تارک آثار بنده می درخشند.همچنین است ترجمۀ کتاب حجاز در صدر اسلام.
ترجمۀ قرآن مجید را در سال 1356 آغاز کردم و پس از سه سال به پایان بردم.به خیال خودم می خواستم ترجمه ای روان و امروزی، ترجمه ای که در عین صحت و فصاحت و بلاغت و در عین زیبایی عبارات خواندنش برای همگان آسان باشد به وجود آورم. حالا تا چه حد موفق شده ام، جنابعالی بهتر از هر کس می دانید که هم قرآن پژوهید و هم نویسنده. ترجمه هایی را که تا آن روز منتشر شده بودند، چون ترجمۀ مرحوم الهی قمشه ای و ترجمۀ مرحوم پاینده و مرحوم رهنما را خواندم و فراز و فرود و حسن و عیب هر کدام را در نظر گرفتم. می خواستم چیزی به وجود آورم که از حسن های همه آنها بهره مند و از عیبهای آنها (اگر داشته باشند) مبرّا باشد.چه می شود کرد انّ الانسان خلق هلوعا.در هنگام ترجمه از تفاسیر غافل نبوده ام.همواره به تفسیر ابوالفتوح، کشف الاسرار، مجمع البیان، ترجمۀ تفسیر طبری، کشّاف و تفسیر کبیر امام فخر مراجعه می کردم.در تجدید نظر چاپ بعد در تفسیر المیزان و تفسیر نمونه هم نگریسته ام.بر ترجمۀ بنده چند تن از افاضل از جمله خود جنابعالی نقدهایی نوشته اند.از همه سپاسگزارم.از آن ایرادها هر کدام را که وارد بوده پس از مراجعه به تفاسیر در چاپهای بعد اعمال کرده ام و خواهم کرد.
wikinoor: آیتی،_عبدالمحمد