پیاز

/piyAz/

مترادف پیاز: ازلیم، بصل، صوغان

معنی انگلیسی:
onion, bulb, follicle, buld

لغت نامه دهخدا

پیاز. ( اِ ) سوخ. ( حاشیه فرهنگ اسدی نخجوانی ). بَصل. دوفص . بصلة. ( منتهی الارب ). عنبرة القدر. ( منتهی الارب ). گیاهی خوردنی که حصه داخل زمینی آن مدور یا شبیه به آن است بقدر تخم مرغ یا کوچکتر و یا بزرگتر و با شاخی سبز و باریک و میان کاواک و طعمی تند. رنگ ته پیاز سفید و زرد و سرخی خاص است و در آن چند طبقه روی هم هست. در قاموس کتاب مقدس آمده : نباتی است شبیه بزنبق که در مصر بسیارمیروید و پیاز مصری بواسطه بزرگی و نیکی طعم معروف است و بدین واسطه اسرائیلیان خوردن آن را بر من و سلوی ترجیح میدادند. ( قاموس کتاب مقدس ) :
دو دستم بسستی چو پوده پیاز
دو پایم معطل دو دیده غرن.
ابوالعباس عباسی.
ای تن ار تو کارد باشی گوشت فربه بر همه
چون شوی چون داسگاله خود نبری جز پیاز.
ابوالقاسم مهرانی.
مردم بیهش جوید بدل مشک پیاز.
قطران.
صبر کن بر سخن سردش زیرا کان دیو
نیست آگاه هنوز ای پسر از نرخ پیاز.
ناصرخسرو.
ای رای تو بر سپهر تدبیر
صورتگر آفتاب تقدیر
راز کره پیاز مانند
پیش دل تو برهنه چون سیر.
( از سندبادنامه ).
بمانی چون پیازی پوست بر پوست
همی سوزی چومغزت نبود ای دوست.
عطار ( اسرارنامه ).
چون پیازی تو جمله تو بر تو
گر تو بی تو شوی ترا بخشد.
عطار.
هست این راه بی نهایت دور
توی بر توی جمله مثل پیاز.
عطار.
سلب گرچه ده تو کند چون پیاز
شود کوفته زیر گرزت چو سیر.
کمال اسماعیل.
دست ناپاک چون دراز کند
بمثل گر سوی پیاز کند
یک بیک جامه هاش بستاند
همچوسیرش برهنه گرداند.
کمال اسماعیل.
تو ملاف از مشک کان بوی پیاز
از دم تو میکند مکشوف راز.
مولوی.
ای دریغا گر بدی پیه و پیاز
په پیازی کردمی گر نان بدی.
مولوی.
وقت ذکر غزو شمشیرش دراز
وقت کر و فر تیغش چون پیاز.
مولوی.
آنکه چون پسته دیدمش همه مغز
پوست بر پوست بود همچو پیاز.
سعدی.
پیاز آمد آن بی هنر جمله پوست
که پنداشت چون پسته مغزی دروست.
سعدی.
چار ارکان مختلف در دیگ آش سرکه هست
رو پیاز و مس چغندر، دنبه سیم و گوشت زر.بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱- گیاهی است از تیر. سوسنی ها جز و تک لپه های جام و کاسه رنگین که پایا میباشد و برگهایش استوانه یی و نوک تیز و تو خالی و گلهایش سفید و مجتمع و چتری با منظر. کرویست و همچنین یک ساق. کوتاه زیر زمینی دارد که بنام طبق پیاز موسوم است و از آن برگهای زیر زمینی پیاز ( فلس ها ) و ریش. افشادن این گیاه جدا میشوند. برگهای زیر زمینی گیاه بانضمام طبق آن منظر. کروی شکلی ایجاد میکند که بنام سوخ یا پیاز موسوم است. این گیاه با سیر و موسیر از یک خانواده میباشد. برگهای زیر زمینی گیاه مذکور که همان پیاز معمولی است خوراکی است و با اغذی. مختلف یا بصورت ترشی مصرف میشود. در پیاز ترکیبات گوگردی و ویتامین های مختلف و یا قند غیر قابل تبلور بنام گلو کوکینین - که بنام انسولین گیاهی مشهور است- وجود دارد و همچنین قند های دیگر از قبیل ساکارز و مالتوز و املاح نیترات و فسفات و استات کلسیم و سدیم و پتاسیم و اینولین وجود دارد. بنابر این پیاز جزو مواد غذایی مفید و مهمیاست که بصورت خام یا پخته مصرف میشود. در تداوی پیاز را بعنوان ضد اسکوربوت و ضد دیابیطس نیز مصرف میکنند. پیاز همچنین مدر میباشد. در تشمع کبدی و سرطان کبد و ورم پرد. بیرونی قلب و ذات الجنب نیز مفید است بصل صوغانازلیم.۲- ریش. کلی. گیاهانی که ساختمان و شکلی نظیر پیاز معمولی دارند: خوان چو رسید از آسماندست بشوی و هم دهان تا که نیاید از کفت بوی پیاز و گندنا. ( دیوان کبیر ) یا پیاز اسپانیولی.پیازچه.یا پیاز تازه . پیازچه . یا پیاز تیره مغز. بصل النخاع . یا پیاز حسرت.گل حسرتپیاز سگگل حضرتی . یا پیاز حضرتی . گل حضرتی گل حسرت . یا پیاز دریایی . پیاز عنصل .یا پیاز عنصل. یا پیاز دشتی.پیاز عنصل.یا پیاز زمستانی. پیازچه . پیاز سگ . گل حضرتی گل حسرت . یا پیاز سنبل.کوت. سنبل.یا پیاز سبل . پیاز عنصل . یا پیاز صحرایی . پیاز دشتی پیاز عنصرل.یا پیاز عنصل.( اسم ) گیاهی زیبا از تیر. سوسنی ها جز و تک لپه ییهای کاسه و جام رنگین که دارای پیازی حجیم و بزرگ میباشد و در نواحی شنزار کناره های دریا خصوصا سواحل بحر الروم ( مدیترانه ) آفریقای شمالی صقلیه و کرس میروید .گلهایش کوچک و سفید مایل بسبز میباشد و بصورت خوش. دراز در انتهای ساقه گل دار قرار دارند. میوه اش بشکل کپوسل و قهوه یی رنگ و سه خانه است که در هرخانه ۳ تا ۴ دان. تیره رنگ موجود است . پیاز حجم این گیاه گاهی وزنش تا۳کیلو گرم هم میرسد.از پیاز آن در تداوی بعنوان مقوی قلب و ادرار آور ودراستقسائ ها ( خصوصا استسقائ قلبی ) و همچنین بعنوان خلط آور در برنشیت ها و سیاه سرفه بکار میرود عنصل پیاز دریای اشقیل پیاز دشتی پیاز سیل اسقیل . توضیح نوعی ازاین گیاه در خراسان وجود دارد که دارای گلهای سفید رنگ میباشد. این گیاه را بصل الخنزیر نیز گویند. یا پیاز کوهی . نوعی پیاز خودرو که در صحاری و کوهستانها میروید کراث اسپانیا یبانی صار مساقی رکامبول . یا پیاز تیز. نوعی پیاز دشتی که آنرا بعربی بصل الزیز گویند.یا پیاز مریم٠گون. بوت. مریم . یا پیاز موش . پیاز دشتی پیاز عنصل . یا پیاز مو( موی ) . بن موی در پوست تن که موی بر آن استوار استبیخ مواصل الشعر پیازک.یا پیاز نرگس.گون. بوت. نرگس . عنصل بصل النرجس . یا ما نه سر پیازیم نه ته پیاز. درین کار دخالتی نداریم هیچکاره ایم .

فرهنگ معین

(اِ. ) گیاه علفی از تیره سوسنی ها با برگ های نوک تیز گل های سفید مایل به سبز یا گلی مایل به بنفش که غدة متورم آن خوراکی است ، دارای طعم و بوی تند و مرکب از لایه های نازک تو در توست . ، ~ کسی کونه کردن (کن . ) پیشرفت کردن ، موفق شدن ، ثابت و مستقر شدن .

فرهنگ عمید

۱. ساقۀ زیرزمینی، مدور، خوراکی، و لایه لایۀ گیاه پیاز به رنگ سفید، قرمز، یا زرد.
۲. گیاه علفی این ساقه با برگ های نوک تیز و گل های سفید مایل به سبز.
۳. ساقۀ زیرزمینی و تغییرشکل یافتۀ گروهی از گیاهان تک لپه ای که با ورقه های نازک پوشیده شده است.
* پیاز دشتی: (زیست شناسی ) گیاه علفی پایا با پیاز بزرگ، گل های کوچک و خوشه ای به رنگ سفید یا سفید مایل به خاکستری، و برگ های دراز و نوک تیز که پیاز آن کاربرد دارویی دارد، عنصل، اشقیل، اسقیل.
* پیاز مغزتیره: (زیست شناسی ) = بصل النخاع
* پیاز مو: (زیست شناسی ) قسمتی از مو در پوست سر که مو را تغذیه می کند و باعث رشد آن می شود.
* پیاز موش: (زیست شناسی ) [قدیمی] = * پیاز دشتی

فرهنگستان زبان و ادب

[کشاورزی- علوم باغبانی] ← سوخ

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] پیاز (در عربی، بَصَل)، گیاهی خوردنی با طعمی تند از تیره سوسنیان با نام علمی آلیوم کپا (Alliumcepa) و سوخ خوراکی معروف آن و از قدیمی ترین گیاهان مصرفی آدمی است.موضوع این مقاله فقط پیاز خوراکی است.
واژه پیاز توسعاً به سوخ هر رستنی دیگری نیز گفته می شود، مثلاً، پیاز نرگس و پیاز سنبل.
تاریخجه پیاز
پیاز از قدیم ترین گیاهان مصرفی آدمی است. خاستگاه آن احتمالاً جنوب غربی آسیا بوده و از آن جا به دیگر نقاط جهان راه یافته است (بریتانیکا، مقاله "onion")؛ ولی اکنون در همه جای دنیا کشت می شود.مصریان باستان پیاز را نمادی از نظام کیهان دانسته، به نام آن سوگند یاد می کردند.
قدیم ترین ذکر
شاید قدیم ترین ذکر پیاز اشارات پراکنده حکیم یونانی تئوفراستوس (اواخر سده چهارم و اوایل سده سوم پیش از میلاد) به آن باشد، مثلاً: بخشی از ساقه آن در خاک می روید؛ زمان کِشت و جوانه زدن آن؛ دانه های آن خوب نمی ماند؛ و «ریشه» آن لایه لایه است. اما قدیم ترین وصف منسجم پیاز (انواع پیاز و رویشگاه های آن در حوزه مدیترانه بویژه در یونان، کِشت پیاز، و جز این ها) را در «تاریخ طبیعی» پلینیوس می یابیم. وی در قدمت کشت پیاز می گوید: «در مصر مردم، به وقت ادای سوگند، به سیر و پیاز همچون (دیگر) خدایانِ خود قَسَم می خوردند».
پیاز در تمدن های باستانی
...

[ویکی فقه] پیاز (قرآن). پیاز گیاهی خوردنی با طعمی تند از تیره سوسنیان با نام علمی (Alliumcepa) و از قدیمی ترین گیاهان مصرفی آدمی است.
پیاز، گیاهی خوردنی با طعم تند تک لپه ای و از تیره سوسنی و هم خانواده با سیر است. در این مدخل از واژه «بصل» استفاده شده است.
پیاز در قرآن
معادل عربی پیاز، «بَصَل» است که شباهت بسیاری به معادل عبری آن دارد. در قرآن این واژه تنها یک بار به عنوان یکی از خوراکیهای درخواستی بنی اسرائیل یاد شده است که به جای مَنّ و سَلْوی به خوردن آنها رغبت داشتند:«و اِذ قُلتُم یـموسی لَن نَصبِرَ عَلی طَعام و احِد فَادعُ لَنا رَبَّکَ یُخرِج لَنا مِمّا تُنبِتُ الاَرضُ مِن بَقلِها وقِثّائِها وفومِها و عَدَسِها وبَصَلِها قالَ اَتَستَبدِلونَ الَّذی هُوَ اَدنی بِالَّذی هُوَ خَیرٌ اِهبِطوا مِصرًا فَاِنَّ لَکُم ما سَاَلتُم...». این ماجرا در کتاب مقدس نیز آمده است. در نوشته های ربانی یهود هم بارها به پیاز اشاره شده و خوردن آن، نشانه دوری از خوشگذرانی و قناعت به کم معرفی شده است.

دانشنامه عمومی

پیاز، [ ۱] پیاز معمولی[ ۱] یا پیاز باغی[ ۱] ( نام علمی: Allium cepa ) گیاهی از سرده سیر در زیرتیره پیازیان از تیره نرگسیان است.
پیاز از قدیمی ترین سبزی های خوراکی در دنیا و ایران است . این محصول سه هزار سال قبل از میلاد مسیح در مصر کشت می شده است و بر اساس برخی اسناد کارگرانی که در ساختن اهرام مصر فعالیت می کرده اند، از پیاز به عنوان غذایِ اصلی استفاده می کردند. پیاز به خانواده نرگسیان متعلق است، و گیاهی است دو ساله با رشد بوته ای ضعیف، برگ های استوانه ای شکل توخالی که در سال اول با توجه به طول روزِ موردِ نیازِ خود تشکیل سوخ یا پیاز ( Bulb ) داده و در سال دوّم با کشت سوخ ها و پس از ظهور ساقه ( های ) گل دهنده و چترها تولیدِ بذر می نماید. مهم ترین فاکتورهای محیطی مؤثر در تشکیلِ سوخ درجه حرارت و طول روز است و بر این اساس، رقم های پیاز به سه گروه شامل ارقام روز بلند، روز متوسط و روز کوتاه تقسیم بندی می شوند. اهمیت این موضوع در تعیینِ زمانِ مناسبِ کاشت است؛ مثلاً، برای کاشت ارقامِ روزِ بلند مانندِ پیاز قرمز، به طور معمول در فروردین اقدام به کاشت می شود.
گیاه پیاز ( Allium cepa ) که با نام bulb onion[ ۲] یا پیاز معمولی[ ۳] هم شناخته می شود، رایج ترین گونه کشته شده از سردهٔ سیر است. این گیاه اولین بار به طورِ رسمی در سال ۱۷۵۳ توسط کارل لینه در کتاب گونه های گیاهان توصیف شد. [ ۴] تعدادی از مترادف هایی که در تاریخ طبقه بندی آمده است:
• Allium cepa var. aggregatum – G. Don
• Allium cepa var. bulbiferum – Regel
• Allium cepa var. cepa – Linnaeus
• Allium cepa var. multiplicans – L. H. Bailey
• Allium cepa var. proliferum – ( Moench ) Regel
• Allium cepa var. solaninum – Alef
• Allium cepa var. viviparum – ( Metz ) Mansf. [ ۵] [ ۶]
پیاز معمولاً کاشته می شود، [ ۷] ولی گونه هایِ وحشیِ مرتبط در آسیای مرکزی وجود دارد. نزدیک ترین گونه های مرتبط A. vavilovii و A. asarense از ایران هستند. [ ۸] به هرحال زُهاری و هاپوف توضیح می دهند که «درمورد این که مجموعه های جمع آوری و تست شده گونه وحشی خالص هستند یا محصولاتی گریخته شک وجود دارد. »[ ۹]
پیازی که به صورت وحشی در طبیعت بِرویَد شناخته نشده است، ولی حداقل ۷۰۰۰ سال پیش به طور انتخابی کاشته و پرورش داده شده است. آن گیاهی دو ساله است، ولی معمولاً به صورت یک ساله کاشته می شود. انواع جدید معمولاً تا ارتفاع ۱۵ تا ۴۵ سانتیمتر رشد می کنند. برگ ها سبز مایل به زرد هستند و در یک ردیفِ باریکِ مسطح به شکل بادبزن و متناوب رشد می کنند. آن ها گوشتی، توخالی، استوانه ای شکل و یک طرف مسطح هستند. در پهن ترین حالت شان یک چهارم از راهی که به سمت نوک ضخیم و مخروطی شکل می پیمایند هستند. ته هر برگ معمولاً غلاف سفیدی است که از پایه اصلی می رویَد. از زیر، هر پایه اصلی دسته ای از ریشه های فیبری از فاصله کوتاهی از خاک گسترش می یابند. هنگامی که پیاز بالغ می شود، ذخایر غذایی شروع به انباشته شدن در ته برگ و برجستگی پیاز می کنند. [ ۱۰]
عکس پیازعکس پیازعکس پیازعکس پیازعکس پیازعکس پیاز

پیاز (گیاه). پیاز یا سوخ[ ۱] ساقه ای کوچک با برگ هایی پرگوشت در قسمت زیرزمینی گیاهان است. غذای گیاه برای استفاده در زمستان در پیاز آن ذخیره می شود.
پیاز یا سوخ اندام اختصاصی شدهٔ زیرزمینی و اغلب پوشیده از فلس های ضخیم گوشتی است که دربرگیرندهٔ محور ساقه ای کوتاه و گوشتی و به طور معمول عمودی است.
در پایان زمان گل دادن گیاه، پیاز شروع به رشد می کند. پس از مدتی، گل ها پژمرده می شوند و تنها پیاز است که باقی می ماند و منبع غذایی جوانه های تازه می شود. مانند پیار گل نرگس و لاله و … هنگام تولید مثل غیر جنسی از هر پیاز تعدادی پیاز کوچک تشکیل می شود و از هر پیاز یک گیاه جدید تولید می شود.
عکس پیاز (گیاه)عکس پیاز (گیاه)عکس پیاز (گیاه)عکس پیاز (گیاه)
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

پیاز (۱)(onion)
گیاهی متعلق به تیره سوسن، از گونۀ پیاز خوراکی. ریشۀ غده ای این گیاه طعم و بویی شاخص و قوی دارد. گرچه این گیاه از دوران باستان کشت شده است، خاستگاه احتمالی آن آسیا است. این غده ها خوراکی اند. لایه های بی رنگ و هم مرکز پره های اصلی حاوی روغنی است که هنگام بریدن پیاز در هوا متصاعد و باعث ریزش اشک می شود. پیاز در آشپزی به وفور مصرف می شود. پیاز گیاهی دوساله است. انواع معمولی آن در فصل نخست کشت تولید غده پیازی و در فصل دوم تولید دانه می کنند. گرچه پرورش پیاز امروزه در بیشتر نواحی ایران معمول است، به نظر می رسد منشأ این گیاه بلوچستان و افغانستان بوده و از آن جا به سایر نقاط نفوذ کرده است. مصرف پیاز از زمان ماقبل تاریخ و پرورش آن در مصر و کلده معمول بوده است. پیاز نزد مصریان احترام مذهبی خاصی داشت و در آن جا، نمونه هایی با غده درشت و طعم ملایم را برای غذا پرورش می دادند. یونانیان آن را از زمان هومر می شناخته اند و رومیان آن را به فراوانی مصرف می کرده اند. مصرف پیاز برای درمان بسیاری از امراض توصیه شده است. پیاز مدرّ، پایین آورنده فشار خون، مسکن دردهای عصبی و جراحت ها، و برطرف کننده برخی از ناراحتی های سینه است.

اصطلاحات و ضرب المثل ها

معنی اصطلاحات عامیانه و امروزی -> پیاز
خنگ، مشنگ، یعنی تو که عین بز نگاهم می کنی وقتی می گویم دوستت دارم

جدول کلمات

بصل

مترادف ها

bulb (اسم)
پیاز، پیاز گل، لامپ چراغ برق، لامپ برق

onion (اسم)
پیاز

فارسی به عربی

بصل

پیشنهاد کاربران

تره فرنگی
سوخ
پیاز Onion
نام علمی Allium cepa
پیاز از ترکیب دو عبارت فشردهد پیا و آز تشکیل شده است که ریشه در زبان اصیل و کهن لکی دارد -
پیا در زبان لکی به معنی مَرد است و آز هم به معنی توان و قدرت است .
پیاز = توان و قدرت و نیروزای مَرد
اسامی سبزیجات به انگلیسی:
asparagus = مارچوبه
bell pepper ( American ) / pepper ( British ) / sweet pepper ( both Am & Br ) = فلفل دلمه ای 🫑
chilli ( British ) / chili ( American ) = فلفل تند 🌶 ( که یا قرمز است یا سبز ولی تند است )
...
[مشاهده متن کامل]

cabbage = کلم
broccoli = کلم بروکلی 🥦
cauliflower = گل کلم
Brussels sprouts = کلم بروکسل، کلم فندقی
celery = کرفس
lettuce = کاهو 🥬
leek = تره فرنگی
chives = تره
basil = ریحان
dill = شوید
cress = شاهی، ترتیزک
coriander = گشنیز
mushroom = قارچ
onion = پیاز 🧅
spring onion ( British ) / scallion ( American ) / green onion ( American ) = پیازچه
garlic = سیر 🧄
shallot = نوعی پیاز کوچک
pea = نخود فرنگی
pumpkin = کدو تنبل 🎃
spinach = اسفناج
thyme = آویشن
fennel = رازیانه، بادیان
parsley = جعفری
mint = نعنا
green bean ( British ) / French bean ( British ) / runner bean / string bean = لوبیا سبز
turnip = شلغم
oregano = پونه کوهی
sage = مریم گلی
radish = تربچه
tarragon = ترخون
beetroot ( British ) / beet ( American ) = چغندر
zucchini ( American ) / courgette ( British ) = کدو سبز
okra = بامیه ( نوعی گیاه )
eggplant ( American ) / aubergine ( British ) = بادنجان 🍆
sweet potato = سیب زمینی شیرین
yam = سیب زمینی هندی
corn on the cob = بلال کامل 🌽
parsnip = هویج وحشی
broad bean ( British ) / fava bean ( American ) = باقلا

بایدش سرکوفتن مانند سیر
شیخ آگه نیست از نرخ پیاز
کوبمش گرز گزارنده به سر
دیو را اگه کنم نرخ پیاز
از نرخ پیاز آگاه کردن سزای بدکاران را دادن است
پیاز واژه ای ایرانی است
پارسی . . . پیاز
کردی. . . . پیواز
هویج زرشک
پیاز میشه :onion
باتشکر معلم انگلیسی :narges norizadeh
این کلمه در زبان سانسکریت प्याज़ ( پیاز ) ، ازبکی: piyoz، فیلیپینی: sibuyas می باشد. در زبان هیتی parshiya است که به معنی بخش بخش یا لایه لایه است. در آکدی persu که به معنی بخش می باشد. در یکی از گویش های فارسی به جای واژه پیاز از پیا استفاده می کنند. در زبان سومری pa است که به معنی شاخه می باشد و اشاره به تکه تکه بودن دارد.
پیاز به ترکی: سوغان
بصل= پیاز. مثل پیاز مو پیاز زعفران پیاز اکثر گلهای زینتی
پس پیاز پی یاز ریشه رشد و نمو است
پیاز=پی که به معنی ریشه است. و یاز که به معنی رشد است یعنی میوه ریشه مانندی که مایه یاز و رشد و نمو میشود
بصل هرچیز که مایه رشد شود مانند کَنبل گیاهان که غده ای غذایی در انتهای ریشه دارد که سنبل برگ از ان رشد میکند
در گفتگوهای عامیانه به معنای خنگ و مشنگ
صوغان =ترکی
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٦)

بپرس