فضل بن شاذان نیشابوری

فضل بن شاذان بن خلیل اَزْدی نیشابوری (د ۲۶۰ق)، متکلم و فقیه امامی بود. طوسی، او را در شمار اصحاب امام هادی(ع) آورده است. وی در بغداد از مشایخی چون محمد بن ابی عمیر (د ۲۱۷ق) بهره برد و با حسن بن علی بن فضّال آشنا شد. ابن شاذان سپس به کوفه رفت و در آنجا از مشایخی چون حسن بن محبوب، احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی، صفوان بن یحیی و نصر بن مزاحم منقری بهره جست. برجسته ترین جنبه علمی شخصیت وی کلام اوست.
در مورد زندگی او اطلاعات دقیقی به دست نرسیده است. ظاهراً اصل او از نیشابور بود، اما نسب وی به قبیله عرب اَزْد می رسید. پدرش شاذان بن خلیل از محدّثان امامیه به شمار می آمد.
بنابر روایت کشّی، فضل مدتی پس از وفات هارون عباسی (۱۹۳ق) به همراه پدرش به بغداد آمد و در حالی که هنوز به بلوغ نرسیده بود، در قطیعه الربیع بغداد نزد اسماعیل بن عباد به آموختن قرآن پرداخت.