عملگر شیر ( به انگلیسی: Valve actuator ) یک سازوکار برای باز و بسته کردن شیر است. [ ۱] شیرهای دستی برای باز یا بسته شدن نیاز به حداقل یک نفر دارند که به کمک یک سازوکار مستقیم یا گیربکسی که به استم یا ساقه شیر متصل است بتواند این کار را انجام دهد. عملگرهای خودکار این امکان را می دهند که شیر به کمک فشار گاز، فشار هیدرولیکی یا نیروی برق به راحتی و در شیرهای بزرگ به سرعت از راه دور کنترل شود. ممکن است عملگرها تنها توان باز یا بسته کردن کامل شیر را داشته باشند؛ اما در بعضی عملگرها این امکان وجود دارد که موقعیت دقیق شیر را تنظیم کرد.
در اکثر پالایشگاه ها و کارخانه های فرایندی به دلیل اجرای اتوماسیون می توان عملگرها را روی شیرها پیدا کرد. عملگرها جزء اساسی از فرایند اتوماسیون کارخانجات فرایندی می باشند.
چهار گونه اصلی از عملگرهای شیر وجود دارد: دستی، پنوماتیک، هیدرولیک و الکتریکی
در عملگرهای دستی از چرخ دنده ها یا دسته یا هندویل استفاده می شود تا استم شیر به حرکت در آید. عملگرهای دستی توسط نیروی دست به حرکت در می آیند. این عملگرها معمولاً ارزان قیمت بوده و باز و بسته کردن آن ها ساده است. با این حال در بعضی شیرهای بزرگ، باز و بسته کردن شیر به صورت دستی غیرممکن بوده یا ممکن است شیر در جایی باشد که دسترسی به آن سخت بوده یا در محیطی خطرناک یا سمی قرار داشته باشد که استفاده از عملگرهای دستی امکان پذیر نباشد.
در عملگرهای پنوماتیک از باد پرفشار ( یا دیگر گازها ) به عنوان نیروی محرکه استفاده می شود. از این عملگرها در شیرها با عملکرد خطی یا ربع گرد استفاده می شود. فشار هوا بر روی یک پیستون یا دیافراگم، نیرو وارد کرده و باعث ایجاد یک نیروی خطی در راستای استم می شود. هم چنین در شیرهای ربع - گرد، عملگرهای نوع تیغه ای، گشتاور مورد نیاز برای چرخاندن استم شیر را ایجاد می کنند. بعضی از عملگرها از فشار گاز درون خط برای تأمین توان مورد نیاز عملکرد عملگر استفاده می کنند.
عملگرهای دیافراگمی گونه ای از عملگرهای پنوماتیکی هستند که بسیار پرکاربرد هستند. در این عملگرها توسط هوای فشرده به یک سمت از یک صفحه انعطاف پذیر که دیافراگم نامیده می شود نیرو وارد کردهو اسپیندل یا استم را بالا و پایین می برند. این عملگرها Single - acting یا تک اثره هستند، به این معنی که باد تنها به یک طرف از دیافراگم وارد می شود. این عملگرها هم چنین به صورت اثر - به - جلو و اثر - به - عقب موجود هستند. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر اکثر پالایشگاه ها و کارخانه های فرایندی به دلیل اجرای اتوماسیون می توان عملگرها را روی شیرها پیدا کرد. عملگرها جزء اساسی از فرایند اتوماسیون کارخانجات فرایندی می باشند.
چهار گونه اصلی از عملگرهای شیر وجود دارد: دستی، پنوماتیک، هیدرولیک و الکتریکی
در عملگرهای دستی از چرخ دنده ها یا دسته یا هندویل استفاده می شود تا استم شیر به حرکت در آید. عملگرهای دستی توسط نیروی دست به حرکت در می آیند. این عملگرها معمولاً ارزان قیمت بوده و باز و بسته کردن آن ها ساده است. با این حال در بعضی شیرهای بزرگ، باز و بسته کردن شیر به صورت دستی غیرممکن بوده یا ممکن است شیر در جایی باشد که دسترسی به آن سخت بوده یا در محیطی خطرناک یا سمی قرار داشته باشد که استفاده از عملگرهای دستی امکان پذیر نباشد.
در عملگرهای پنوماتیک از باد پرفشار ( یا دیگر گازها ) به عنوان نیروی محرکه استفاده می شود. از این عملگرها در شیرها با عملکرد خطی یا ربع گرد استفاده می شود. فشار هوا بر روی یک پیستون یا دیافراگم، نیرو وارد کرده و باعث ایجاد یک نیروی خطی در راستای استم می شود. هم چنین در شیرهای ربع - گرد، عملگرهای نوع تیغه ای، گشتاور مورد نیاز برای چرخاندن استم شیر را ایجاد می کنند. بعضی از عملگرها از فشار گاز درون خط برای تأمین توان مورد نیاز عملکرد عملگر استفاده می کنند.
عملگرهای دیافراگمی گونه ای از عملگرهای پنوماتیکی هستند که بسیار پرکاربرد هستند. در این عملگرها توسط هوای فشرده به یک سمت از یک صفحه انعطاف پذیر که دیافراگم نامیده می شود نیرو وارد کردهو اسپیندل یا استم را بالا و پایین می برند. این عملگرها Single - acting یا تک اثره هستند، به این معنی که باد تنها به یک طرف از دیافراگم وارد می شود. این عملگرها هم چنین به صورت اثر - به - جلو و اثر - به - عقب موجود هستند. [ ۲]
wiki: عملگر شیر