عرشیه

عرشیة (الحکمة العرشیة) بنا به تصریح مؤلف آن(ملاصدرا) در مقدمه «الحکمة العرشیة» است که به «عرشیة» شهرت یافته است، مؤلف در مقدمۀ کتاب می گوید: «و هذه المسائل المرسومة فی هذه الرسالة الموسومة بالحکمة العرشیة...».
نامیدن کتاب به این نام از آن جهت است که مطالب عرضه شده، در آن از طریق معمول؛ یعنی بحث و تعلّم کسی به دست نیامده، بلکه مستقیما از مشکوة نبوت و ولایت و با روشی اشراقی حاصل گشته است.
«بل هذه قوابس مقتبسة من مشکوة النبوة و الولایة مستخرجة من ینابیع الکتاب و السنة و من غیر أن تکتب من مناولة الباحثین أو مزاولة صحبة المعلّمین...».
مؤلف در مقابل حکمت بحثی، عناوین حکمت متعالیه و حکمت مشرقیه و حکمت عرشیه را بکار برده است و نام مبسوطترین اثر خود را «الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة» نهاده و نام این اثر را نیز «الحکمة العرشیة» گزارده است.
کتاب دارای دو بخش مهم از مباحث فلسفی؛ یعنی مبدأ و معاد است.

عَرشیّه
(یا: الحِکمةالعرشیه) کتابی به عربی، در فلسفه از ملاصدرا. این اثر مشتمل بر دو بخش الهیات به معنی اخص و معاد است. از آن جا که ملاصدرا خلاصۀ آرای خود دربارۀ معاد را در بخش دوم آورده، همواره این کتاب موجز، مورد توجه بوده و بر آن شرح های گوناگونی نوشته شده، مانند شرح ملا علی نوری، ملا محمداسماعیل اصفهانی، ملا مشهد شبستری و میرزا محمدهادی حسنی. شیخ احمد احسایی، شرحی مبسوط و انتقادی بر آن نوشته (دو چاپ سنگی ۱۲۷۱ـ۱۲۷۹ق، و نیز دو مجلد در کرمان)، مضامین انتقادات احسایی، در گزارش ملا محمداسماعیل اصفهانی، پاسخ داده شده. عرشیه، افزون بر چاپ سنگی آن، به انضمام شرح ملا محمداسماعیل اصفهانی و برخی حواشی، به کوشش غلام حسین آهنی تصحیح و ترجمه شده است (تهران، ۱۳۴۱ش).