اصلاح و تدبیر (اداره امور) کشور در ابعاد مختلف سیاسی،
فرهنگی، اقتصادی و
نظامی را سیاست گویند.
مفاد سیاست در
معنای لغوی، تدبیر،
اصلاح و
تربیت است؛ از این رو، در معانی امر و نهی کردن مردم، ریاست کردن، حکم راندن،
مصلحت اندیشیدن،
کیفر دادن، تربیت و
ادب کردن،
تمرین دادن حیوانات، به اصلاح چیزی همت گماردن و
نگاهداری و
حراست، به کار رفته است.
سیاست از دیدگاه صاحب نظران
مفهوم سیاست از دیدگاه
صاحب نظران علم سیاسیت چندان روشن نیست و همه تعریفهایی که از این
واژه شده،
نسبی است و هر کدام ناظر به یک یا چند بُعد آن است و همین مسئله
مفهوم سیاست را در ردیف
مفاهیم پیچیده و
دشوار قرار داده است. علت پیچیدگی و دشواری آن، یکی فزونی مباحث و
موضوعات گوناگونی است که با سیاست پیوند خورده است، و دیگری شمول و فراگیری سیاست نسبت به همه افراد و گروههای
جامعه بشری است. بدیهی است موضوع مطالعه و پژوهش هر اندازه گسترده و
اجزاء و
آحاد گوناگون آن، پراکنده و ناهمگون باشد، ارائه
تعریف جامع و فراگیر نسبت به همه
مصادیق آن، دشوارتر خواهد بود.
تعریف سیاست به اداره کشور
یا امور مرتبط با اداره کشور و ارتباط آن با خارج،
هرچند تعریفی به نسبت جامع، یا جامعترین تعریفها است، لیکن حدود این تعریف روشن نیست و هر صاحب نظری از نگاه خود میتواند بر گستره آن بیفزاید یا آن را محدود کند.
سیاست در
کتب فقهی
در کتب و
ابواب فقه بابی مستقل به سیاست
اختصاص نیافته است؛ لیکن برخی فقها کتابی مستقل در موضوع سیاست یا برخی شئون مربوط به آن نگاشتهاند، مانند «تنبیه الامّة و تنزیه الملّة» نوشته
میرزای نائینی (م. ۱۳۵۵ ه. ق)، «قاطعة اللجاج» نگاشته
محقق کرکی (م ۹۴۰ ه. ق)، «ولایت فقیه» اثر
امام خمینی (م ۱۴۰۹ ه. ق)، «الفقه، السیاسة» نگاشته
سید محمد شیرازی (م ۱۴۲۲ ه. ق) و «دراسات فی ولایة الفقیه» نوشته
حسینعلی منتظری (م ۱۴۳۱ ه. ق).
سیاست در ابواب فقهی
...