سیاست

[ویکی فقه] اصلاح و تدبیر (اداره امور) کشور در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی را سیاست گویند.
مفاد سیاست در معنای لغوی، تدبیر، اصلاح و تربیت است؛ از این رو، در معانی امر و نهی کردن مردم، ریاست کردن، حکم راندن، مصلحت اندیشیدن، کیفر دادن، تربیت و ادب کردن، تمرین دادن حیوانات، به اصلاح چیزی همت گماردن و نگاهداری و حراست، به کار رفته است.

سیاست از دیدگاه صاحب نظران
مفهوم سیاست از دیدگاه صاحب نظران علم سیاسیت چندان روشن نیست و همه تعریفهایی که از این واژه شده، نسبی است و هر کدام ناظر به یک یا چند بُعد آن است‏ و همین مسئله مفهوم سیاست را در ردیف مفاهیم پیچیده و دشوار قرار داده است. علت پیچیدگی و دشواری آن، یکی فزونی مباحث و موضوعات گوناگونی است که با سیاست پیوند خورده است، و دیگری شمول و فراگیری سیاست نسبت به همه افراد و گروههای جامعه بشری است. بدیهی است موضوع مطالعه و پژوهش هر اندازه گسترده و اجزاء و آحاد گوناگون آن، پراکنده و ناهمگون باشد، ارائه تعریف جامع و فراگیر نسبت به همه مصادیق آن، دشوارتر خواهد بود.
تعریف سیاست به اداره کشور
یا امور مرتبط با اداره کشور و ارتباط آن با خارج،
هرچند تعریفی به نسبت جامع، یا جامع‏ترین تعریفها است، لیکن حدود این تعریف روشن نیست و هر صاحب نظری از نگاه خود می‏تواند بر گستره آن بیفزاید یا آن را محدود کند.

سیاست در کتب فقهی
در کتب و ابواب فقه بابی مستقل به سیاست اختصاص نیافته است؛ لیکن برخی فقها کتابی مستقل در موضوع سیاست یا برخی شئون مربوط به آن نگاشته‏اند، مانند «تنبیه الامّة و تنزیه الملّة» نوشته میرزای نائینی (م. ۱۳۵۵ ه. ق)، «قاطعة اللجاج» نگاشته محقق کرکی (م ۹۴۰ ه. ق)، «ولایت فقیه» اثر امام خمینی (م ۱۴۰۹ ه. ق)، «الفقه، السیاسة» نگاشته سید محمد شیرازی (م ۱۴۲۲ ه. ق) و «دراسات فی ولایة الفقیه» نوشته حسینعلی منتظری (م ۱۴۳۱ ه. ق).

سیاست در ابواب فقهی
...

[ویکی فقه] سیاست (فقه). اصلاح و تدبیر (اداره امور) کشور در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی را سیاست گویند.
مفاد سیاست در معنای لغوی، تدبیر، اصلاح و تربیت است؛ از این رو، در معانى امر و نهی کردن مردم، ریاست کردن، حکم راندن، مصلحت اندیشیدن، کیفر دادن، تربیت و ادب کردن، تمرین دادن حیوانات، به اصلاح چیزى همت گماردن و نگاهداری و حراست، به کار رفته است.
العین، واژه «سوس» ج۷، ص۳۳۶.
مفهوم سیاست از دیدگاه صاحب نظران علم سیاسیت چندان روشن نیست و همه تعریفهایى که از این واژه شده، نسبی است و هر کدام ناظر به یک یا چند بُعد آن است‏ و همین مسئله مفهوم سیاست را در ردیف مفاهیم پیچیده و دشوار قرار داده است. علت پیچیدگى و دشوارى آن، یکى فزونى مباحث و موضوعات گوناگونى است که با سیاست پیوند خورده است، و دیگرى شمول و فراگیرى سیاست نسبت به همه افراد و گروههاى جامعه بشری است. بدیهى است موضوع مطالعه و پژوهش هر اندازه گسترده و اجزاء و آحاد گوناگون آن، پراکنده و ناهمگون باشد، ارائه تعریف جامع و فراگیر نسبت به همه مصادیق آن، دشوارتر خواهد بود.
مبانى سیاست ج۱، ص۶- ۷.
در کتب و ابواب فقه بابى مستقل به سیاست اختصاص نیافته است؛ لیکن برخى فقها کتابى مستقل در موضوع سیاست یا برخى شئون مربوط به آن نگاشته‏اند، مانند «تنبیه الامّة و تنزیه الملّة» نوشته میرزای نائینی (م. ۱۳۵۵ ه. ق)، «قاطعة اللجاج» نگاشته محقق کرکی (م ۹۴۰ ه. ق)، «ولایت فقیه» اثر امام خمینی (م ۱۴۰۹ ه. ق)، «الفقه، السیاسة» نگاشته سید محمد شیرازی (م ۱۴۲۲ ه. ق) و «دراسات فى ولایة الفقیه» نوشته حسینعلی منتظری (م ۱۴۳۱ ه. ق).

سیاست در ابواب فقهی
...

سیاست (politics)
فن و عمل حکومت بر کشورها و جوامع انسانی. موضوع سیاست حکمرانی و کشورداری است با رضایت کسانی که بر آن ها حکم رانده می شود و به موجب آن راه حل مسائل اجتماعی و اقتصادی و خواست های گوناگون دیگر از طریق فرایند بحث و مصالحه، نه با صدور فرمان یا اعمال زور، به دست می آید. سیاست به این معنا در واقع معادل مدیریت معقول و منطقی است واساساً نوعی فعالیت است، نه نوعی علم یا مجموعه ای از آراء، نظریات و قواعد. فعالیتی است مبتنی بر گوناگونی افکار و عقاید مختلف درباره هدف هایی که باید حاصل شوند و وسایل تحصیل آن ها. سیاست این گونه گونی را به مثابه واقعیت زندگی می پذیرد و می کوشد با بحث و گفت وگو و مصالحه و توافق نظریه های متعارض را با هم آشتی دهد. از همین روست که بیسمارک، صدر اعظم آلمان، سیاست را «هنر دستیابی به امور ممکن» خوانده است. سیاست را «علم قدرت» هم نامیده اند، قدرت سازمان یافته که با نهادهای فرمان دهنده و اجبارکننده همراه است. سیاست به نظر برخی صرفاً مبارزه و پیکار برای دستیابی به قدرت است و به گروه هایی که آن را به دست می آورند امکان می دهد تا سلطۀ خود را بر جامعه استوار کنند و از این امر سود ببرند. در این رویکرد مبارزات سیاسی مبارزاتی ناسالم و غیرشرافت مندانه است و کسانی که در آن شرکت می کنند، با روش های مشکوک فقط درپی منافع خودخواهانه هستند. این نظر جامعه را به نوعی سیاست گریزی و نهایتاً بی تفاوتی و محافظه کاری سوق می دهد. در رویکردی دیگر سیاست اساساً کوششی است به منظور استقرار نظم و عدالت، پاسداری از آزادی های فردی و نفع عمومی و مصلحت جمعی در جهت ایجاد همگونگی میان کلیه افراد در اجتماع. گرویدن به این یا آن نظر طبعاً در دوره ها، موقعیت ها و کشورهای مختلف فرق می کند و کلاً از وضع اجتماعی آن جوامع ناشی می شود. این که کدام یک از این دو نظر، عدالت گستری یا سلطه جویی، پیروز خواهد شد بستگی به آگاهی و بصیرت افراد آن جامعه دارد. نیز ← علوم_سیاسی؛ فلسفه_سیاسی

سیاست (کتاب). سیاست (کتاب)(Politika)
کتابی در فلسفۀ سیاست و نظریۀ دولت، تألیف ارسطو، به زبان یونانی، نوشته شده در قرن ۴ پ م. آنچه از این کتاب به دست ما رسیده، ناکامل و نامنظم است. براساس بخش بندی قدیم، سیاست در شش بخش و هشت کتاب تدوین شده است. نمی دانیم این بخش بندی از آن خود ارسطو است، یا اخلاف او کتاب را چنین نظم و نسق بخشیده اند. بخش اول، دربردارندۀ کتاب اول، به بحث دربارۀ خانواده و تدبیر منزل و بندگی و مالکیت و زناشویی اختصاص دارد. بخش دوم، دربردارندۀ کتاب دوم، دربارۀ نظریات افلاطون و بررسی حکومت های کارتاژ و اسپارت و کرت است. در بخش سوم، دربردارندۀ کتاب سوم، قانون اساسی و مسائل مربوط به آن بازنموده شده است. بخش چهارم، دربردارندۀ کتاب های چهارم و پنجم، انواع حکومت از الیگارشی، دموکراسی، جمهوری، و حکومت های حدوسط دموکراسی و جمهوری بررسی شده است. بخش پنجم، دربردارندۀ کتاب ششم، مطالعه ای است دربارۀ روش تشکیل دموکراسی ها، الیگارشی ها، و شیوه های پایدارماندن و استحکام بخشیدن به آن ها. بخش ششم، دربردارندۀ کتاب های هفتم و هشتم، به بحث دربارۀ حکومت آرمانی اختصاص دارد. در نظر ارسطو، دولت عالی ترین جلوۀ جامعه است. او با نظرات سقراط و افلاطون و سوفسطاییان و کلبیان دربارۀ دولت و سیاست مخالف بود. بررسی محققانه و دقیق ارسطو درباب سیاست، اگرچه ناکامل به دست ما رسیده، پایه بنای همۀ تحقیقات مدون در اعصار بعدی بوده است.